Wrocław - sygnatury kamieniarzy na Starym Cmentarzu Żydowskim

Posty: 27829
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Wrocław - sygnatury kamieniarzy na Starym Cmentarzu Żydowskim

Postautor: Karolina Kot » niedziela 14 maja 2017, 22:21

W wątku tym chciałabym zaprosić czytelnika na pełen refleksji spacer do Starym Cmentarzu Żydowskim we Wrocławiu, będącym dziś Muzeum Sztuki Cmentarnej.
Tematem tej wędrówki będą stare podpisy mistrzów kamieniarskich, czasami umieszczane przez autorów nagrobków na ich dziełach.
Sygnatur kamieniarzy na kirkucie przy ulicy Ślężnej zachowało się całkiem sporo. Oczywiście nie dotarłam do wszystkich (zgodnie z zaleceniami nie schodziłam z głównych alejek), ale tych, które sfotografowałam, jest i tak wcale niemało.

Swoją opowieść chciałabym zacząć od wyjątkowego nagrobka Pawła Muskata, który posiada inskrypcje hebrajskie, niemieckie i... polskie!
Piękna, biała kolumna została wykonana we wrocławskim zakładzie "Künzel & Hiller", znajdującym się niegdyś na Wyspie Piaskowej.
Załączniki
Grób Pawła Muszkata (1).JPG
Grób Pawła Muszkata (1).JPG (72.91 KiB) Przejrzano 8429 razy
Grób Pawła Muszkata (2).JPG
Grób Pawła Muszkata (2).JPG (94.55 KiB) Przejrzano 8429 razy
Grób Pawła Muszkata (4).JPG
Grób Pawła Muszkata (4).JPG (80.27 KiB) Przejrzano 8429 razy
Grób Pawła Muszkata (3).JPG
Grób Pawła Muszkata (3).JPG (62.22 KiB) Przejrzano 8429 razy
Grób Pawła Muszkata (6).JPG
Grób Pawła Muszkata (6).JPG (73 KiB) Przejrzano 8429 razy
Grób Pawła Muszkata (5).JPG
Grób Pawła Muszkata (5).JPG (120.1 KiB) Przejrzano 8429 razy
Zakład kamieniarski Kunzel i Hiller.jpg
Źródło: dolny-slask.org.pl
Zakład kamieniarski Kunzel i Hiller.jpg (53.52 KiB) Przejrzano 8429 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27829
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wrocław - sygnatury kamieniarzy na Starym Cmentarzu Żydowskim

Postautor: Karolina Kot » niedziela 14 maja 2017, 22:31

A tu mamy kolejną sygnaturę tego wrocławskiego zakładu. Rzeźbiarze Wilhelm Künzel i Carl Hiller naprawdę znali się na swoim fachu. Ich dłuta odsłaniały prawdziwe dzieła sztuki.
Załączniki
Wilhelm Künzel i Carl Hiller (2).JPG
Wilhelm Künzel i Carl Hiller (2).JPG (104.69 KiB) Przejrzano 8425 razy
Wilhelm Künzel i Carl Hiller (1).JPG
Wilhelm Künzel i Carl Hiller (1).JPG (71.1 KiB) Przejrzano 8425 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27829
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wrocław - sygnatury kamieniarzy na Starym Cmentarzu Żydowskim

Postautor: Karolina Kot » niedziela 14 maja 2017, 22:36

I kolejna sygnatura pochodząca z tej firmy, tym razem wykonana w postaci ceramicznej tabliczki.
Z podpisami zakładu Künzel & Hiller będziemy mieli na cmentarzu do czynienia jeszcze wielokrotnie.
Załączniki
Künzel & Hiller (1).JPG
Künzel & Hiller (1).JPG (70.57 KiB) Przejrzano 8425 razy
Künzel & Hiller (3).JPG
Künzel & Hiller (3).JPG (110.85 KiB) Przejrzano 8425 razy
Künzel & Hiller (2).JPG
Künzel & Hiller (2).JPG (82.97 KiB) Przejrzano 8425 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27829
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wrocław - sygnatury kamieniarzy na Starym Cmentarzu Żydowskim

Postautor: Karolina Kot » niedziela 14 maja 2017, 22:45

Czas przedstawić sygnatury zakładu należącego do rodziny Thust i działającego od 1819 roku... do dziś. Obecnie firma zlokalizowana jest przy ulicy Ślężnej, tuż obok wejścia na cmentarz żydowski.

