Sosnowiec - ogród polisensoryczny

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Sosnowiec - ogród polisensoryczny

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 25 kwie 2016, 23:19

Przy ulicy Ostrogórskiej w Sosnowcu, na terenie dawnego Parku Harcerskiego, od około dwóch lat powstaje wyjątkowy plac zabaw połączony z parkiem polisensorycznym. Inicjatywa jego budowy wyszła ze strony Zespołu Szkół Specjalnych nr 4, placówki edukacyjnej, przeznaczonej dla dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim.
Ogród założenia miał być dla jej niepełnosprawnych intelektualnie uczniów przestrzenią do nauki, terapii, wypoczynku oraz integracji społecznej.
- Będzie przestrzenią, która pobudzać będzie wszystkie zmysły nie tylko osób niepełnosprawnych, ale i zdrowych. Niepełnosprawny po prostu potrzebuje tej stymulacji dużo więcej - powiedziała Iwona Durek-Sypek, dyrektor szkoły.

Przedsięwzięcie jest realizowane w pobliżu szkoły, na terenie przylegającego do niej parku. Koncepcja ogrodu polisensorycznego zakłada realizację wielu mniejszych projektów. Jednym z nich jest m.in. sad.

- Niedawno posadziliśmy 60 drzew owocowych, w tym grusze, jabłonie, czereśnie, śliwy oraz jabłonki rajskie. Następnie będzie budowany plac zabaw, który zostanie wyposażony w urządzenia do koordynacji wzrokowo-ruchowej - powiedziała Durek-Sypek.

Zadaniem ogrodu polisensorycznego będzie umiejętne połączenie różnych rozwiązań umożliwiających osobom niepełnosprawnym doskonalenie bezpiecznego poruszania się, czerpania przyjemności z kontaktu z naturą czy organizacji ćwiczeń z orientacji przestrzennej.

W planach znalazły się m.in. budowa mini parku linowego z miejscami do wspinaczki, trampoliną, karuzelami, huśtawkami oraz tzw. ogrodu ziołowego z tak zaprojektowanymi rabatami, aby osoby niepełnosprawne ruchowo, poruszające się na wózkach inwalidzkich mogły również przy nich prowadzić prace pielęgnacyjne.

W ogrodzie ziołowym zostaną posadzone rośliny o intensywnych zapachach, stymulujące węch - np. mięta, melisa, oregano. Będzie on jednocześnie miejscem do ekspozycji rzeźb wykonanych przez uczniów Zespołu Szkół Specjalnych Nr 4 w Sosnowcu, Dziennego Domu Pomocy Społecznej oraz "S3" - Sosnowieckiej Spółdzielni Socjalnej.

Powstaną również tzw. ścieżki utrudnień, które będą służyły do ćwiczeń dla dzieci poruszających się na wózkach inwalidzkich, gdzie będą trenowały m.in. pokonywania przeszkód. Będą też alejki i drewniane mosty. Dotąd na realizację ogrodu polisensorycznego, szkoła zebrała od sponsorów ok. 1 mln zł.

W Zespole Szkół Specjalnych nr 4 w Sosnowcu jest 136 uczniów w wieku od 7 do 25 lat. W ramach tzw. wczesnego wspomagania placówka ma 176 podopiecznych w wieku od 1,5 tygodnia do 7 roku życia.

rynekzdrowia.pl
Ogród ma służyć nie tylko podopiecznym szkoły, ale i innym mieszkańcom Sosnowca.

Niestety, moja wizyta w tym miejscu wiązała się z mieszanymi uczuciami. Coś, co zapowiadało się tak ciekawie i nawet nie zostało jeszcze dokończone, jest systematycznie demolowane. Przykre to i straszne.
Czegóż spodziewać się jednak w mieście, które nie przepuści nawet stojącej na głównym deptaku donicy z bukszpanem?
Bez stróża i monitoringu (tak to rozwiązano m.in. w jaworznickiej Geosferze) jakoś blado widzę przyszłość tego świetnie zapowiadającego się obiektu...

