Strażnicy Czasu

W Jarosławiu, nieopodal rynku, przy ulicy Opolskiej 12 (a właściwie - przy Placu Bożnic), znajduje się okazały budynek dawnej żydowskiej bóżnicy, zwanej Dużą Synagogą. Świątynia powstała w 1811 roku w miejscu starego obiektu tego typu, który spłonął. Była użytkowana do czasów II Wojny Światowej, w międzyczasie, w roku 1905, przechodząc gruntowny remont i przebudowę.

Murowany z cegły budynek został wzniesiony na planie kwadratu o wymiarach 24 na 24 metry i wysokości 10 metrów. Wewnątrz znajduje się kwadratowa główna sala modlitewna o boku 7 metrów i wysokości dwóch kondygnacji, trzy parterowe przedsionki oraz nawa boczna o trzech kondygnacjach zawierających osiem pomieszczeń, w tym babińce. Kubatura budynku wynosi 5200 m³.
Główna sala modlitewna przekryta jest sklepieniem krzyżowym, dziewięciopolowym o zmniejszonym polu środkowym, typu halowego, podpartym czterema filarami o jońskich głowicach, między którymi pierwotnie znajdowała się bima. Do dnia dzisiejszego z oryginalnego wyposażenia zachowała się górna część oprawy Aron ha-kodesz oraz trzy tablice inskrypcyjne z lat 1811-1824, znajdujące się w zbiorach Muzeum Zamek w Łańcucie. W większości zachował się także wystrój zewnętrzny oraz charakterystyczne, półokrągło zakończone okna.

Źródło: Wikipedia
Podczas okupacji budynek nie został zniszczony, jednak Niemcy splądrowali jego wnętrze. Na zawsze przepadło dawne wyposażenie oraz polichromie zdobiące ściany.

Po wojnie obiekt ten stał przez kilka lat opuszczony, z wolna niszczejąc, zwłaszcza z uwagi na fatalny stan pokrycia dachowego. Na szczęście, w roku 1962, dawna synagoga została przekazana Państwowemu Liceum Sztuk Plastycznych im. Stanisława Wyspiańskiego, co wiązało się z przeprowadzeniem niezbędnych remontów (usunięto podczas nich zachowane jeszcze relikty dawnych zdobień, na szczęście przekazując ocalałe fragmenty do muzeum).
Obecnie zabytek należy do Żydowskiej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie, a jego opiekunem jest Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.

Zdjęcia wykonaliśmy w listopadzie 2016 roku.
Lokalizacja

No i doczekaliśmy się remontu:

Ponad 7 milionów złotych - taką kwotę na remont i termomodernizację otrzymał jarosławski "Plastyk". Kompleks obiektów Zespołu Szkół Plastycznych przy ulicy Jezuickiej w Jarosławiu nie był remontowany od pół wieku, budynek dawnej synagogi od 30 lat.

Przy ulicy Jezuickiej wiele prac już wykonano m.in. wymienione i docieplone zostało poszycie dachowe, wymienione okna, instalacje: elektryczna i gazowa oraz docieplone ściany.

Z kolei remont synagogi ma rozpocząć się pod koniec stycznia. Obiekt zostanie dostosowany do potrzeb uczniów niepełnosprawnych, m.in. zainstalowana zostanie winda oraz podjazd.

Pieniądze na tę inwestycję pochodzą z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, któremu podlega szkoła. Prace mają zakończyć się do listopada, kiedy to "Plastyk" będzie świętował jubileusz 70-lecia istnienia.

16 stycznia 2018
Źródło: radio.rzeszow.pl

Zdjęcia pochodzą z listopada 2018 roku.