Strażnicy Czasu

Fundacja Zapomniane była tam w lutym 2022:
https://www.facebook.com/fundacjazapomn ... 028894291/
Ciekawy jest też ten grób żydowskiego mężczyzny.
Co do masowej mogiły, to wychodzi że administracyjnie była na terenie Ciągowic:

Tak. Wczesną wiosną ubiegłego roku. Ale wg moich "badań" to było głębiej w lesie. Za tym pagórkiem. Ten teren bywa teraz bardzo podmokły.

To bardzo możliwe - mnie ta bliskość do cmentarza z WW też nie pasowała - zwłaszcza, że w czasie okupacji hitlerowskiej Niemcy urządzili tam miejsce pamięci, gdzie organizowano różne patriotyczne uroczystości. Mogiła około 130 Żydow tuż za płotem jakoś mi się nie widzi.

Wtedy niektóre osoby pokazywały mi miejsce "hen" (!) za pagórkiem - patrząc od ronda. Ale inni uważali, że idąc od strony osiedla należy skręcić za ostatnim domem w lewo i iść w kierunku rzeczki (czyli przed pagórkiem i rondem).

Poniżej relacja jednego z więźniów obozu w Łazach Eddiego (Helmuta) Willnera (o Łazach od 1:38:15):
https://youtu.be/MRW2-jLw5EE?si=DdJBjsKcYiM1Y0zn&t=5895

Szukając zupełnie czegoś innego natrafiłem na wpis wr na FJ (?)

Post wcześniej "młody" pisze to, co poniżej.
Zastanawiałem się skąd taka rozbieżność w informacji o mogiłach więźniów. Nie sądzę, by Niemcy starali się ukonstytuować dla nich cmentarz. Zabijali ich po prostu w lasach. Gdzie popadło. Tych grobów może być wiele, w wielu miejscach...

Weź pod uwagę, że to był zorganizowany obóz, w którym życie straciło około 130 więźniów przez 3 lata funkcjonowania. Biorąc pod uwagę poziom organizacji Niemców - musieli mieć miejsce, gdzie chowano tylu zmarłych. Biorąc pod uwagę świadectwo Eddiego Willnera, w dużej mierze byli to Żydzi z Holandii, któż umierali z wycieńczenia, przez ciężką pracę i słabe rację żywnościowe, a także ginęli od niewybuchów, które na rozkaz Niemców usuwali po radzieckich nalotach.
Trudno mi sobie wyobrazić, żeby tyłu zmarłych chowano przypadkowo w lesie.

Może faktycznie błąd tkwi w opisie "po prawej stronie". Cztery lata temu wszystkie pytane przeze mnie osoby wskazywały miejsce za pagórkiem. Może nie jest to wśród rozlewisk. Pagórek ostatecznie zasłania miejsce pochówku... Cholernie trudna sprawa. Spróbuję w niedzielę tam powęszyć.

Wlazłem w tę krzaczory, ale natrafiłem tylko na stada strzyżaków. I wtedy w pobliskim sklepie pani powiedziała: "tak, tam za Lisią Górką były jakieś kamienie - podobno cmentarz; jak się zjeżdżało na sankach, to trzeba było uważać, żeby sobie na dole krzywdy nie zrobić".
To węszyłem dalej.
I pół godziny później: " a! pan mówi o żydkach! tak. tam był kiedyś cmentarz z pierwszej wojny. i tam Żydów z obozu rozstrzeliwano. ale gmina te kamienie później koparkami na drugą stronę ronda przewiozła i poustawiała".