Legendarna firma Thust z Breslau wraca do Wrocławia

Firma kamieniarska Thust była na Śląsku legendą. Brała udział w słynnej wystawie sztuki cmentarnej, otwartej w 1913 roku, razem z Halą Stulecia, a jej dzieła wciąż stoją na Cmentarzu Żydowskim. W sobotę ponownie otworzy we Wrocławiu swoją pracownię.

To pierwsza firma z Breslau, która wraca do Wrocławia. Historię ma imponującą, choć początki Thust Manufaktum były skromne. W 1819 roku piętnastoletni Carl Christian Thust założył w Piławie Górnej (wówczas Gnadenfrei) koło Dzierżoniowa mały zakład kamieniarski. Kilkanaście lat później miał już wśród swoich klientów pruskiego króla. Jego wyroby tak się spodobały w Berlinie, że Thust dostał zlecenia na prace kamieniarskie dla stołecznego zamku, mauzoleum w Charlottenburgu i pałacu Sanssouci w Poczdamie. Wywiązał się z nich znakomicie, więc król Wilhelm I nadał śląskiemu kamieniarzowi tytuł dostawcy dworu królewskiego, a Carl Thust rozwinął skrzydła.

Kupił słynny kamieniołom w Sławniowicach (do dziś wydobywa się tam przepiękne marmury) i wszedł na salony, z czego do dziś korzystamy. Pochodząca z 1863 roku marmurowa klatka schodowa w zachodnim skrzydle Pałacu Królewskiego we Wrocławiu oraz posadzka Sali Wielkiej wrocławskiego Ratusza są dziełem Thust Manufaktum.

Ale źródłem największej sławy i pieniędzy były dla firmy nagrobki. Nic więc dziwnego, że Thust wystawiał swoje dzieła na pierwszych wrocławskich wystawach sztuki cmentarnej zorganizowanych przez Richarda Konwiarza (autor Stadionu Olimpijskiego) i Theo Effenbergera (modernistyczny architekt, projektujący m.in. na Wuwę) w 1907 i 1913 roku.

Nagrobki się tak spodobały, że sygnatury firmy Thust pojawiły się na Starym Cmentarzu Żydowskim przy ul. Ślężnej oraz na cmentarzu żydowskim przy ul. Lotniczej. Przedsiębiorstwo miało swoje biuro przy dzisiejszej ul. Powstańców Śląskich, ale zamówienia realizowano w ogromnych zakładach kamieniarskich w Piławie Górnej.

Po II wojnie światowej Thustowie otworzyli przedsiębiorstwo pod Frankfurtem nad Menem, a po zjednoczeniu Niemiec zorganizowali biura w Merseburgu pod Lipskiem.
Potomkowie Carla Thusta ponownie otwierają siedzibę swojej firmy we Wrocławiu, przy Starym Cmentarzu Żydowskim. Dzięki temu można będzie w jednym miejscu obejrzeć najstarsze i najnowsze wyroby firmy.

