Dąbrowa Górnicza - budynki, ludzie, ulice

[Eworu]

Tak to bardzo prawdopodobne. Ostatnia książka z adresami jaką mam została zrobiona pod koniec 1938, dlatego ten magazyn się w żadnej nie pojawił

[pasqudek]

Na ul.Sobieskiego 11 sporo się działo.
- 1922: Biuro Sędziego śledczego I rew., tel. 27.,
- 1930: Lekarze dentyści: Cichońska Iz., Galanteria Żurawicki W.,
malarz Frydman J., artykuły spożywcze - Rabinowicz F.,, wyroby tytoniowe
Moszczeńska E.,
- 1938: bławaty, jubiler Milechman Sz. tel. 68012, zakład
jubilersko-optyczny, artykuły kolonialne Dyja Mieczysław, obuwie
Birenbaum M, artykuły spożywcze Borensztajn Sz, Prejzerowicz J.
skład wyrobów żelaznych,
- 1939:
68033 "Barosz", s-ka firmowa, wytw. części rowerowych, biuro, Dąbrowa
Górnicza, Sobieskiego 11
68082 Lajtner Bernard, Dąbrowa Górnicza, Sobieskiego 11
68012 Milechman Szmul, magazyn zegarmistrz.-jubilerski, Dąbrowa
Górnicza, Sobieskiego 11

Dzięki Sylwestrowi z dawnejdabrowy.pl

[Eworu]

Plus do tego cukiernia "Wersal". do tego budynku jeszcze nie doszedłem,ale dziękuje za listę. Na pewno się przyda

[pasqudek]

A dla zainteresowanych:


Tak, wiem. Robiłem telefonem

[Eworu]

Bandrowskiego 3
Kamienica ta pojawia się na mapach z 1925 roku i do dziś istnieje w niezmienionej formie.
W jej fasadzie dominuje przede wszystkim potężny, ciągnący się przez całą długość budynku grzyms pod linią dachu dodatkowo wyróżniony innym odcieniem farby.
Drobne, ledwo widoczne pilastry wyznaczają zarys bramy do podwórka kamienicy-niestety zawsze zamkniętej i niedostępnej.
W konstrukcji budynku widać bardzo dużą ilość prostokątnych kotw-w sumie doliczyłem się piętnastu.
Nie wiem czy specjalnie je tak wyeksponowano czy po prostu zastosowano ich większy rozmiar aby budynek nie uległ uszkodzeniom ze względu na szkody górnicze.
Bardzo ciekawią mnie balkony-sam nie wiem czy to już PRL czy może wytwór przedwojenny. Co o tym sądzicie?
Oczywiście skorzystałem z okazji by zajrzeć do klatki schodowej.
Mimo tego iż w środku przeprowadzono remont to właściciel zdecydował się na renowację schodów.
Zdobione są nie tylko balustrady ale również same schody. Nie zdziwiłbym się gdyby po dokładnych oględzinach na żelaznej belce podtrzymującej schody znalazła się sygnaturka Huty Bankowej.
W 1939 roku znajdował się tu zakład wyrobów drzewnych Kazimierza Kołkiewicza produkujący również wszelkiego rodzaju trzonki do kilofów, łopat, młotków itp.

[Karolina Kot]

Nie zdziwiłbym się gdyby po dokładnych oględzinach na żelaznej belce podtrzymującej schody znalazła się sygnaturka Huty Bankowej.

Pomyślałam dokładnie o tym samym.

[Eworu]

Bandrowskiego 7
Standardowo-jak ktoś ma lepsze zdjęcia poproszę .
Będąc na ulicy Bandrowskiego nie byłem pewien czy to na pewno przedwojenne kamieniczki czy może jednak jakiś mały zakład z późniejszych lat.
Trochę nie pasował mi ogromny plac przed malutkimi budyneczkami, a po grubej warstwie farby i styropianu wszelkie ślady przeszłości zostały zasłonięte.
Po zerknięciu na mapy wiem już że to co widzimy dzisiaj to oficyny w podwórku większej kamienicy która znajdowała się wzdłuż ulicy Bandrowskiego na całej długości placu.
Na mapie z 1960 już nie istnieje.

Bandrowskiego 1
Kolejny element modernizmu w Dąbrowie.
Łatwo to zauważyć po prostych balustradach na balkonie oraz nielicznym zdobieniom
Nie ma jej na mapie z 1926, ale widać ja na zdjęciu z nieotynkowaną Resursą. Dlatego musiała powstać w latach 30-tych.
Ta kamienica też ustrzegła się poważniejszych zmian podczas biegu czasu, po porównaniu z archiwalnym zdjęciem jest niemal identyczna.
Teoretycznie pod tym adresem w 1922 roku zameldowana jest akuszerka R. Gwozdek, ale nie jestem pewien czy wtedy adres ten należał do tego budynku.
W 1938 mamy tu lekarkę Zofię Bieńkiewiczową, która w 1939 roku dopisała informację iż jest ginekologiem i akuszerką

Sprzed 1939

[Eworu]

Kościuszki 36
Ta kamienica raczej nie sprawia spektakularnego wrażenia. Ot zwykły robotniczy piętrowy budynek bez żadnych ozdób.
O wiele bardziej ciekawi mnie doklejona do niego część parterowa posiadająca niezwykły dach masandrowy-jeden z niewielu w mieście.
Jest to o tyle niezwykłe że te dachy są raczej charakterystyczne dla Górnego Śląska i ich budowa była dość droga co wogóle nie pasuje do malutkiej i ciasnej kamienicy. Dach ten został zastosowany aby stworzyć z poddasza normalne pełnowartościowe mieszkanie-zwróćcie uwagę że choć okno od frontu jest bardzo niskie i mieszkanie może sprawiać wrażenie mikroskopijnego, to te z boku są już normalnego rozmiaru. Możliwe że zrobiono to aby uniknąć wysokich podatków.
Wie ktoś może jak były liczone podatki od nieruchomości w zaborze carskim/wczesnych lat powojennych? To by rozwiązało zagadkę.
Oba budynki istnieją na mapach z 1926 roku, brak o nich bliższych informacji.


Kościuszki 44A
Malutki budyneczek wciśnięty między ogromne bloki.
Kamienica pamięta czasy przedwojenne, jest na mapie z 1926 roku.
Próżno szukać tu ciekawych detali-istnieje jedynie ozdobny grzyms pod linia dachu i wyodrębniona z fasady klatka schodowa.
W jego przypadku najciekawszym elementem jest stara tablica na bocznej ścianie reklamująca mieszczące się w środku Przedsiębiorstwo Rzemieślnicze "Remet" istniejące od 1953 roku.
Tablica wygląda na lata 70-te.

[Eworu]

3 maja 13
Znów będąc na zdjęciach nie byłem pewien czy to przedwojenny budynek, dlatego jedynie zrzuty street view. Standardowo poprosiłbym o normalne zdjęcia .
Choć to narożna kamienica w samym centrum miasta to jednak jej elewacja jest dość oszczędna.
Oddzielono jedynie strych od właściwej części grzymsem. Ciekawym elementem tego budynku są balustrady balkonów w kształcie menory.
Tak samo od strony podwórka. W sumie naliczyłem 8 takich balkonów. Czyli w kamienicy mieszkali żydzi.
Zastanawiam się czy kiedyś jej fasada nie posiadała więcej detali, a Niemcy przy okazji skuwania Resursy zajęli się też tym budynkiem.
Kamienica nie występuje na mapie z 1926 roku, ale jest na zdjęciu z 1940. Czyli data jej powstania to okres 1927-1930.
Pierwszy wpis o tym budynku pochodzi z 1930 roku i możemy z całą pewnością uznać że to właśnie ten budynek, a nie istniejące przed nim mniejsze kamieniczki widoczne na mapie z 1926 roku
Uważam tak dlatego iż wpis to Cukiernia J. I. Piekarskiego, a patrząc na jej lokalizację na rogu ulic jest idealna dla kawiarni.

Kolejne wpisy z tego roku to krawiec H. Fisz i malarz W. Judkiewicz.
W 1938 roku mamy tam lekarza Michała Jurowa.
W 1939 mieszkał tam adwokat Michał Brauman(pierwsze żydowskie nazwisko), Bohdan Janaszewski, redaktor pisma "Radio i Technika", Antoni Kałkowski, Izaak Prejzerowicz, sprzedawca materiałów wodociągowych,kanalizacyjnych i budowlanych. Co ciekawe lekarz z księgi 1938 zmienił nazwisko z Jurow na Juroff.
Poniższe zdjęcie jest prawdopodobnie międzywojenne, wskazuje na to ilość żołnierzy przy procesji( w PRL raczej nie oddelegowano by ich w mundurach na kościelne święto).
Po lewej stronie możemy zobaczyć interesującą nas kamienicę z balustradami w kształcie menory.

Zdjęcie z II wojny śwatowej



Balustrady z menorami

[Eworu]

3 maja 15
Niestety znów nie możemy się spodziewać żadnych ciekawych elementów. Kamienice z numeru 15 to kolejne zwykłe robotnicze budynki przerobione dziś na lokale usługowe.
Całość zabudowań pojawia się na mapie z 1926 roku.
W 1930 w części przy ulicy mieścił się Powszechny Bank Kredytowy,a w 1938 ,prawdopodobnie w oficynie z tyłu, jatka Jana Dobrowolskiego.