Sosnowiec - groty Mieroszewskich

[Karolina Kot]

W XVIII i XIX wieku zapanowała swoista moda na sztuczne groty. Pan hrabia Józef Mieroszewski, znany i lubiany w tamtych czasach ekscentryk z Zagórza, nie mógł być gorszy od innych.
Nie szczędząc pieniędzy, z cegieł i kamieni sprowadzanych aż z Ojcowa, wybudował więc swoiste usypisko z siecią grot i korytarzy pod spodem - wszystko z założenia miało nawiązywać do skałek i jaskiń jurajskich. Prawdopodobnie właśnie w sztucznych grotach znajdowało się zejście do owianych legendą podziemi i lochów zagórskich.
Do naszych czasów przetrwała jedynie część systemu.

Groty znajdują się na terenie należącym do sosnowieckiego Szpitala Miejskiego, po jego północnej stronie, w pozostałościach po Parku Mieroszewskich.
Lokalizacja

[Karolina Kot]

Czyżby pojawiła się szansa dla naszych tajemniczych grot?

Zabytkowy i zaniedbany park w Zagórzu ma wielkie szanse na drugie życie

Budynki Sosnowieckiego Szpitala Miejskiego w Zagórzu położone są na terenie zespołu pałacowo-parkowego, który od 1963 roku widnieje w rejestrze zabytków. Park jest obecnie mocno zdewastowany i zaniedbany, ale dyrekcja szpitala ma plan, by przywrócić mu dawny charakter, a nawet wykorzystać w terapii pacjentów.

- To wyjątkowe miejsce, choć może osobom, które zajrzą tam przypadkiem, na pierwszy rzut oka trudno dostrzec to piękno. Obserwujemy park o różnych porach roku. Wiosną rosną tu zawilce i całe połacie czosnku niedźwiedziego, który jest rośliną rzadką i cenioną. Jesienne kolory drzew zapierają dech w piersiach - mówi Artur Nowak, prezes Sosnowieckiego Szpitala Miejskiego.

Trzy lata temu przeprowadzono inwentaryzację drzewostanu, a potem go uporządkowano. Część drzew, które nie rokowały szans na przeżycie, wycięto. Inne poprzycinano, a samosiewy wykarczowano. Łącznie prace objęły 5,5 ha parku.
W zeszłym roku powstał projekt rewitalizacji zabytkowego kompleksu, współfinansowany również przez wydział kultury Urzędu Miejskiego w Sosnowcu. Autorzy koncepcji zwracają uwagę, że obecny zespół pałacowo-parkowy jest tylko fragmentem parku, po którym przechadzali się Mieroszewscy, czyli jego dawni właściciele.

Dokument obejmuje projekt alejek, placu wypoczynkowego, zieleni, niezbędnych prac budowlanych i ogrodzenia. Uwzględniono także małą architekturę.

Romantyczna grota, tajemnicza studnia, ukryte przejścia

Zdaniem projektantów najlepiej zachowanym zabytkowym elementem parku jest grota skalna, pochodząca z czasów, gdy modne było wznoszenie w ogrodach takich romantycznych obiektów. Otaczające ją bloki skalne zostały sprowadzone specjalnie z Ojcowa, ale dziś wszystko wymaga fachowej stabilizacji.
- Obecnie grota ma swoich stałych lokatorów. To bezdomni, którzy urządzili tu sobie siedzibę. Wcześniej upodobali sobie inny parkowy obiekt, ale zdewastowany - poszedł do rozbiórki - mówi prezes Nowak.

W pobliżu znajdują się pozostałości starej studni, nad którą górowała kapliczka wybudowana w neogotyckim stylu (wskazuje na to jedno ze zdjęć z 1951 roku udostępnione przez Stowarzyszenie Pakosznica). Mówi się nawet o podziemnych przejściach łączących parkowe obiekty. W związku z tym w projekcie zawarto propozycję, by w okolicach przeprowadzić prace archeologiczne.
Niedawno ogłoszono przetarg na projekt budowlany, który pozwoliłby na wycenę prac przewidywalnych w koncepcji rewitalizacji. Został unieważniony z uwagi na brak ofert.

Potrzebne są miliony

- Może potencjalnych wykonawców przestraszył fakt, że wszystkie projekty należałoby robić pod nadzorem konserwatora zabytków, a może wakacyjny czas nie sprzyjał zainteresowaniu takimi przetargami. Wkrótce spróbujemy ponownie - mówi prezes Nowak.

Według wstępnych szacunków rewitalizacja parku w najbardziej okrojonym zakresie kosztować mogłaby około 80 tysięcy złotych. - Na ten scenariusz jesteśmy przygotowani, miasto też obiecało wsparcie - przekonuje szef sosnowieckiej lecznicy.
Kompleksowe prace kosztowałaby już o wiele więcej - nawet 8-12 milionów złotych (jak przekonuje prezes Nowak milion złotych to koszt samego ogrodzenia), dlatego obecnie szpital poszukuje zewnętrznych środków finansowania inwestycji.

Agnieszka Stefaniak-Zubko
sosnowiec.wyborcza.pl