Na początek kilka widoków ogólnych - będzie tu można także przejechać się na kucyku!
Załączniki
Widok ogólny (1).JPG
Widok ogólny (1).JPG (82.43 KiB) Przejrzano 13114 razy
Widok ogólny (2).JPG
Widok ogólny (2).JPG (76.12 KiB) Przejrzano 13114 razy
Widok ogólny (3).JPG
Widok ogólny (3).JPG (75.12 KiB) Przejrzano 13114 razy
Widok ogólny (4).JPG
Widok ogólny (4).JPG (99.16 KiB) Przejrzano 13114 razy
Widok ogólny (5).JPG
Widok ogólny (5).JPG (64.67 KiB) Przejrzano 13114 razy
Widok ogólny (6).JPG
Widok ogólny (6).JPG (117.95 KiB) Przejrzano 13114 razy
Widok ogólny (8).JPG
Widok ogólny (8).JPG (104.12 KiB) Przejrzano 13114 razy
Widok ogólny (7).JPG
Widok ogólny (7).JPG (81.84 KiB) Przejrzano 13114 razy
Widok ogólny (11).JPG
Widok ogólny (11).JPG (53.61 KiB) Przejrzano 13114 razy
Widok ogólny (9).JPG
Widok ogólny (9).JPG (97.44 KiB) Przejrzano 13114 razy
Widok ogólny (10).JPG
Widok ogólny (10).JPG (69.26 KiB) Przejrzano 13114 razy
Widok ogólny (5).JPG
Widok ogólny (5).JPG (109.93 KiB) Przejrzano 13107 razy
Widok ogólny (3).JPG
Widok ogólny (3).JPG (107.75 KiB) Przejrzano 13107 razy
Widok ogólny (1).JPG
Widok ogólny (1).JPG (96.19 KiB) Przejrzano 13107 razy
Widok ogólny (6).JPG
Widok ogólny (6).JPG (81.88 KiB) Przejrzano 13107 razy
Widok ogólny (4).JPG
Widok ogólny (4).JPG (100.26 KiB) Przejrzano 13107 razy
Widok ogólny (2).JPG
Widok ogólny (2).JPG (104.76 KiB) Przejrzano 13107 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Sosnowiec - ogród polisensoryczny

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 25 kwie 2016, 23:29

Musze przyznać, że linowy plac zabaw jest świetny!
Nawet w chłodny i nieprzyjemny dzień był oblegany przez dzieciaki. Wyobraźcie sobie, że zamontowano tam świetne urządzenie do skakania, przypominające jak żywo słynny materac sprężynowy ze starego łóżka (kto po czymś takim nigdy nie skakał za smarkacza - niech żałuje za grzechy ;) ).
Załączniki
Plac zabaw (1).JPG
Plac zabaw (1).JPG (62.23 KiB) Przejrzano 13111 razy
Plac zabaw (2).JPG
Plac zabaw (2).JPG (89.02 KiB) Przejrzano 13111 razy
Plac zabaw (3).JPG
Plac zabaw (3).JPG (88.15 KiB) Przejrzano 13111 razy
Plac zabaw (4).JPG
Sprężynowy materac!!!
Plac zabaw (4).JPG (126.63 KiB) Przejrzano 13111 razy
Plac zabaw (7).JPG
Plac zabaw (7).JPG (61.77 KiB) Przejrzano 13111 razy
Plac zabaw (6).JPG
Plac zabaw (6).JPG (84.28 KiB) Przejrzano 13111 razy
Plac zabaw (5).JPG
Plac zabaw (5).JPG (100.53 KiB) Przejrzano 13111 razy
Plac zabaw (8).JPG
Plac zabaw (8).JPG (52.82 KiB) Przejrzano 13111 razy
Plac zabaw (7).JPG
Plac zabaw (7).JPG (61.77 KiB) Przejrzano 13111 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Sosnowiec - ogród polisensoryczny

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 25 kwie 2016, 23:33

Pewne elementy ogrodu sensorycznego najpełniej doświadcza się na bosaka i z zamkniętymi oczami...
Ja się oczywiście potknęłam o wystającą belkę, ale specjalnie mnie ten fakt nie zdziwił.
Załączniki
Zbiorowisko różnych nawierzchni (1).JPG
Zbiorowisko różnych nawierzchni (1).JPG (81.15 KiB) Przejrzano 13109 razy
Zbiorowisko różnych nawierzchni (3).JPG
Zbiorowisko różnych nawierzchni (3).JPG (118.21 KiB) Przejrzano 13109 razy
Zbiorowisko różnych nawierzchni (2).JPG
Zbiorowisko różnych nawierzchni (2).JPG (84.98 KiB) Przejrzano 13109 razy
Zbiorowisko różnych nawierzchni (6).JPG
Zbiorowisko różnych nawierzchni (6).JPG (98.43 KiB) Przejrzano 13109 razy
Zbiorowisko różnych nawierzchni (5).JPG
Zbiorowisko różnych nawierzchni (5).JPG (41 KiB) Przejrzano 13109 razy
Zbiorowisko różnych nawierzchni (4).JPG
Zbiorowisko różnych nawierzchni (4).JPG (84.08 KiB) Przejrzano 13109 razy
Zbiorowisko różnych nawierzchni (7).JPG
Zbiorowisko różnych nawierzchni (7).JPG (84.61 KiB) Przejrzano 13109 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Sosnowiec - ogród polisensoryczny

