Strażnicy Czasu

"Pierwsza kuźnica (hamernia) istniała tu już w połowie XVIII wieku i produkowała żelazo sztabowe metodą prymitywnego wytopu z rudy darniowej. W 1835 r. w przysiółku Łanuch zbudowano dwa wysokie piece, opalane węglem drzewnym. Powstała także odlewnia żelaza. W 1840 r. w hucie zatrudnionych było 49 robotników a produkcja wynosiła 29 tys. cetnarów surówki żelaza o wartości 77 tys. talarów. Produkcję wstrzymano w 1855 r. z powodu niskiej rentowności i niedostatku drewna wykorzystywanego do wytopu surówki.

Gichta została wybudowana w 1830 r. Ma 15 m wysokości, rozmiar wnętrza 7,75 m na 6,10 m, wymiar zewnętrzny 8,70 m na 6,85 m, grubość murów wynosi do wysokości 5 m od 70 cm do 98 cm. Zachowany do dziś budynek służył do wyciągania ręczną windą na trzecie piętro wsadu piecowego, który następnie ręcznie przenoszony był do pieca hutniczego."
Źródło: http://www.szkola.palowice.net/palowice/huta.html

Huta swą nazwę wzięła od imienia córki właściciela – Franciszka Wincklera (Miechowice jako centrum wszechświata )
Wieża gichtowa (d. huty „Waleska”) jest wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. 599/66 z 17.03.1966 r.

Tyle suchych faktów. Jeszcze rzut oka na materiały kartograficzne:

Teren zakładu na arkuszu mapy topograficznej Messtichblatt 5978 Sohrau z roku 1884


Wygląd terenu na lidarowym modelu numerycznym terenu z projektu ISOK. Teren dawnej huty jest mocno wyrównany. W terenie widać jednak wały, zagłębienia przy odejściu drogi w kierunku Żor.

Podróżując popularną wiślanką przed Żorami można zauważyć niewielki drogowskaz kierujący w leśną drogę opisany jako "Gichta". Zazwyczaj jednak nie było okazji skręcić w stronę Kleszczówki i wybrać się na spacer.

Wczoraj jednak mieliśmy więcej wolnego czasu, w ramach "rządowej kwarantanny" oraz bohaterskich "ferii w domu". Wracając z Bytomia w Żorach zjechaliśmy z utartego szlaku. Pojazd zostawiliśmy przy (a jakże) ul. Gichta, przedłużeniu ulicy Bocznej, w przemysłowej dzielnicy Żor. Po kilometrze marszu przez sosnowy las docieramy do celu.

Widok na wieżę gichtową:




Droga leśna, tu po lewej stronie znajdowały się pozostałe zabudowania widoczne na messtichblacie.


Widok w kierunku Żor


Linia kolejowa Orzesze-Wodzisław, szlak Orzesze-Żory, nowy przebieg linii po 1940 roku (w 1938 roku powstała linia z Żor do Rybnika i wtedy nastąpiła konieczność zmiany przebiegu trasy)




Hmmm.. chyba należy tu wrócić. Znak znajduje się na początku drogi leśnej.


I jeszcze dawna bocznica do zakładu produkującego materiały budowlane.

I widok z pokładu "Latającego Ślązaka". Wieża gichtowa i staw Łanuch - zapewne miejsce dawnej eksploatacji rudy darniowej w dolinie potoku Woszczyckiego (dopływu Rudy).

Przepięknie dziękuję za cudowne widoki. Mieszkam za granicą i tęsknię za swoim. Te zdjęcia są jak miód na serce