W Lublinie, na skraju Ogrodu Saskiego, przy Alejach Racławickich, znajduje się niewysoki ziemny kopiec, zwieńczony murowaną kapliczką w formie Latarni Umarłych.
Jest to prawdopodobnie dawny cmentarz epidemiczny, a kapliczka, zwana Bożą Męką, powstała w 1736 roku (zapewne w miejscu starszego obiektu tego typu) dla upamiętnienia ofiar zarazy morowej i zapewne jako wotum za ustąpienie śmiercionośnej plagi.
Badania archeologiczne wykazały jednak, ze miejsce to ma dużo starszy rodowód: jest to mocno już przekształcony i zniwelowany prehistoryczny kurhan, najpewniej pochodzący z eneolitu (około IV wieku p.n.e.).
Istnieje także - wcale nie bezpodstawne - przypuszczenie, że w miejscu tym grzebano również skazańców, na których wykonano wyrok śmierci. Teorię tą mocno wspiera fakt istnienia w bezpośrednim sąsiedztwie kurhanu dawnej szubienicy miejskiej.
Spotkałam się już z tego typu "łączonymi" cmentarzyskami, a pochówki ofiar epidemii w starych kopcach zdarzały się bardzo często. Jako przykład niech posłużą chociażby małopolskie Kowary.
Bardzo ciekawie opisuje tego typu miejsca także Paweł Duma w swojej książce "Grób alienata"
Lokalizacja
Zdjęcia pochodzą z października 2018 roku.