Beata Maciejewska, 22 września 2012
Źródło: wroclaw.wyborcza.pl
Załączniki
Zakład kamieniarski Thust (1).JPG
Zakład kamieniarski Thust (1).JPG (73.31 KiB) Przejrzano 8423 razy
Zakład kamieniarski Thust (2).JPG
Zakład kamieniarski Thust (2).JPG (106.63 KiB) Przejrzano 8423 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27829
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wrocław - sygnatury kamieniarzy na Starym Cmentarzu Żydowskim

Postautor: Karolina Kot » niedziela 14 maja 2017, 22:51

Uszkodzony nagrobek Leontine Potsdammer także posiada sygnaturę zakładu Thust:
Załączniki
Thust (1).JPG
Thust (1).JPG (75.54 KiB) Przejrzano 8423 razy
Thust (3).JPG
Thust (3).JPG (77.7 KiB) Przejrzano 8423 razy
Thust (2).JPG
Thust (2).JPG (102.86 KiB) Przejrzano 8423 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27829
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wrocław - sygnatury kamieniarzy na Starym Cmentarzu Żydowskim

Postautor: Karolina Kot » niedziela 14 maja 2017, 22:53

Podobnie jak i ten grób:
Załączniki
Thust (1).JPG
Thust (1).JPG (68.21 KiB) Przejrzano 8423 razy
Thust (2).JPG
Thust (2).JPG (136.59 KiB) Przejrzano 8423 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27829
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wrocław - sygnatury kamieniarzy na Starym Cmentarzu Żydowskim

Postautor: Karolina Kot » niedziela 14 maja 2017, 23:04

Grobowiec Abrahama Baginskyego zaopatrzono w sygnaturę berlińskiego zakładu "M. Zachart":
Załączniki
Abraham Baginsky (1).JPG
Abraham Baginsky (1).JPG (76.26 KiB) Przejrzano 8420 razy
Abraham Baginsky (3).JPG
Abraham Baginsky (3).JPG (102.21 KiB) Przejrzano 8420 razy
Abraham Baginsky (2).JPG
Abraham Baginsky (2).JPG (99.71 KiB) Przejrzano 8420 razy
Abraham Baginsky (4).JPG
Abraham Baginsky (4).JPG (73.73 KiB) Przejrzano 8420 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27829
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wrocław - sygnatury kamieniarzy na Starym Cmentarzu Żydowskim

Postautor: Karolina Kot » niedziela 14 maja 2017, 23:22

A ta piękna kolumna została wykonana w zakładzie kamieniarskim Rosenthal w Brzegu (Brieg):
Załączniki
Rosenthal Brieg (1).JPG
Rosenthal Brieg (1).JPG (81.39 KiB) Przejrzano 8419 razy
Rosenthal Brieg (2).JPG
Rosenthal Brieg (2).JPG (110.27 KiB) Przejrzano 8419 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27829
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wrocław - sygnatury kamieniarzy na Starym Cmentarzu Żydowskim

Postautor: Karolina Kot » niedziela 14 maja 2017, 23:43

Na Starym Cmentarzu Żydowskim zauważymy też całkiem sporo pomników pochodzących z zakładu kamieniarskiego Salomonowitz, znajdującego się niegdyś przy Kaiser Wilhelm Straße (dziś to ulica Powstańców Śląskich):
Załączniki
Nagrobek z zakładu kamieniarskiego Salomonowitz (1).JPG
Nagrobek z zakładu kamieniarskiego Salomonowitz (1).JPG (57.67 KiB) Przejrzano 8410 razy
Nagrobek z zakładu kamieniarskiego Salomonowitz (2).JPG
Nagrobek z zakładu kamieniarskiego Salomonowitz (2).JPG (107.91 KiB) Przejrzano 8410 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27829
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wrocław - sygnatury kamieniarzy na Starym Cmentarzu Żydowskim

Postautor: Karolina Kot » niedziela 14 maja 2017, 23:45

W tym przypadku zdjęcie wykonałam z pewnej odległości, z alejki cmentarnej:
Załączniki
Sygnatura zakładu Salomonowitz (1).JPG
Sygnatura zakładu Salomonowitz (1).JPG (99.19 KiB) Przejrzano 8410 razy
Sygnatura zakładu Salomonowitz (2).JPG
Sygnatura zakładu Salomonowitz (2).JPG (121.71 KiB) Przejrzano 8410 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Cmentarze żydowskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 4 gości