Biernatów - dawny młyn

[Karolina Kot]

Biernatówek (Zu Berdnau) to wysunięty na wschód przysiółek wsi Biernatów (Berndau), położonej w gminie Głubczyce. Tak naprawdę jest to dawna osada młynarska - kilka domostw położonych w pobliżu stawów i dawnego młyna wodnego, napędzanego wodami młynówki, utworzonej na przepływającej nieopodal Straduni.
Znajduje się on tuz obok drogi łączącej Lisięcice z Szonowem. Nie sposób go przeoczyć.

Młyn wygląda na obiekt jeszcze XIX - wieczny, najpewniej wybudowany w miejscu starszego, drewnianego zakładu tego typu.
Pierwotnie zapewne był napędzany kołem młyńskim, które z czasem zastąpiła nowocześniejsza i wydajniejsza turbina wodna, zapewne typu Francisa.
Obecnie zabudowania sprawiają wrażenie opuszczonych, częściowo zrujnowanych, a sam młyn od dawna nie pełni swojej pierwotnej funkcji.

Lepiej ma się dawny staw młyński, służący pierwotnie jako rezerwuar wody na okres suszy i będący jednocześnie zabezpieczeniem przed powodzią.
Domyślam się, że obecnie jest to staw hodowlany. I nie ma w tym niczego dziwnego - dawni młynarze dokładnie w ten sam sposób wykorzystywali dodatkowo młyńskie stawy.

Zdjęcia wykonałam w listopadzie 2022 roku.
Lokalizacja

[smar]

Pierwotnie zapewne był napędzany kołem młyńskim, które z czasem zastąpiła nowocześniejsza i wydajniejsza turbina wodna, zapewne typu Francisa.

Rzeczywiście prawie "w ciemno" można obstawiać Francisa. Co prawda przy niskich spadkach (a takimi z reguły mamy do czynienia w młynach) jeszcze lepszy byłby Kaplan tylko że turbina Kaplana wymaga regulacji zarówno łopat wirujących jak i stałych kierownic a Francis tylko stałych kierownic. Otóż o ile zmianę położenia nieruchomych kierownic jest stosunkowo łatwo zrealizować to mechanizm zmiany kąta pochylenia łopat wirujących jest znacznie trudniejszy do realizacji.
W przypadku młyna w Biernatowie miałaś szansę zrobienia zbliżenia turbiny i szkoda że nie zrobiłaś. Moglibyśmy z większą pewnością określić jej typ ale - co ważniejsze - uwieczniłabyś ją na fotkach. Przypomniał mi się młyn Kołaczew w Złotym Potoku viewtopic.php?f=17&t=75 . Jeszcze kilka/kilkanaście lat temu elementy turbiny można było oglądać "walające się" w krzakach a teraz już ich tam nie ma! (Chyba że te krzaki tak porosły że nie potrafię ich dostrzec lecz obawiam się że to raczej złomiarze zrobili swoje )
A w tym Biernatowie to pewnie rzeczywiści jest Francis choć w młynach które znam zawsze był z wałem pionowym a tu akurat jest poziomy. To co zaznaczyłem zielonym okręgiem to zapewne drążek będący częścią mechanizmu zmieniającego ustawienie kierownic (bo chyba nie wał odbierający moc z turbiny )

Biernatowek .JPG (163.18 KiB) Przejrzano 764 razy

[Karolina Kot]

Żeby rozwiać wątpliwości, należałoby wejść do dolnego wypływu młynówki i zajrzeć od spodu do przybudówki młyna.
Nie zdecydowałam się na ten karkołomny manewr z kilku powodów:
a) stromo
b) ogrodzenie
c) mokro
d) wszystko w cholerę zarośnięte
e) bardzo paskudne zaparkowałam Archimedesa (na zakręcie)

Ten ostatni punkt był decydujący.

[ChickenInvaders]

To na 100% pozioma turbina Francisa. Koło, które widać w okienku inspekcyjnym jest kołem napędowym przekazującym energię z turbiny na mechanizmy. Na nim znajdował się pas transmisyjny (okno służyło do jego zakładania bądź wymiany). Metalowy wał na górze jest tak jak zaważyłeś elementem połączonym z kierownicą turbiny. Załączam zdjęcie znalezione w internecie całej konstrukcji. Na zielono zaznaczyłem koło napędowe pod pas.