Strażnicy Czasu

Rosną kontrowersję wokół Pomnika Żołnierzy Radzieckich w Mikolinie. Monument doczekał się gruntownego remontu, ale wkrótce może zostać zburzony. Sprawę komplikuje ustawa dekomunizacyjna, która zakazuje propagowania symboli totalitarnych.
O przyszłości obiektu w najbliższych miesiącach zadecyduje wojewoda opolski. - W ustawie od 22 czerwca mówimy o możliwości usunięcia symboli totalitaryzmu z przestrzeni publicznej. Chodzi o pomniki, obeliski i tablice. Przyszłość pomnika najpewniej jest taka, że zostanie on zdemontowany - twierdzi Martyna Kolemba, rzecznik opolskiego urzędu wojewódzkiego. Przypomnijmy, w Mikolinie pod koniec czerwca uroczyście odsłonięto odrestaurowany pomnik. Za prace odpowiadało Stowarzyszenie Kursk, które wspomaga samorządy w opiece nad obiektami pamięci wojskowej. Wśród zaproszonych pojawili się goście z zagranicy, ale na miejscu nie było najważniejszych władz regionu. Pomnik ten upamiętnia poległych żołnierzy 1. Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej, którzy w styczniu 1945 stoczyli tutaj krwawą bitwę. Miejsce to należy do gminy, która do tej pory nie miała środków na remont monumentu. - W naszym przypadku fakt jest taki, że nie mamy w budżecie zarezerwowanych środków na to zadanie i ich nie wydajemy - wyjaśnia Artur Kotara, burmistrz Lewina Brzeskiego.

Zmiany w ustawie o dekomunizacji pozwalają na likwidacje symboli, ale w tej chwili nie jest jeszcze przesądzone, które miejsca znikną z mapy. - Na sam początek musimy przeanalizować rejestr symboli totalitaryzmu na Opolszczyźnie - dodaje Kolemba. Pierwsze decyzje odnośnie dalszej przyszłości pomnika w Mikolinie poznamy najwcześniej we wrześniu.

Radziecki pomnik w Mikolinie zostanie zniszczony?

– Co ja mam powiedzieć tym ludziom, którzy przekazywali pieniądze na jego remont? Jak wytłumaczyć takie decyzje naszego rządu? – denerwuje się Jerzy Tyc, założyciel stowarzyszenia Kursk, które wspiera lokalne samorządy w opiece nad miejscami pamięci, wojskowymi cmentarzami i pomnikami. Do tej pory wyremontowało 30 pomników. Najczęściej były to pomniki związane z Armią Czerwoną, bo zazwyczaj te były niszczone. Kursk remontuje też cmentarze, w tej chwili radziecki cmentarz pod Krakowem.

Na remont pomnika w Mikolinie – to obelisk upamiętniający poległych sowieckich żołnierzy 1. Ukraińskiego Frontu Armii Czerwonej, którzy w zimie 1945 r. forsowali Odrę pomiędzy Golczowicami a Mikolinem – stowarzyszenie w ramach międzynarodowej zbiórki zebrało około 10 tys. euro. Pomnik był w fatalnym stanie, trwające dwa lata prace remontowe [na które zgodę wydał burmistrz Lewina Brzeskiego] wykonywali wolontariusze. Gdyby konieczne było wynajęcie firmy, według Tyca koszty wzrosłyby do 200 tys. zł. [...]

– Pomnik poświęcony jest żołnierzom, którzy walczyli z Niemcami na przeprawie przez Odrę. Nie wychwala komunizmu. Argumenty te zostały wysłane do wojewody, burmistrza Lewina Brzeskiego i IPN. Wojewoda w ogóle nie odpowiedział na prośby o spotkanie, IPN twierdzi z kolei, że pomnik ma być zlikwidowany – mówi Tyc, który w poniedziałek spotkał się w tej sprawie z burmistrzem Lewina Brzeskiego. We wtorek nad przyszłością pomnika będzie głosować tamtejsza rada miasta.
– Nawet jeśli rada zdecyduje, że pomnik zostanie, wojewoda na mocy ustawy go zburzy. Dlatego za pieniądze naszego stowarzyszenia chcemy zdemontować pomnik i przenieść go na swój teren w miejscowości Surmówka [województwo warmińsko-mazurskie]. Zgodnie ze statutem naszej organizacji mamy prawo chronić przed zapomnieniem i zniszczeniem obiekty, które stanowią wartość historyczną, edukacyjną – zapowiada.

12.03.2018 opole.wyborcza.pl

Czy pomnik w Mikolinie zostanie? Tak, jeśli znikną m.in. symbole Armii Czerwonej

Stojący z dala od zabudowań, nad brzegiem Odry pomnik miał zniknąć do końca marca. Tak się jednak nie stało.
We wtorek (03.04) w urzędzie wojewódzkim doszło do spotkania wojewody opolskiego, przedstawicieli Instytutu Pamięci Narodowej wraz z samorządowcami z Lewina Brzeskiego. Wstępnie uzgodniono, że monument mógłby pozostać, ale należy wprowadzić szereg zmian wizerunkowych.

- Zdemontowana zostałaby gwiazda, a także tablice z napisami w języku rosyjskim, jak również charakterystyczne łodzie będące częścią pomnika - wyjaśnia Radiu Opole burmistrz Lewina Brzeskiego Artur Kotara. – W związku z czym na najbliższej sesji przedstawię tę informację radnym i zapytam, czy zabezpieczymy jakiekolwiek pieniądze na te zmiany. Możliwe, że radni również i na to się nie zgodzą.
Dodatkowo na pomniku musiałaby zostać umieszczona tablica informująca, że to obelisk poświęcony ofiarom faszyzmu i komunizmu. - Takie zmiany mogłyby zostać zaakceptowane przez IPN – dodaje Kotara.

W przyszłym tygodniu radni z Lewina Brzeskiego spotkają się na nadzwyczajnej sesji w tej sprawie. W przypadku odmowy modernizacji przez samorząd o ostatecznym losie monumentu w Mikolinie zdecyduje wojewoda.

06.04.2018 radio.opole.pl