Kwaczała - arkoza kwaczalska i skrzemieniałe araukarie
: wtorek 28 kwie 2015, 23:26
Arkoza to geologiczne określenie swoistych piaskowców, złożonych z gruboziarnistych, słabo obtoczonych ziaren, miernie spojonych ze sobą.
Osobiście określiłabym toto jako przejściowy stan pomiędzy grudą mocno zbitego piachu, a twardym piaskowcem.
Na zachodnich krańcach wsi Kwaczała, położonej w powiecie chrzanowskim, w gminie Alwernia, znajdują się pięknej urody wąwozy, w których uwidaczniają się odsłonięcia kwaczalskiej arkozy.
Źródło
Pewnego dnia ruszyłam na wyprawę w poszukiwaniu skrzemieniałych reliktów karbońskich araukarii.
Wybrałam wąwóz Dziwiesiółka.
I udało się!
W ścianie wąwozu zauważyłam jamę z tkwiącym w niej pniem araukarii, systematycznie wybieranym przez poszukiwaczy skarbów.
Osobiście wolałam poszukać okazów zalegających na dnie wąwozu.
Osobiście określiłabym toto jako przejściowy stan pomiędzy grudą mocno zbitego piachu, a twardym piaskowcem.
Na zachodnich krańcach wsi Kwaczała, położonej w powiecie chrzanowskim, w gminie Alwernia, znajdują się pięknej urody wąwozy, w których uwidaczniają się odsłonięcia kwaczalskiej arkozy.
Arkoza jest osadem lądowym. Obszar jej osadzania był pozbawiony roślinności, a klimat (przełom karbonu i permu) - ciepły i suchy z okresowymi potężnymi opadami. W ich wyniku tworzyły się rzeki o dużej sile transportu. Przenosiły one materiał skalny z kierunku południowego - obszaru zbudowanego ze skał typu granitów, granitognejsów, gnejsów i łupków łyszczykowych - obecnie ukrytego pod płaszczowinami karpackimi.
W arkozie kwaczalskiej występują skrzemieniałe pnie drzew szpilkowych, których tkanki zostały zastąpione przez krzemionkę i w tej postaci dotrwały do czasów obecnch. Powszechnie zwane są one araukariami ze względu na pokrewieństwo z istniejącymi jeszcze dziś drzewami o tej nazwie. Określa się je mianem rodzajowym Dadoxylon. Dotychczas z arkozy kwaczalskiej oznaczono trzy gatunki tych drzew: D. Schrollianum, D. Rollei i D. Saxonicum. Pnie występujące w arkozie kwaczalskiej spotyka się zawsze jako leżące, całkowicie skrzemieniałe kłody. Są one pozbawione gałęzi i korzeni; wykazują objawy wstępnego gnicia, które zachodzić musiało jeszcze przed procesem skrzemionkowania drewna. Największy pień skrzemieniałej araukarii wydobyty z arkozy kwaczalskiej miał 7m długości i 120cm średnicy. Odkryty został w 1946r., obecnie zaś znajduje się w Muzeum Instytutu Geologicznego w Warszawie. W arkozie odnaleźć można także różnobarwne otoczaki kwarcu, a niekiedy fragmenty skał pochodzących ze starszego od arkozy masywu krystalicznego - egzotyki. Aktualnie jednak pozostały już niewielkie ilości okazów do wydobycia. Szukać ich można w kwaczalskich wąwozach: Gródek, Dziwiesiółka i Grabowiec.
Źródło
Pewnego dnia ruszyłam na wyprawę w poszukiwaniu skrzemieniałych reliktów karbońskich araukarii.
Wybrałam wąwóz Dziwiesiółka.
I udało się!
W ścianie wąwozu zauważyłam jamę z tkwiącym w niej pniem araukarii, systematycznie wybieranym przez poszukiwaczy skarbów.
Osobiście wolałam poszukać okazów zalegających na dnie wąwozu.