Teatry GOP-u

[Franek D.]

Górnośląski Okręg Przemysłowy, największe w Polsce "miasto" (konurbacja/aglomeracja miejska) poszczycić się może licznymi scenami teatralnymi.
Na początek Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. Położony w najbardziej eksponowanym, centralnym miejscy miasta, na katowickim rynku. Jest największą sceną teatralną w całym województwie.
Zbudowany w latach 1905-07 w stylu neoklasycystycznym z elementami modernizmu, według projektu niemieckiego architekta Carla Moritza, autora budynku opery w Kolonii i teatru w Bochum. Od początku był Teatrem Niemieckim, w którym w październiku 1907, podczas premiery "Wilhelma Tella" Friedricha Schillera, aktorzy złożyli uroczyste przyrzeczenie, że z jego sceny nigdy nie padną polskie słowa! W miejscu, gdzie dziś widnieje napis "Teatr im. St. Wyspiańskiego", pierwotnie pisało "Deutschem wort deutscher art" - "Niemieckim słowem niemieckiej sztuce". Fasadę zdobiły ze scenami z Pierścienia Nibelunga.
W okresie międzywojennym w budynku działały dwa teatry - Niemiecki oraz Polski. Po wojnie przeniesiono do niego w całości słynny Teatr Wielki ze Lwowa.
Długoletnim dyrektorem teatru był śpiewak operowy Marian Sobański.
Z katowickim teatrem związany był Aleksander Bardini.

[Franek D.]

Na dawnym zdjęciu widać pierwotną dekorację fasady frontowej Teatru Śląskiego - jeszcze przed jej usunięciem...
Jak widać - po bokach trójkątnego tympanonu (już bez niemieckich słów) górowały rzeźby z „Pierścienia Nibelunga”, a schody zdobiły potężne latarnie.

Obecnie we wnękach okiennych umieszczono współcześnie wykonane rzeźby.
Południową stronę gmachu zdobi dziś również wielka, metalowa konstrukcja - przystanek tramwajowy - ul. Warszawska.

W powojennej historii Teatru Śląskiego zapisało się wielu słynnych aktorów, w tym: Tadeusz Łomnicki, Gustaw Holoubek - dyrektor artystyczny w latach 1954-56, Ewa Lassek, Ignacy Gogolewski - dyrektor w latach 1971-74. Tu też debiutowali: Ewa Dałkowska, Krzysztof Kolberger oraz Marek Kondrat.

[Franek D.]

Na ul św. Jana w Katowicach mieści się Śląski Teatr Lalki i Aktora Ateneum. W ubiegłym roku teatr obchodził 70-lat swojej twórczości - jest zatem jednym z najstarszych polskich teatrów dla dzieci. Współpracowali z nim m. in.: Jan Brzechwa, Gustaw Morcinek, Katarzyna Gaertner, Ludwik Jerzy Kern.