Strażnicy Czasu

W Kasinie Wielkiej, w przysiółku Mogiła, na wschodnim stoku góry Lubogoszcz, w niewielkim oddaleniu od drogi 964, wiodącej w kierunku Mszany Dolnej, znajduje się niezwykły pomnik. Warto przystanąć i przespacerować się, by obejrzeć go z bliska, wykonano go bowiem... z autentycznej wieżyczki polskiego czołgu z II Wojny Światowej.

Obelisk upamiętnia żołnierzy 24 Pułku Ułanów, poległych w dniu 4 września 1939 roku w walce z Niemcami. Walki były bardzo zacięte i bohaterskie, jednak wkrótce szala zwycięstwa zaczęła przechylać się na stronę Niemców. Podczas dramatycznego odwrotu Polacy stracili dwa czołgi „Vickers” oraz kilka tankietek.

Jeden z czołgów wpadł do głębokiego jaru potoku, zrywając gąsienicę, a przeszkoda unieruchomiła go, działając trochę jak rów przeciwpancerny. Nie było sposobu, by maszynę uwolnić, żołnierze porzucili ją więc na miejscu.
Okoliczni mieszkańcy po ustaniu działań wojennych w tym rejonie rozebrali urządzenie, wykorzystując jego elementy we własnych gospodarstwach domowych. Wieżyczka czołgu służyła pierwotnie jako obudowa studni, jednak miejscowy artysta, Stanisław Dobrowolski, po wojnie wykonał z niej omawiany pomnik, który odtąd upamiętnia polskich bohaterów. Jeden ar ziemi pod pomnik ofiarowała rodzina Skwarczków z przysiółka Chorniki.

Na tablicy wymienieni zostali:

Rotmistrz Zdzisław Hempel, pochowany w Kasinie Wielkiej
Porucznik rez. inż. Zygmunt Gasztołd–Bukraba, pochowany na terenie kwatery z I Wojny Światowej cmentarza komunalnego w Bochni (więcej na temat tej postaci: Zagadka wrzesniowych grobów)
Antonii Różycki
Leon Targoński
Jan Górnik
Bolesław Wychowiak
Józef Rymarczyk
Józef Skrzypek
Jan Kotwica

Zdjęcia wykonałam w maju 2018 roku.
Lokalizacja

Rekonstrukcję Vickersa możemy oglądać w Krakowie, w Muzeum Armii Krajowej. Do wykonania modelu użyto oryginalnych, zachowanych do dziś części czołgu, uzyskanych między innymi od mieszkańców Kasiny Wielkiej. Część z elementów pochodzi z pojazdu, którego wieżyczkę zaprezentowałam na zdjęciach powyżej, a część z czołgu zniszczonego podczas walk w Trzcianie koło Łapanowa.

Niestety, nie wiem, z którego Vickersa pochodzą gąsienice z moich zdjęć:

Zniszczony czołg w Trzcianie, a właściwie w przysiółku Działy miał polskie gąsienice.



Na zdjęciu egzemplarz ogniwa z Trzciany (w moim posiadaniu) z widocznym na odlewie stylizowanym napisem URSUS . Proszę zwrócić też uwagę na to jak ogniwo jest "przytyrane", ma chyba spory przebieg.

Ogniwa na makiecie w Muzeum AK są z Kasiny Wielkiej.

Bardzo dziękuję za informację!
Jakoś tak czułam w środku, że to właśnie ten czołg.

4 września 2022 roku podczas uroczystości rocznicowych pod pomnikiem pojawił się czołg! Replika czołgu Vickers pojawiła się na krótko i uświetniła w szczególny sposób obchody.