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 25 kwie 2016, 23:42

Labirynt także jest rewelacyjnym pomysłem, ale trochę się obawiam o przyszłość tych rachitycznych roślinek...
Obiekt zapewne ciekawie wygląda z lotu ptaka, w dodatku z tej perspektywy od razu można odnaleźć właściwą drogę.
Załączniki
Labirynt (1).JPG
Labirynt (1).JPG (107.06 KiB) Przejrzano 13108 razy
Labirynt (2).JPG
Labirynt (2).JPG (153.63 KiB) Przejrzano 13108 razy
Labirynt (4).JPG
Labirynt (4).JPG (129.44 KiB) Przejrzano 13108 razy
Labirynt (3).JPG
Labirynt (3).JPG (161.37 KiB) Przejrzano 13108 razy
Labirynt (5).JPG
Labirynt (5).JPG (159.03 KiB) Przejrzano 13108 razy
Labirynt (6).JPG
Labirynt (6).JPG (77.76 KiB) Przejrzano 13108 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Sosnowiec - ogród polisensoryczny

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 25 kwie 2016, 23:53

Na zakończenie mojej skromnej fotorelacji (zimno było) na tapecie pojawia się główna część polisensorycznego ogrodu.
Niestety, jest bardzo zniszczona przez wandali.
Ostatnie zdjęcie prezentuje stan fragmentu instalacji w trakcie montażu.

Czy trochę nie wstyd Ci, Sosnowcze?
Załączniki
Ogród polisensoryczny (1).JPG
Ogród polisensoryczny (1).JPG (47.6 KiB) Przejrzano 13107 razy
Ogród polisensoryczny (3).JPG
Ogród polisensoryczny (3).JPG (51.38 KiB) Przejrzano 13107 razy
Ogród polisensoryczny (2).JPG
Ogród polisensoryczny (2).JPG (65.62 KiB) Przejrzano 13107 razy
Ogród polisensoryczny (5).JPG
Ogród polisensoryczny (5).JPG (45.19 KiB) Przejrzano 13107 razy
Ogród polisensoryczny (4).JPG
Ogród polisensoryczny (4).JPG (49.69 KiB) Przejrzano 13107 razy
Ogród polisensoryczny (7).JPG
Ogród polisensoryczny (7).JPG (46.03 KiB) Przejrzano 13107 razy
Ogród polisensoryczny (6).JPG
Ogród polisensoryczny (6).JPG (51.12 KiB) Przejrzano 13107 razy
Ogród polisensoryczny (8).JPG
Ogród polisensoryczny (8).JPG (92.65 KiB) Przejrzano 13107 razy
Ogród polisensoryczny (9).JPG
Ogród polisensoryczny (9).JPG (85.02 KiB) Przejrzano 13107 razy
Ogród polisensoryczny (12).JPG
Ogród polisensoryczny (12).JPG (71.79 KiB) Przejrzano 13107 razy
Ogród polisensoryczny (11).JPG
Ogród polisensoryczny (11).JPG (112.71 KiB) Przejrzano 13107 razy
fot. Piotr Purzyński.jpg
fot. Piotr Purzyński.jpg (77.37 KiB) Przejrzano 13107 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Sosnowiec - ogród polisensoryczny

Postautor: Karolina Kot » wtorek 26 kwie 2016, 17:23

I jeszcze artykuł na ten temat:

Węchowisko nad Czarną Przemszą. Takie rzeczy w parku w Sosnowcu

W Parku Harcerskim w Sosnowcu zasadzono we wtorek pięknie kwitnące wiśnie japońskie Amanogawa i żywopłot z głogu porzeczkowego. Ta inicjatywa Klubu Gaja świetnie wpisuje się w projekt ogrodu polisensorycznego, który od dwóch lat powstaje w mieście.


