Strona 1 z 1

Troki (Litwa) – kenesa karaimska

: czwartek 04 cze 2015, 16:31
autor: Franek D.
Hebrajskie słowo Keneset oznacza Zgromadzenie i zazwyczaj kojarzy się nam z nazwą Parlamentu Izraela.

Dla Karaimów słowo to oznacza miejsce gromadzenia się i odmawiania modlitw.

Karaimizm powstał VIII w. n.e. jako odłam judaizmu, zachowujący w niezmienionym stanie nauki Mojżesza zawarte w Pięciu Księgach Tory.
Karaimi nie uznali Talmudu - żydowskiego katechizmu, który zawiera napisane przez późniejszych uczonych, rabinów oraz mędrców żydowskich ich komentarze do słów Tory. Twórca karaimskiego odłamu Anan, występując przeciwko talmudystom powiedział: nie polegajcie na swoim zdaniu, ale na słowach napisanych w Biblii.
Ponieważ Karaimi odrzucili nauki płynące z Talmudu, zostali wyrzuceni z grona wyznawców judaizmu.

Gdy zwiedzałem Troki w 2011 r., w wyłożonym dywanami karaimskim domu modlitw, duchowy kustosz tego miejsca, Hazzan Zajączkowski, piękną polszczyzną zapoznawał z pochodzeniem oraz religią swojego małego narodu. Przedstawiał również cały układ oraz wyposażenie kenesy.
Tam zrozumiałem, że kenesa niczym nie różni się od żydowskiej bożnicy. Podobnie, na zorientowanej w stronę Jerozolimy ścianie jest umieszczona ozdobna szafa ołtarzowa, służąca do przechowywania bogato zdobionej skrzyni. W skrzyni umieszczone są zwoje Tory. Szafa ołtarzowa u Karaimów nosi nazwę Echał - u Żydów - Aron ha-kodesz. Przed miejscem dla Tory, podobnie jak w synagodze, stale płonie światełko pamięci. Po bokach szafy ołtarzowej umieszczone są gabloty zawierające Dekalog. Całe wnętrze kenesy, podobnie jak w synagodze, pozbawione jest jakichkolwiek wizerunków i obrazów. Na ścianach są jedynie freski. Budynek składa się z 3 typowych dla bożnicy pomieszczeń: sali modlitewnej dla mężczyzn, babińca oraz przedsionka. W każdą sobotę, w głównej sali modlą się obrzezani na znak przymierza mężczyźni. Obowiązkowo wchodzą do kenesy w nakryciach głowy zwanych tu biorkami (Żydzi modlą się w kipach). Na balkonie, w osobnym pomieszczeniu babińca modlą się kobiety, tak aby nie rozpraszały modlących się na dole mężczyzn.

Karaimów sprowadził do Trok książę Witold. Mieli pilnować przeprawy do zamku na wyspie. Ponieważ pochodzili z Krymu, powszechnie uznaje się ich turecki rodowód. W sąsiedztwie kenesy ciągną się drewniane domy Karaimów, zwrócone szczytami do ulicy. Mają po trzy okna: jedno dla Boga, drugie dla Witolda, trzecie dla Karaima.

W kącie kenesy umieszczona jest pięknie inkrustowana szafa liturgiczna. Jest to przedwojenny dar prezydenta RP Ignacego Mościckiego.
Niestety, po latach część napisu uległa zatarciu i ze słowa „RZECZY” zostało tylko „Z”.