Strażnicy Czasu

Na obszarze masywu Ślęży natrafić można na kilka miejsc, w których zachowały się prehistoryczne, kamienne wały. Znajdziemy je między innymi na Raduni, na Wieżycy, na Gozdnicy, w okolicy rzeźby Panny z Rybą oraz - oczywiście - na szczycie Ślęży.
Ten ostatni jest najlepiej widoczny i najbardziej czytelny i to na nim właśnie skupimy się w tym wątku.

Tak naprawdę nie wiemy, kto i dlaczego wzniósł te konstrukcje. Może my opierać się jedynie na domniemaniach.
Wśród archeologów panuje przekonanie, że wały te są związane z pradawnym kultem słońca (Ślęża) i księżyca (Radunia). Trudno się z tym nie zgodzić, biorąc pod uwagę wyjątkowość i klimat miejsca.
Ja osobiście mam jednak pewne wątpliwości.
Wałów kamiennych widziałam już w życiu całkiem sporo, także na szczytach gór w Sudetach i Beskidach. Jak dla mnie wał na Ślęży ma ewidentne funkcje obronne.
Być może pierwotnie nie był to żaden prasłowiański ośrodek kultu religijnego, a zwyczajne grodzisko kultury łużyckiej, wykorzystane być może później przez Słowian?

Pomijając chronologię i przeznaczenie, miejsce to zdecydowanie powinien obejrzeć każdy turysta, zmierzający na Ślężę. I wiele osób rzeczywiście to robi - część nieświadomie - zmierzając żółtym szlakiem czyli "ślężańską autostradą" na szczyt z przełęczy Tąpadła.

Karolina Kot pisze:...Wśród archeologów panuje przekonanie, że wały te są związane z pradawnym kultem słońca (Ślęża) i księżyca (Radunia). Trudno się z tym nie zgodzić, biorąc pod uwagę wyjątkowość i klimat miejsca.
Ja osobiście mam jednak pewne wątpliwości.

Jak zwykle chciałbym wtrącić swoje "trzy grosze"
Nie wiem skąd ta opinia że krąg na Ślęży był li tylko kultowym.
W książce Wacława Korta "Tajemnice Góry Ślęży" (Śląski Instytut Wydawniczy, Katowice 1988)

dyskusji na ten temat autor poświęcił 70 stron! Streszczając ową dyskusję w dwu zdaniach:
O ile niemieccy, przedwojenni badacze we wszystkich kręgach widzieli założenia obronne to powojenne badania raczej wykluczają obronny charakter wałów na Raduni i Górze Kościuszki. Za to bezsprzecznie podkreślają dwojaki charakter umocnień wokół szczytu Ślęży - tam wał który z pewnością również otaczał miejsce kultu mógł pełnić również funkcje obronne (refugium) - świadczy o tym chociażby jego znacznie bardziej przemyślana i solidniejsza konstrukcja.
Temat tylko sygnalizuję - wszystkich bardziej zainteresowanych odsyłam do w/w pracy. Jest naprawdę bardzo ciekawa - w wyczerpujący sposób omawia nie tylko problem wałów ale oczywiście i rzeźb, znaków ukośnego krzyża, klasztoru oraz grodu i zamku średniowiecznego na Ślęży.

Bardzo ciekawa pozycja, muszę ja gdzieś zdobyć.
Kto wie, może przeproszę się z lokalną biblioteką?
U tej naszej bywa ostatnio niebezpiecznie.



Nie ma się co dziwić, że zaczęłam omijać ten przybytek szerokim łukiem.

A tymczasem: tak wygląda jeden z lepiej zachowanych domniemanych wałów kultowych na Ślęży, znajdujący się przy Drodze Ślężan (szlak czerwony i żółty), między Husyckimi Skałami a szczytową kopułą Śląskiego Olimpu:

I jeszcze jeden domniemany wał, znajdujący się powyżej Rozdroża pod Kamiennym Krzyżem, nieopodal Panny z Rybą.

Karolina Kot pisze:I jeszcze jeden domniemany wał, znajdujący się powyżej Rozdroża pod Kamiennym Krzyżem, nieopodal Panny z Rybą.

We wspomnianej przeze mnie wcześniej książce "Tajemnice Góry Ślęży" Wacława Korty wał ten nazywany jest "wałem półksiężycowatym" (na mapie znalazłem nazwę "krąg szczątkowy" ) i podobnie jak wszystkie budowle wyżej niego ("poprzeczny murek", "potrójny mur" i "brama") przez większość naukowców uznawane są za budowle mające charakter obronny - blokowały one podejście do grodu ślężańskiego (na szczycie) od strony północnej.