Świątynia pw Najświętszej Marii Panny w Nowym Kościele datuje się już w na XIII wiek, wzmiankowany w 1228 roku. Jego budowę miała ufundować małżonka księcia Henryka Brodatego, Jadwiga. Obecna forma to efekt rozbudowy w XVI i XVII wieku.
Wtedy też, w pierwszej połowie wieku XVII, w czasie wojny trzydziestoletniej, powstał kamienny mur obronny ze strzelnicami oraz masywny budynek bramny świetnie zachowany do dzisiaj.
W efekcie powstało bardzo oryginalne założenie, który można z powodzeniem nazwać cmentarzem obronnym, jako że przykościelny cmentarz znalazł się wewnątrz umocnień.