Nowy Sącz - synagoga zwana Grodzką
: niedziela 26 sie 2018, 07:55
W Nowym Sączu, przy ul. Berka Joselewicza, zachowała się murowana synagoga z XVIII wieku zwana Gros Szil lub Grodzką. Znajduje się w centrum dawnej dzielnicy żydowskiej, niedaleko zamku. Warto zauważyć, że przed ostatnią wojną społeczność żydowska w mieście stanowiła około 30 % jego mieszkańców.
Synagogę wzniesiono w roku 1746 dzięki przywilejowi wydanemu przez starostę Jerzego Lubomirskiego.
Jest to budynek na planie prostokąta o cechach barokowych. Pierwotnie synagogę nakrywał dach z gontu, łamany, zwany polskim a narożniki były oszkarpowane. Po pożarze budynku w roku 1894 nadano mu nowy wystrój z elementami mauretańskimi i neoromańskimi. Zmieniono wówczas także dach, którego kształt zachował się do dzisiaj. Powstała również nowa fasada z dwiema niskimi kwadratowymi wieżami. Wnętrze synagogi składało się z sali modlitewnej, wspartej na filarach i wyposażonej w bogato zdobiony Aron ha-kodesz ( szafka do przechowywania Tory), przedsionka, babińca na piętrze oraz z sali sądowej gminy żydowskiej.
Podczas okupacji synagoga znalazła się na terenie getta i została zdewastowana a następnie zamieniona na magazyn mienia pożydowskiego.
Od lat 80-tych XX wieku, po kapitalnym remoncie, znajdowało się w niej muzeum z ekspozycja judaików. W 2015 roku synagoga wróciła do Gminy Wyznaniowej Żydowskiej z Krakowa. W 2017 roku do synagogi wróciła Tora http://twojsacz.pl/75-latach-tora-znow- ... synagodze/ .
Synagogę wzniesiono w roku 1746 dzięki przywilejowi wydanemu przez starostę Jerzego Lubomirskiego.
Jest to budynek na planie prostokąta o cechach barokowych. Pierwotnie synagogę nakrywał dach z gontu, łamany, zwany polskim a narożniki były oszkarpowane. Po pożarze budynku w roku 1894 nadano mu nowy wystrój z elementami mauretańskimi i neoromańskimi. Zmieniono wówczas także dach, którego kształt zachował się do dzisiaj. Powstała również nowa fasada z dwiema niskimi kwadratowymi wieżami. Wnętrze synagogi składało się z sali modlitewnej, wspartej na filarach i wyposażonej w bogato zdobiony Aron ha-kodesz ( szafka do przechowywania Tory), przedsionka, babińca na piętrze oraz z sali sądowej gminy żydowskiej.
Podczas okupacji synagoga znalazła się na terenie getta i została zdewastowana a następnie zamieniona na magazyn mienia pożydowskiego.
Od lat 80-tych XX wieku, po kapitalnym remoncie, znajdowało się w niej muzeum z ekspozycja judaików. W 2015 roku synagoga wróciła do Gminy Wyznaniowej Żydowskiej z Krakowa. W 2017 roku do synagogi wróciła Tora http://twojsacz.pl/75-latach-tora-znow- ... synagodze/ .