Jak mówi Paweł Grzybowski z Klubu Gaja, „Węchowisko nad Czarną Przemszą w parku polisensorycznym” to jedna z 23 inicjatyw w ramach realizowanego przez klub w całej Polsce projektu „Zaadoptuj rzekę”. Finansowanie zapewnia Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

- W Sosnowcu wspólnie z uczniami Zespołu Szkół Specjalnych nr 4 zasadziliśmy 20 wiśni japońskich Amanogawa i 260 głogów porzeczkowych w formie żywopłotu - precyzuje Paweł Grzybowski. Dodajmy, że Klub Gaja już wcześniej przekazał sosnowieckiej szkole cztery konie, które pomagają uczniom m.in. podczas zajęć hipoterapii.

Posadzone we wtorek rośliny współtworzyć będą węchowisko, które zapachem kwiatów ma wspomagać osoby niepełnosprawne. Projekt idealnie wpisuje się w tworzony od dwóch lat w parku Harcerskim ogród polisensoryczny, który ma być miejscem stymulacji, rehabilitacji oraz wypoczynku nie tylko dla dzieci niepełnosprawnych, ale i wszystkich mieszkańców Sosnowca.

- Dzięki naszej współpracy do wielkiego miasta zawita kawałek pięknej dzikiej przyrody - zapowiada Iwona Durek z Fundacji Instytut Twórczej Integracji, inicjatorka i pomysłodawczyni ogrodu polisensorycznego, dyrektor ZSS nr 4.

Jak pisaliśmy niedawno, w pierwszym etapie zadbano o urządzenia dla maluchów. - W kończącym się właśnie drugim etapie zadbaliśmy o potrzeby dzieci w przedziale wiekowym 9-14 lat. Potem przyjdzie czas na osoby dorosłe - mówiła nam niedawno Iwona Durek.

Oficjalne zakończenie drugiego etapu budowy ogrodu polisensorycznego planowane jest na 6 maja. W tej części inwestycji powstała m.in. wieża linowa, koło szumiących traw oraz tzw. ścieżki utrudnień dla dzieci poruszających się na wózkach. Można tu będzie ćwiczyć sprawną jazdę i trenować mięśnie rąk. Dla pozostałych spacer po ścieżkach będzie idealny do akupresury stóp.

Wiadomo już, że będzie etap trzeci, bo znalazł się prywatny sponsor, który sfinansuje tę część inwestycji. W kolejnych kręgach maja się pojawić m.in. siłownia plenerowa, będzie też część treningowa dla psów i „kącik czystości” dla czworonogów.

Źródło: sosnowiec.wyborcza.pl
Osobiście spodobał mi się umieszczony pod artykułem komentarz dotyczący stanu wód w rzece w odniesieniu do rzeczonego "węchowiska nad Czarną Przemszą".
Rzeczywiście, zwłaszcza latem spacer nadbrzeżem bywa niekiedy dość... sensorycznym doznaniem. ;)
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Sosnowiec - ogród polisensoryczny

Postautor: Karolina Kot » niedziela 01 maja 2016, 22:02

Oto kilka ujęć sosnowieckiego ogrodu polisensorycznego wykonanych z Huginna. Z wysokości kilku metrów czytelny staje się kolisty układ poszczególnych części założenia, bardzo dobrze z tej perspektywy prezentuje się zwłaszcza labirynt.
Załączniki
Ogród Polisensoryczny (1).jpg
Ogród Polisensoryczny (1).jpg (99.29 KiB) Przejrzano 13054 razy
Ogród Polisensoryczny (3).jpg
Ogród Polisensoryczny (3).jpg (110.14 KiB) Przejrzano 13054 razy
Ogród Polisensoryczny (4).jpg
Ogród Polisensoryczny (4).jpg (85.16 KiB) Przejrzano 13054 razy
Ogród Polisensoryczny (5).jpg
Ogród Polisensoryczny (5).jpg (95.61 KiB) Przejrzano 13054 razy
Ogród Polisensoryczny (2).jpg
Ogród Polisensoryczny (2).jpg (91.25 KiB) Przejrzano 13054 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 1871
Rejestracja: środa 19 sie 2015, 18:35
Lokalizacja: Dąbrowa Górnicza

Re: Sosnowiec - ogród polisensoryczny

Postautor: Eworu » poniedziałek 23 maja 2016, 11:45

Jedni dbają o ogród w Sosnowcu, drudzy go niszczą. To ignorancja i głupota
Chciałabym bardzo serdecznie podziękować wszystkim, którzy postanowili wzbogacić otwarty na początku maja ogród polisensoryczny w Sosnowcu o dodatkowe, autorskie atrakcje i instalacje artystyczne. Dają niepełnosprawnym z pobliskiej szkoły świetny przykład.

