Strona 1 z 1

Limanowa - wiatrak z Jabłońca

: niedziela 29 paź 2017, 20:56
autor: Karolina Kot
W Limanowej, na terenie ogrodu rozciągającego się tyłach Dworu Marsów, mieszczącego obecnie Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej, znajduje się niewielki wiatraczek służący niegdyś do mielenia ziarna na mąkę.
Został przeniesiony do centrum miasta ze stoków wzgórza Jabłoniec kilka lat temu, kiedy to powstał pomysł stworzenia na terenie parku niewielkiego skansenu, w którym, obok młyna wiatrowego, miała się znaleźć m.in. drewniana kuźnia.
Ten ciekawy projekt nie został jednak do tej pory zrealizowany.

Wracając do samego wiatraka.
Jest to nieźle zachowany młyn wietrzny, pochodzący z połowy XX wieku (na chorągiewce umieszczonej na dwuspadowym dachu znajdziemy datę 1948). Służył zapewne na potrzeby jednego, lub co najwyżej kilku sąsiadujących ze sobą gospodarstw. Co do drugiej daty, widocznej na szczycie budynku, nie mam pewności: być może chodzi tu o rok renowacji lub przeniesienia obiektu?
Niestety, nie dane mi było zajrzeć do wnętrza wiatraczka, gdyż jest ono zamknięte na kłódkę, mam jednak uzasadnioną nadzieję, że zabytek posiada kompletne wyposażenie (czyli kosz zsypowy oraz komplet kamieni). Domyślam się również, że w tym przypadku najpewniej mamy do czynienia z paltrakiem, opierającym się na murowanej z kamienia, okrągłej podmurówce, na której zamontowano szynę i rolki ułatwiające odwracanie urządzenia w kierunku wiatru (nie mam pojęcia, czy takie rozwiązanie było zastosowane pierwotnie, podobne obiekty ze skansenu w Nowym Sączu są bowiem koźlakami).
Ze względu na niedużą wielkość obiektu obrót taki odbywał się nie przy użyciu dyszla (jak to ma miejsce w pełnowymiarowych młynach wiatrowych), lecz dzięki metalowym uchwytom, przymocowanym do ścian, za które po prostu ciągnęło się rękami.
Bardzo ciekawie wyglądają śmigi limanowskiego wiatraka. Obecnie ich drewniane części są w opłakanym stanie, ale akurat te elementy już z założenia były pomyślane jako wymienne, gdyż podczas użytkowania w naturalny sposób się zużywały i łamały. Najcenniejsza część - metalowa "gwiazda" mocująca - wygląda dobrze, ale wypadałoby ją czymś zabezpieczyć. To właśnie do niej mocowano promieniście drewniane śmigi w ilości dwunastu sztuk.

Niegdyś w okolicy Limanowej wiatraków tego typu było kilka, jeden z nich istniał jeszcze w latach 70. XX wieku na stoku Łysej Góry. Do naszych czasów przetrwał prawdopodobnie tylko ten nasz, muzealny.
In situ podobne wiatraki można spotkać jeszcze w okolicach Gorlic i Krosna. Bardzo podobną konstrukcję znajdziemy m.in. we wsi Kryg.
Trochę szkoda, że taki ciekawy zabytek nie jest szerzej znany turystom, ja dowiedziałam się o jego istnieniu przez przypadek (a ile mi to radości sprawiło!).

Zdjęcia wykonałam w październiku 2017 roku.
Lokalizacja

Re: Limanowa - wiatrak z Jabłońca

: niedziela 29 paź 2017, 22:53
autor: Franek D.
Jest mały. Z daleka jego sylwetka kojarzy się ze studnią lub "wygódką". Na rogach jego dachu umieszczone są dwie metalowe chorągiewki z datami 1948 oraz 1998.

Wielka szkoda, że miejscowe Muzeum Regionalne nie postarało się o naprawę szpecących go fragmentów połamanych śmigieł.
Że nie zadbało o przywrócenie oryginalnego wyglądu wraz z pokazowym obracaniem się skrzydeł (umieszczonym wewnątrz silnikiem elektrycznym).
Obiekt nie posiada tablicy informującej, czym jest - trzeba się domyślać.
...a mógłby stać się lokalną atrakcją turystyczną...

Re: Limanowa - wiatrak z Jabłońca

: sobota 23 lis 2019, 22:39
autor: Czech
Dwa lata później.
Śmigi takie jak były.
Zniknęły szpecące bazgroły.

Re: Limanowa - wiatrak z Jabłońca

: poniedziałek 07 gru 2020, 15:20
autor: mojewiatraki
Szanowna Pani Karolina Kot,
od pana Piotra Skuchy w 2018 roku otrzymałem informacje o wiatraku w Limanowej, a później przysłał mi link do Pani opracowania o tym młynie. W ten sposób mogłem poznać Pani zdjęcia tego młyna wietrznego.
Interesuję się historią wiatraków. Od ponad pół wieku podejmuję działania by je dokumentować. Między innymi zgromadziłem kilka tysięcy zdjęć i pocztówek z wizerunkiem młynów wietrznych. Udostępniam je w Internecie. Zarówno na mojej stronie –
http://www.e-mojewiatraki.com
jak i w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej.
Z tego względu zwracam się do Pani z serdeczną prośbą o możliwość udostępnienia Pani fotografii do internetowej publikacji „Kolekcja MOJE WIATRAKI Muzeum Wirtualne”. Oczywiście opiszę je Pani imieniem i nazwiskiem.
z poważaniem Wiesław Szkopek
e’mail mojewiatraki@gmail.com

Re: Limanowa - wiatrak z Jabłońca

: poniedziałek 07 gru 2020, 21:05
autor: Karolina Kot
Ależ oczywiście, proszę zapożyczyć sobie moje zdjęcia, tylko proszę podpisać, skąd pochodzą. :)

Pozdrawiam Pana serdecznie!

Re: Limanowa - wiatrak z Jabłońca

: poniedziałek 25 sty 2021, 21:37
autor: mojewiatraki
Dobry Wieczór,
pięknie dziękuję za odpowiedź i zgodę na zamieszczenie Pani fotografii w MOICH WIATRAKACH.
Oczywiście opiszę je Pani imieniem i nazwiskiem
pozdrawiam i życzę zdrowia