Stanowiska kłokoczki południowej (Staphylea pinnata)

Forumowy zbiór pomników przyrody ożywionej i nieożywionej
Generał Admin
Posty: 2062
Rejestracja: sobota 07 lut 2015, 23:46
Lokalizacja: Zagłębie Dąbrowskie/Hessen

Stanowiska kłokoczki południowej (Staphylea pinnata)

Postautor: kusmanek » poniedziałek 22 kwie 2024, 09:59

Jednym z bardziej interesujących gatunków wśród polskiej flory jest krzew, który w naszym kraju osiąga północną granicę swojego zasięgu.
Kłokoczka południowa (Staphylea pinnata), bo o niej mowa, to roślina wyjątkowa, a jej związki z człowiekiem sięgają czasów antycznych.

Była uważana za roślinę magiczną i leczniczą. Według niepotwierdzonych archeologicznie źródeł jej krzewy sadzono na grobach celtyckich wojowników. Była cenioną rośliną obrzędową wśród Słowian, jak i Germanów.
Po przyjeciu chrześcijaństwa stała się ważnym elementem religijności ludowej - pędy kłokoczki dodawano do palm wielkanocnych, a z nasion tworzono różańce.
Jej twarde drewno było także cenione w gospodarstwach - wykorzystywano je do wytwarzania kijów do maselniczek, osi i jarzm w wozach, elementów instrumentów muzycznych, drewnianych gwoździ szewskich i drobnej galanterii drewnianej.

Dziś kłokoczka południowa jest bardzo rzadko występującym krzewem, w związku z czym objęto ją całkowitą ochroną gatunkową.

O kłokoczce wspomniała już na naszym Forum Kama:
viewtopic.php?f=205&t=20938&p=62605#p62586

Na moje spotkanie z tym niezwykłym krzewem czekałem dość długo, ale się opłaciło. Udało mi się wytropić stanowisko kłokoczki w moim rodzinnym Zagłębiu Dąbrowskim - w miejscu, które dobrze znałem z leśnych spacerów i pewnie niejednokrotnie minąłem ten krzew o krok.
Tym razem wiedziałem, czego szukać - łąki z murawą kserotermiczną, na środku której stoi kopiec, a na nim kłokoczka południowa, otoczona łanem zawilców wielkokwiatowych. Stanowisko najprawdopodobniej antropogeniczne - w literaturze wzmiankowane jako zlokalizowane na reliktach dawnego budynku. Ale czy a pewno? Kopiec zbudowany jest z kamieni, a jego konstrukcja przywodzi na myśl kurhany z Bukowej Góry w Dąbrowie Górniczej - jest na nim nawet kamień w formie zbliżonej do "piramidki". Co więcej, - rosnący wokół kopca zawilec gajowy jest gatunkiem występującym między innymi na kurhanach w ukraińskim stepie, gdzie najprawdopodobniej był sadzony ze względu na wysokie walory florystyczne. Czy to także mógłby być grobowy kurhan, w którym pochowano celtyckiego wojownika, a na szczycie posadzono krzew kłokoczki i kwiaty zawilca? Bez badań archeologicznych raczej się tego nie dowiemy.
Załączniki
20240422_094919.jpg
Charakterystyczne kwiatostany kłokoczki widać już z daleka.
20240422_094919.jpg (289.94 KiB) Przejrzano 122 razy
20240422_094945.jpg
20240422_094945.jpg (207.37 KiB) Przejrzano 122 razy
20240422_095030.jpg
20240422_095030.jpg (209.78 KiB) Przejrzano 122 razy
20240422_095046.jpg
20240422_095046.jpg (279.94 KiB) Przejrzano 122 razy
20240422_095059.jpg
20240422_095059.jpg (212.59 KiB) Przejrzano 122 razy
20240422_095203.jpg
20240422_095203.jpg (219.79 KiB) Przejrzano 122 razy
20240422_095246.jpg
20240422_095246.jpg (236.12 KiB) Przejrzano 122 razy
20240422_095329.jpg
20240422_095329.jpg (156.43 KiB) Przejrzano 122 razy
20240422_095309.jpg
Charakterystyczne nasiona kłokoczki południowej - dawniej wykonywano z nich m. in. różańce.
20240422_095309.jpg (209.81 KiB) Przejrzano 122 razy
20240422_095354.jpg
20240422_095354.jpg (230.71 KiB) Przejrzano 122 razy
20240422_095414.jpg
20240422_095414.jpg (217.97 KiB) Przejrzano 122 razy
20240422_095443.jpg
20240422_095443.jpg (225.3 KiB) Przejrzano 122 razy
Born to make history

Posty: 28076
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Sosnowiec -> Frankenstein

Re: Stanowiska kłokoczki południowej (Staphylea pinnata)

Postautor: Karolina Kot » wtorek 23 kwie 2024, 20:27

Egzemplarz bardzo rzadkiej kłokoczki rosnący na kurhanie!
Czyżby ten krzew nie znalazł się tam przypadkowo, a został posadzony ludzką ręką?
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Generał Admin
Posty: 2062
Rejestracja: sobota 07 lut 2015, 23:46
Lokalizacja: Zagłębie Dąbrowskie/Hessen

Re: Stanowiska kłokoczki południowej (Staphylea pinnata)

Postautor: kusmanek » środa 24 kwie 2024, 00:38

Krzew w tym miejscu ma na 100% antropogeniczne pochodzenie. Pytanie tylko, czym jest ów kopiec? Kupą polnych kamieni, reliktem jakiegoś budynku, czy faktycznie - kamiennym kurhanem?

Screenshot_20240424_002703_Geoportal 2.jpg
Screenshot_20240424_002703_Geoportal 2.jpg (70.47 KiB) Przejrzano 79 razy
Born to make history


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Pomniki przyrody”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 2 gości