Odwiedzający postanowili dokonać ciekawych zmian już na wejściu do ogrodu, który znajduje się w dawnym Parku Harcerskim. Wychodząc z parkingu przy ul. Ostrogórskiej, możemy podziwiać wariację na temat tablicy informacyjnej, a właściwie jej resztek - liczne wyłamania sprawiają, że zamiast planu ogrodu z tablicy zachował się tylko napis.

Dalej jest coraz bardziej interesująco: nieregularne dziury w miejscach sadzenia roślin każą nam pochylić się nad poczuciem pustki, a odręcznie napisane na atrakcjach dla najmłodszych dzieci cytaty prowokują do przemyśleń na temat sensu życia. Ot, choćby "zniszczę wszystkich, którzy wejdą mi w drogę".

Pięknego obrazu zmian dopełniają wyłamany plastikowy daszek z zaaranżowanego dla dzieci straganu (wzmaga kreatywność - może służyć za miecz lub łopatę) i oznakowana bliżej nieokreślonym białym napisem druga tablica informacyjna - pewnie tak na wszelki wypadek, żeby nikt nie mógł zapoznać się z planem ogrodu, a tym samym - miał większą niespodziankę.

Brzydota powstaje przez ignorancję i głupotę

A tak zupełnie poważnie - nie minął nawet miesiąc, a piękne, zaaranżowane głównie z myślą o niepełnosprawnych miejsce zaczyna brzydnąć. I to tą najgorszą brzydotą, która powstaje przez ludzką ignorancję i głupotę.

Iwona Durek-Sypek, dyrektor Zespołu Szkół Specjalnych nr 4, podkreśla: - Ten ogród to nasz autorski pomysł, powstał dzięki wsparciu miasta i sponsorów, głównie dla naszych uczniów.

Dla jej podopiecznych ten teren jest miejscem, w którym mogą się rozwijać. To element przysposabiania do pracy - codziennie w godzinach przedpołudniowych wychodzą na plac nie tylko po to, by korzystać z jego atrakcji, lecz także by o niego zadbać: pielą grządki, podlewają i sadzą rośliny. Niestety, do tych obowiązków dołączyło też sprzątanie po popołudniowych gościach placu.

Dla nich jesteśmy trochę niewidoczni. Szkoda, że coś, co udostępniliśmy dla wszystkich, tak szybko niszczeje. Nie mamy tego problemu na terenie naszej szkoły, który jest tuż obok, a o który też dbają uczniowie. Za ogrodzeniem wszystko wygląda pięknie - dziwi się dyrektor ZSS.

Niepełnosprawni, nie znaczy, że nie widzą co się dzieje

Rzeczywiście, wystarczy rzut oka, żeby zorientować się w pamiątkach, jakie w otwartej części ogrodu zostawiają nieproszeni goście. Dorośli pozwalają dzieciom porzucać rowery i hulajnogi na świeżo posadzonych roślinach, jeździć po ogrodzonym placu zabaw dla maluchów, choć regulamin wyraźnie tego zabrania, a sami nie widzą problemu w paleniu papierosów w otoczeniu biegających kilkulatków.

Do tego dochodzą jeszcze nastolatki - rozumiem ich bunt, ale czy muszą go manifestować, okupując godzinami huśtawki i tunele akurat w godzinach, w których na placu chcą się bawić dzieci? Do tego dochodzą oczywiście śmieci - znajdujące się wszędzie, tylko nie w rozmieszczonych na placu koszach.

Dużo jeszcze wody musi upłynąć, zanim zrozumiemy, że tereny otwarte należą do wszystkich i w interesie każdego z nas leży, by o nie dbać. Na razie silniejsza jest pokusa niszczenia - może wynika z frustracji, a może z chęci zostawienia po sobie jakiegoś śladu na świecie? Niezależnie od przyczyny, szkoda, że stratni są na tym uczniowie szkoły, którym atrakcje ogrodu mają pomóc pokonywać ograniczenia i uczyć porządku. Bo, jak podkreśla dyrektor Durek-Sypek, to, że są niepełnosprawni, nie znaczy, że nie widzą, co się dzieje z miejscem, któremu codziennie poświęcają czas.


Cały tekst: http://sosnowiec.wyborcza.pl/sosnowiec/ ... z49TFJ0MMK
Zapraszam na moje stronki Opuszczone_Zaglebie oraz Kolekcja_breloków


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Parki edukacyjne, ogrody botaniczne...”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość