"L" jak LiDAR, czyli interpretacja obiektów na cieniowanym numerycznym modelu terenu

[kusmanek]

Odkąd technologia LiDAR, a konkretnie dane pochodzące z lotniczego skaningu laserowego (ALS), wykonanego dla potrzeb projektu ISOK (Informatyczny System Osłony Kraju), stały się ogólnodostępne praktycznie dla każdego miejsca w kraju, w archeologii nastąpiła istna rewolucja. Każdy mógł bowiem odkryć jakiś nowy, nieznany dotychczas nauce obiekt. Sam jestem wielkim miłośnikiem tej technologii, i kilka ciekawostek udało mi się już namierzyć.

W tym wątku chciałbym poruszyć kwestię niektórych typów obiektów, jakie często można spotkać na tzw. "lidarze", czyli cieniowanym NMT - numerycznym modelu terenu.

Żeby poprawnie analizować model terenu przyda się małe wyjaśnienie. Otóż zastosowane na nim cieniowanie ma nam pomóc wyobrazić sobie teren w trójwymiarowej przestrzeni. Jak jednak odróżnić wzniesienie od zagłębienia? Pomóc powinien poniższy rysunek:

a - kopiec; b - dół

interpretacja.jpg (99.89 KiB) Przejrzano 724 razy

Na schemacie narysowałem w przybliżeniu kopiec (a) i dół (b). Żółte strzałki pokazują kierunek padania światła. Światło na NMT użytym przez Geoportal pada pod kątem 45 stopni z północnego zachodu (północ jest u góry rysunku), czyli z azymutu 315°. Takie oświetlenie pozwala nam na przestrzenne wyobrażenie obiektów. Obiekty wypukłe jaśniejszą stronę będą miały od strony padania światła (NW), obiekty wklęsłe - przeciwną (SE).

Oczywiście taki sposób przedstawienia rzeźby terenu ma także swoje wady - w przypadku stromych stoków będą one przeswietlone od NW, a zaciemnione od SE.

Poniżej dwa przykłady z cieniowanego NMT dostępnego w aplikacjach Geoportal.

Wzniesienie/kopiec

Screenshot_20240219_221655_Geoportal 2.jpg (72.99 KiB) Przejrzano 724 razy

Doł/lej

Screenshot_20240219_221920_Geoportal 2.jpg (72.78 KiB) Przejrzano 724 razy