Strażnicy Czasu

Jest jednym z najważniejszych polskich kościołów. Bliski każdemu, znaną już od dziecka legendą o hejnale z wieży mariackiej. „Gdy hejnalista na wieży mariackiej zobaczył zbliżających się Tatarów, zaczął trąbić na alarm. Nagle tatarska strzała dosięgła go i przerwała wygrywaną melodię”.

Jan Długosz wspomina o zniszczeniu przez Tatarów stojącego w tym miejscu romańskiego kościoła, fundowanego w 1222 r. przez biskupa Iwo Odrowąża.
Legenda zatem dotyczy zupełnie innej wieży!

Mongołowie dwukrotnie niszczyli Kraków: w 1241 r. (Bajdaj) oraz w 1259 r (Burundaj). Podczas trzeciego najazdu Tatarów w 1287 r. (Nogaj), oblegane przez nich krakowskie mury nie zostały zdobyte. Wtedy też mogło mieć miejsce ujęte legendą wydarzenie. Hejnalista trąbił z jednej z baszt murów obronnych.

Na częściowo zachowanych fundamentach po zburzonym przez Tatarów kościele, w roku 1290 r. - początku rządzenia Krakowem słynnego wójta Alberta - dominujące wówczas niemieckie mieszczaństwo rozpoczęło budowę gotyckiego kościoła halowego pod wezwaniem NMP.
Po stłumieniu buntu wójta Alberta i okrutnym pozbyciu się Niemców z Krakowa, mieszczaństwo polskie ukończyło gotycką budowę i kościół został konsekrowany w roku koronacji Władysława Łokietka. Dalsze przy nim prace kontynuowane były w poł. XIV w. dzięki fundacji Mikołaja Wierzynka.

Ceglane mury kościoła Mariackiego posiadają równomiernie rozmieszczone otwory maculcowe. Są to miejsca po belkach średniowiecznego rusztowania, rosnącego wraz z wznoszonymi murami świątyni. Zaślepione później jako brzydkie, niepotrzebne otwory, zostały na nowo odtworzone pod koniec XX w. w trakcie remontu elewacji kościoła.

Kościół Mariacki jest drugim po katedrze na Wawelu, najważniejszym katolickim kościołem w Krakowie. Jego pełna nazwa brzmi: Archiprezbiterialna Bazylika Mniejsza pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.
Wewnątrz nie wolno robić zdjęć. Mnie się udało.
Aby zobaczyć z bliska słynny ołtarz, trzeba wykupić bilet wstępu.
Ściany kościoła zdobi polichromia wykonana przez Jana Matejkę oraz jego uczniów Józefa Mehoffera i Stanisława Wyspiańskiego, którzy wykonali również witraże.

Do pocz. XIX w. wokół kościoła istniał cmentarz.
Pozostały po nim epitafia ciągnące się na zewnętrznych murach świątyni.

Oto Mario obala powszechnie znany mit o kościele Mariackim w Krakowie.

Dowiadujemy się, że gotyckie wieże powstały już po najazdach tatarskich.
Dowiadujemy się również, że olbrzymi korpus świątyni był budowany przez osiedlających się w Krakowie Niemców.

Warto przypomnieć, że w 1257 r. książę Bolesław Wstydliwy nadał Krakowowi lokację na prawie magdeburskim. Do nowo wytyczonego miasta masowo przybywali osadnicy ze Ślaska, Czech, Prus oraz Niemiec. Wnet w mieście posługiwano się tylko i wyłącznie językiem niemieckim. Wybudowany z pocz. XIV w. kościół Mariacki należał więc do parafii niemieckiej. Był to czas panowania w Polsce króla Wacława II Czeskiego oraz (po jego śmierci) kolejnego Czecha, króla Wacława III.
Dopiero w 1312 r. Władysław Łokietek opanował buntujących się przeciwko niemu krakowskich Niemców, a następnie, jak głosi podanie, pozbył się ich w prosty sposób. Kazał, by wyłapani wypowiedzieli krótkie zdanie „mielił młyn soczewicę”. Kto nie umiał po polsku został rozwleczony końmi poza murami miasta. Ponieważ sam przywódca buntu wójt Albrecht znał doskonale język polski, został jedynie wtrącony do więzienia.

W podziękowaniu, dodam kilka swoich zdjęć:

Po obu stronach frontu kościoła Mariackiego, prezentowane są fragmenty odkopanych jego fundamentów. Ukazują jak wysoko przez okres 700 lat podniesiony został poziom Rynku Głównego.

Byłem dziś na niedzielnej Mszy Św. w kościele Mariackim.

Trochę moich ujęć kościoła i zdjęcia archiwalne.

Wystrój i wyposażenie wnętrza fary pochodzi z różnych epok, począwszy od gotyku.

W kościele zachowało się wiele zabytkowych i cennych elementów wyposażenia z różnych epok.

Z okresu gotyckiego przetrwały trzy okna w prezbiterium ( za ołtarzem) z witrażami z XIV wieku.

W kaplicy św. Walentego można zobaczyć - wmurowaną w posadzkę - płytę nagrobną rajcy i burmistrza krakowskiego Jana Sebenwirta, który zmarł w 1443 roku. We wnętrzu kruchty wejściowej ustawione zostały dwie cynowe kropielnice z XIV wieku. Zachowała się także późnogotycka chrzcielnica z brązu.