Złoty Stok - miejsce po szubienicy

[Karolina Kot]

W północnej części Złotego Stoku (Reichenstein), miasteczka położonego w powiecie ząbkowickim, po prawej stronie drogi wiodącej w kierunku Kamieńca Ząbkowickiego, czyli ulicy 3 Maja, znajduje się miejsce, zwane Galgenberg, w którym przed wiekami stałą szubienica miejska.
Był to murowany z kamienia, solidnie wykonany obiekt, wybudowany najprawdopodobniej w XVI wieku, w miejscu dawniejszej, drewnianej konstrukcji.
Złotostockie miejsce kaźni posiadało wygląd zbliżony do podobnych konstrukcji z Dolnego Śląska, jak chociażby do szubienicy z Miłkowa.

Taki kształt był bardzo powszechny na Dolnym Śląsku. Mogło na niej zawisnąć do dziewięciu skazańców na raz.
Konstrukcja jest tak pomyślana, że wiszące ciała po urwaniu liny spadały do wnętrza szubienicy. Jak wynika z ikonografii składała się z murowanej, cylindrycznej studni, na której umocowane były trzy drewniane filary; do nich przymocowano u góry poprzeczne belki, na których wieszano skazańców. Szubienica miała wysokość ok. 5 m, średnica kamiennej cembrowiny ok. 4 m.

Źródło

W 2010 roku relikty złotostockiej szubienicy odkryli członkowie Stowarzyszenia Ochrony i Badań Zabytków Prawa.
Prace wykopaliskowe prowadzone były w latach 2010 - 2011.

Obok obiektu odkryto miejsce pochówków skazańców - nie było to zaskoczeniem, grzebanie zabitych w pobliżu miejsca kaźni bądź wręcz w fundamentach szubienicy było niegdyś typowym zwyczajem.
Burmistrz Złotego Stoku zapowiadał udostępnienie fundamentów jako atrakcji turystycznej. Nic z tego jednak nie wyszło. Ostatecznie, w roku 2016, zrezygnowano z planów z powodu braku funduszy. Relikty tego ciekawego obiektu zasypano.

Ostatnio z niesmakiem zauważyłam, że w rejonie szubienicy miejskiej powstają nowe, prywatne budynki mieszkalne.
Niedobrze.
Nie powinno się budować domów w takim miejscu.

Moje zdjęcia pochodzą z marca 2020 roku.

[Karolina Kot]

Nieco bliżej miasta, przy wspomnianej ulicy 3 Maja, znajduje się jeszcze jedno miejsce, warte uwagi i związane z omawianym tematem.
Chodzi mi o drewniany krzyż przydrożny z wizerunkiem Chrystusa na blasze, położony w odległości około 200 metrów na południe od reliktów szubienicy. Przed II Wojną Światową nosił on nazwę Galgenkreuz (Krzyż Szubieniczny).
Tradycja wznoszenia krucyfiksu w tej lokalizacji trwała zapewne od czasów średniowiecza. Jest to bowiem miejsce, w którym skazaniec mógł przed śmiercią odmówić modlitwę.

[Tymek28]

Dobra robota, co do tematu szubienicy znam szczegóły, bo jestem miejscowy. Po zbadaniu w 2011 planowano zrobić atrakcje turystyczną, ale nie zdążono ją zrobić zanim zmieniła się władza, a sam pomysł anulowano w 2016. 4 lata później całe pole, aż do Kolonii Żeromskiego podpięto do mediów i umożliwiono budowę domów. Całe szczęście, że planujący budowę wiedzieli zapewne o szubienicy i nie kupili działki, na której jest. Co do odległości domów do szubienicy moim zdaniem nie jest to jakoś szczególnie blisko. Tutaj warto przytoczyć inny gorszy przykład jakim jest Kłodzko. Szubienica jest na czyimś podwórku, a żeby tego było mało właściciel odmówił badań archeologicznych w 2014 oraz w 2020.