Wałbrzych - Dąb Herbowy

Posty: 28151
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Sosnowiec -> Frankenstein

Wałbrzych - Dąb Herbowy

Postautor: Karolina Kot » czwartek 22 lut 2024, 22:34

Na północny wschód od centrum Wałbrzycha (Waldenburg), na stoku Góry Powstańców, zwanej do roku 1945 Górą Goethego (Goethehöhe, 497 m n.p.m.), na terenie dzisiejszego Parku im. Jana III Sobieskiego, naprzeciwko współczesnej tężni solankowej i tuż powyżej odnowionej w roku 2014 fontanny, znajdują się tajemnicze schody.
Na ich szczycie rośnie około 90- letni dąb.
Okazuje się, że to dąb nie byle jaki: został posadzony w miejscu historycznego Dębu Herbowego, który stał się pierwowzorem herbu Wałbrzycha.
Niestety, dąb usechł w roku 1932. Jego pozostałości usunięto i w roku 1933 w tym samym miejscu zasadzono nowe drzewo, najpewniej wychodowane z nasion tego starszego.

Historyczny dąb był przed rokiem 1945 zaopatrzony w głaz z inskrypcją: "Stadteiche gapflanzt 1933 antstelle der Wappeneiche" co w tłumaczeniu oznacza mniej więcej: "Dąb Miejski posadzony w 1933 roku w miejscu Dębu Herbowego".
Głaz zachował się do dziś, ale przez lata był przykryty ziemią i zapomniany. Odkryto go przypadkowo przez pracowników wałbrzyskiego MZUK podczas rewitalizacji parku wiosną 2014 roku, a następnie oczyszczony i wyeksponowany obok ładnie zadbanego dębu, który od niedawna szczyci się tytułem Pomnika Przyrody.

Dąb herbowy w Wałbrzychu - historia zapisana na pewnym głazie

W 2014 roku, podczas kompleksowej rewitalizacji Parku im Jana III Sobieskiego w Śródmieściu Wałbrzycha, na wzniesieniu pomiędzy ul. Kunickiego a Inwalidów Wojennych (dawna Karpacka) odnaleziono zasypany ziemią, niemal niewidoczny, głaz z wyrytą inskrypcją: „Stadteiche gapflanzt 1933 antstelle der Wappeneiche”, czyli „Dąb Miejski posadzony w 1933 roku w miejscu Dębu Herbowego”.

Kamień ten wniósł do historii Wałbrzycha trzy istotne twierdzenia:
- przypuszczenie: dzięki temu odkryciu można domniemywać, że to kamień pamiątkowy ustawiony przy "dębie miejskim" posadzonym tu 1933 roku;
- stwierdzenie ze wskazaniem, gdzie dokładnie rósł dąb, który trafił do wałbrzyskiego herbu - stał się symbolem Wałbrzycha.

Dąb Herbowy, pierwowzór godła herbowego miasta Wałbrzycha z 1764 roku rósł zatem na skarpie w okolicy dawnej ul. Karpackiej. Unieśmiertelnione w herbie drzewo żyło jeszcze 168 lat, aż obumarło. Do momentu rewitalizacji Parku Sobieskiego uważano, że istnienie tego drzewa było prawdopodobnie tylko lokalną legendą.
W 1932 roku miał spróchnieć w takim stopniu i pochylać się, że zagrażał bezpieczeństwu i zdecydowano o jego wycięciu. W tym miejscu, w kolejnym roku posadzono jego następcę, też dąb. Spekulować można, czy drzewa te są ze sobą spokrewnione - czy Dąb Miejski wyrósł z żołędzia Dębu Herbowego. Niestety nie potwierdzono tej tezy do tej pory.

Odkąd w połowie maja 2014 roku, podczas prac na terenie parku, u stóp młodego dębu szypułkowego odnaleziono pamiątkowy kamień z inskrypcją zaświadczającą o tym, że jest to w istocie Miejski Dąb, zastanawiano się, w jaki sposób to odkrycie wyeksponować. W ramach prac odtworzono schody prowadzące do drzewa, odsłonięto też pamiątkowy głaz. W ten sposób powstał punkt widokowy, niestety jedynie z widokiem na plac zabaw, fontannę i powstałą niedawno tężnie solankową. Widok na Śródmieście zasłaniają ogrody działkowe.

88-letni dąb szypułkowy, następca a może i "syn" dębu herbowego podczas sesji Rady Miejskiej 4 marca 2021 zyskał status pomnika. Do rozłożystego, drzewa prowadzą kamienne schody, a na wzniesieniu w 2022 roku ustawiono tabliczkę informującą o pochodzeniu tego drzewa. Podniesiono też pamiątkowy głaz, dzięki któremu mieszkańcy Wałbrzycha poznali prawdziwą historię ich dębu herbowego, a także potrafią odnaleźć miejsce, gdzie staruszek rósł.

Źródło: walbrzych.nasze miasto.pl
P.S.
Tekst trochę poprawiłam, m.in. z powodu wrodzonej dbałości o przecinki i oczobitnego błędu ortograficznego "u stup". :D
Załączniki
Dąb Herbowy (1) .JPG
Dąb Herbowy (1) .JPG (79.42 KiB) Przejrzano 165 razy
Dąb Herbowy (2) .JPG
Dąb Herbowy (2) .JPG (96.82 KiB) Przejrzano 165 razy
Dąb Herbowy (4) .JPG
Dąb Herbowy (4) .JPG (65.21 KiB) Przejrzano 165 razy
Dąb Herbowy (3) .JPG
Dąb Herbowy (3) .JPG (132.64 KiB) Przejrzano 165 razy
Dąb Herbowy (5) .JPG
Dąb Herbowy (5) .JPG (144.16 KiB) Przejrzano 165 razy
Dąb Herbowy (6) .JPG
Dąb Herbowy (6) .JPG (124.3 KiB) Przejrzano 165 razy
Dąb Herbowy (7) .JPG
Dąb Herbowy (7) .JPG (141.72 KiB) Przejrzano 165 razy
Dąb Herbowy (8) .JPG
Dąb Herbowy (8) .JPG (147.12 KiB) Przejrzano 165 razy
Ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Wałbrzychu.jpg
Ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Wałbrzychu.jpg (90.58 KiB) Przejrzano 165 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo dolnośląskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 2 gości