Świdnica - kamienie graniczne twierdzy świdnickiej / słupki forteczne
: czwartek 21 gru 2023, 00:02
Na terenie parków oplatających historyczne centrum Świdnicy (Schweidnitz) napotkać można na bardzo ciekawe, kamienne słupki graniczne, wyznaczające obszar dawnej Twierdzy Świdnickiej, zbudowanej na polecenie króla Prus, Fryderyka II zwanego Wielkim, w latach 1747-1762.
Na słupkach zauważymy stylizowane litery "F" i "R".
Nie udało się jednoznacznie ustalić, czy oznaczają one skrót od „Fridericus Rex”, czy raczej od słów „Festungs Rayon”.
Marian Twardowski
Źródło
Genialne opracowanie tego tematu znaleźć można właśnie pod podanym wyżej linkiem.
Plan twierdzy z pozaznaczanymi słupkami znajdziemy tutaj
Mnie udało się odnaleźć zaledwie kilka kamieni granicznych, które pozwolę sobie zaprezentować w tym wątku. Niestety, kamienie nie będą przedstawione zgodnie z numeracją, bo na razie upolowałam zaledwie kilka sztuk, ale mam nadzieję, że wątek będzie się jednak rozwijał.
Na pierwszy z kamieni natknęłam się w holu Muzeum Dawnego Kupiectwa, mieszczącym się na rynku. Nie miałam wówczas jeszcze zielonego pojęcia, czym jest prezentowany na wystawie słupek z czerwonego piaskowca, ale zaintrygowana obiektem sfotografowałam go, mając nadzieję na rychłe wyjaśnienie jego zagadki.
Fotografie pochodzą z września 2020 roku.
Na słupkach zauważymy stylizowane litery "F" i "R".
Nie udało się jednoznacznie ustalić, czy oznaczają one skrót od „Fridericus Rex”, czy raczej od słów „Festungs Rayon”.
Słupki ponumerowane cyframi od 1 do 320 wyznaczały granicę zewnętrznego i wewnętrznego pierścienia umocnień oraz umożliwiały precyzyjną lokalizację pojedynczych odcinków twierdzy. Ich numeracja rozpoczynała się od Rogatki Wrocławskiej – bramy znajdującej się w wale zewnętrznego pierścienia umocnień (u zbiegu obecnych ulic: Wrocławskiej i Wodnej). Następnie w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara trzykrotnie spiralnie okrążała rejon twierdzy i kończyła się przy ówczesnym szpitalu Świętego Michała (w pobliżu dzisiejszego kościoła pod wezwaniem Świętego Krzyża). O drobiazgowej dokładności budowniczych twierdzy świdnickiej świadczy fakt, że wraz z jej rozbudową do numeracji dodano z czasem oznaczenia literowe, a w 1860 roku oznaczenia kreskowe (134d’, 134d”, 134d”). Kiedy 14 października 1866 roku Świdnicę ogłoszono miastem otwartym istniało już ponad 500 kamieni granicznych. 1 maja 1867 roku rozpoczęto niszczenie potężnych fortyfikacji krępujących przestrzenny rozwój miasta. Na pofortecznych terenach zewnętrznego pierścienia umocnień powstał wyjątkowy w skali Śląska malowniczy kompleks zieleni miejskiej utrzymany w duchu angielskiego parku krajobrazowego, w którym pozostawiono kilkadziesiąt kamiennych słupków. Pod koniec lat 80. XX wieku zainteresowali się nimi Andrzej Scheer (1949-2010) – od 1964 roku zajmujący się rozpoznawaniem, inwentaryzacją, fotografowaniem oraz opracowywaniem zabytków Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem okolic Świdnicy oraz Edmund Nawrocki - autor wielu interesujących publikacji poświęconych historii Świdnicy. Jesienią 1988 roku z inicjatywy Andrzeja Scheera Komisja Opieki nad Zabytkami przy świdnickim oddziale Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego przeprowadziła pierwszą powojenną inwentaryzację zachowanych słupków.
Marian Twardowski
Źródło
Genialne opracowanie tego tematu znaleźć można właśnie pod podanym wyżej linkiem.
Plan twierdzy z pozaznaczanymi słupkami znajdziemy tutaj
Mnie udało się odnaleźć zaledwie kilka kamieni granicznych, które pozwolę sobie zaprezentować w tym wątku. Niestety, kamienie nie będą przedstawione zgodnie z numeracją, bo na razie upolowałam zaledwie kilka sztuk, ale mam nadzieję, że wątek będzie się jednak rozwijał.
Na pierwszy z kamieni natknęłam się w holu Muzeum Dawnego Kupiectwa, mieszczącym się na rynku. Nie miałam wówczas jeszcze zielonego pojęcia, czym jest prezentowany na wystawie słupek z czerwonego piaskowca, ale zaintrygowana obiektem sfotografowałam go, mając nadzieję na rychłe wyjaśnienie jego zagadki.
Fotografie pochodzą z września 2020 roku.