Strona 1 z 5

Poligon doświadczalny "Schendek"

: poniedziałek 07 mar 2016, 22:07
autor: Karolina Kot
W roku 1940, w ukrytej wśród dziewiczych lasów, w okolicy niewielkiej miejscowości nazywanej Zendkiem, rozpoczęto budowę ogromnego poligonu doświadczalnego, połączonego z wojskowym lotniskiem. Było to przedsięwzięcie stojące na równi ze słynnym "Penemünde".
Niemcy wybrali to miejsce zapewne ze względu na dogodną lokalizację oraz ukształtowanie terenu. Po wysiedleniu miejscowej ludności przystąpiono do karczowania lasu, a następnie podjęto prace ziemne.
Wkrótce okazało się, że okolica jest bardzo podmokła. Poradzono sobie z tym problemem budując całe systemy kanałów melioracyjnych, ponad którymi przerzucono betonowe mosty, ustawione tak gęsto, że odległość między nimi czasem wynosiła zaledwie dwadzieścia metrów - wybudowano je dla usprawnienia komunikacji.
Do dziś na terenie dawnego poligonu zachowały się charakterystyczne, utwardzane kamieniami drogi dojazdowe.

Ze względu na skąpość materiałów trudno dziś jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie jakie placówki badawcze znajdowały się na poligonie oraz nad czym pracowały. Zwłaszcza okres do 1943 jest bardzo mglisty. W niektórych materiałach pojawiają się informacje mówiące o istnieniu E-Stelle Oberschlesien i Passeberg. Być może istniały one równolegle i niezależnie od siebie, zwłaszcza, że pracami w Zendku interesowały się dwa koncerny zbrojeniowe; jeden z Gliwic, drugi z Zawiercia. Oba koncerny wykonywały prace zlecone dla ministerstwa lotnictwa. Najprawdopodobniej w 1943 placówki te zostały połączone w jedną - Erprobungsstelle "Udetfeld". Główne badania koncentrowały się wokół bomb lotniczych (kasetowych, betonowych i innych) oraz rakiet i pocisków rakietowych. Tak więc testowano tu pociski ppanc Panzerschreck 1 i 2 (PD 8,8 cm Pz. Buechsenrohr), Panzerblitz 1, 2 i zapewne 3 a także, lufowe bronie ppanc w rodzaju granatników SG 116 czy SG 117. Broń testowana była na samolotach szturmowych Hs 129B i Fw 190F/G należących do Erprobungskommando 26 dowodzonego przez majora Eggarsa.

Źródło - Fortyfikacja.pl

Po zakończeniu II Wojny Światowej obszar poligonu był wykorzystywany przez Wojsko Polskie. Przebudowano wówczas wiele obiektów dawnego "Schendka" oraz wzniesiono nowe budynki. W efekcie dziś czasami trudno jest jednoznacznie określić, która budowla pochodzi z czasów wojny, a którą wzniesiono już po niej.

Oto kilka widoków ogólnych dawnego poligonu. Zwraca uwagę sztucznie wypłaszczony, zniwelowany teren, rowy melioracyjne i gęsto umieszczone, betonowe mostki oraz utwardzone kamieniem wapiennym drogi.

Re: Poligon doświadczalny "Schendek"

: czwartek 10 mar 2016, 15:04
autor: Franek D.
Zastanawiające, dlaczego Niemcy zainwestowali w tak zabagnione tereny.
Jeśli mokradła mogły sprzyjać lokalizacji poligonu, to stworzenie olbrzymiego lotniska Udetfeld z trzema pasami startowymi, ułożonymi w trójkąt (dziś pozostał czynny pas południowy), wymagało przeprowadzenia potężnych prac melioracyjnych.

Jak widać na Polskiej Mapie Taktycznej sprzed 1939 r. - przy dawnym trakcie, w odludnym miejscu wśród łąk i mokradeł potoku Czeczówka, u zbiegu granic wsi Mierzęcice, Zadzień, Zendek, Ożarowice, Pyrzowice i Nowa Wieś - stał samotny krzyż.

Zazwyczaj w takich pustych miejscach, w XIX w. zakładano cmentarze choleryczne.

Re: Poligon doświadczalny "Schendek"

: czwartek 10 mar 2016, 19:37
autor: Karolina Kot
Jedyny dostępny do zwiedzania, oryginalny fragment niemieckiego pasa startowego lotniska "Udetfeld", można zobaczyć w pobliżu budynków technicznej byłej jednostki wojskowej.

Re: Poligon doświadczalny "Schendek"

: czwartek 10 mar 2016, 19:41
autor: warschauer44
Franek D. pisze:Zastanawiające, dlaczego Niemcy zainwestowali w tak zabagnione tereny.
Jeśli mokradła mogły sprzyjać lokalizacji poligonu, to stworzenie olbrzymiego lotniska Udetfeld z trzema pasami startowymi, ułożonymi w trójkąt (dziś pozostał czynny pas południowy), wymagało przeprowadzenia potężnych prac melioracyjnych.

Niemcy od 1940 do 1944 prowadzili wszelakie prace melioracyjne na terenach włączonych czy to do Rzeszy czy do G.G. Nie sprawiało im to jakoś dużego problemu, zarabiały na tym różne prywatne niemieckie i nie niemieckie firmy, i co najważniejsze do tych robót "zatrudniali" pracowników przymusowych których jak wiadomo mieli multum.

Re: Poligon doświadczalny "Schendek"

: czwartek 10 mar 2016, 22:17
autor: kusmanek
Na bardzo ciekawej stronie znaleźć można lotnicze zdjęcie lotniska, wykonane 26 stycznia 1945 roku:
Lotnisko
Wyraźnie widać zasięg niemieckiej infrastruktury lotniska.
Literą "A" zaznaczone jest lotnisko, "B" to dworzec kolejowy.
Numerem "1" oznaczono 3 zniszczone hale - zapewne hangary.
Numer "2" - zniszczone budynki infrastruktury.
Numer "3" to spalone baraki, będące zapewne koszarami dla załogi.
Numer "4" - pas startowy, wyrównany po wysadzeniu.
Numer "5" - pasy startowe z nieodbudowanymi zniszczeniami.

Re: Poligon doświadczalny "Schendek"

: czwartek 10 mar 2016, 23:28
autor: Eworu
Nakierowałbyś o którą mapę chodzi? Bo link nie działa.

Re: Poligon doświadczalny "Schendek"

: czwartek 10 mar 2016, 23:32
autor: kusmanek

Re: Poligon doświadczalny "Schendek"

: sobota 19 mar 2016, 21:06
autor: Franek D.
Zdjęcie lotnicze Udetfeld jest doskonałym świadectwem niewspominanej w Polsce genezy lotniska w Pyrzowicach.

Teren dawnego niemieckiego poligonu oraz obszar lotniska, posiadają bardzo skomplikowany podział administracyjny. Powoduje to pewien kłopot w precyzyjnym zlokalizowaniu elementów opisywanych w tym rozdziale.
Np. część pasów startowych leży w Mierzęcicach pow. Będzin, część zaś w Pyrzowicach pow. Tarnowskie Góry.

Re: Poligon doświadczalny "Schendek"

: czwartek 05 sty 2017, 21:56
autor: Eworu
Taki dziś dostałem komentarz na facebooku (fragment).
Jacek Tylec
Kilka lat temu miałem kontakt z panem Janem,nazwiska już niestety nie pamiętam.ten pan w młodości mieszkał w okolicach lotniska Udetfeld.W styczniu 45 po przejęciu lotniska przez Rosjan, jako wyrostek, często bawił się na lotnisku.widz polegał na przekupieniu sowieckich wartowników,którzy za tytoń,żywność przymykali oko na całe watahy dzieciaków które chciały zażywać ciepłej kąpieli w betonowych silosach w miesiącach zimowych.dzieciaki rozbrajały zapalające-fosforowe bomby i wrzucały fosfor do zamarzniętych silosów po kilu dziesięciu minutach woda była gorąca! Pan Jan miał również smykałkę do techniki,rabował pulpity wraków samolotowych ,radiostacje i sterownie radarów,.Sygnowane niemieckie lampy i różne dziwne części ma do dzisiaj.Dziecięca pasja przerodziła się potem w profesjonalizm.

Re: Poligon doświadczalny "Schendek"

: sobota 29 kwie 2017, 15:46
autor: kusmanek
Wczoraj natrafiłem na taką ciekawostkę. Poniżej fragment mapy Luftnavigationskarte Deutschland z 1940 roku. Czerwony wielokąt, ciągnący się od Tarnowskich Gór (Tarnowitz) niemal po Pilicę to strefa objęta zakazem lotów.
mapa nawigacyjna 1940.jpg
mapa nawigacyjna 1940.jpg (148.96 KiB) Przejrzano 17838 razy