Witraże i mozaiki z Krakowskiego Zakładu Witrażów S. G. Żeleński

Mario · Postautor: **Mario** » niedziela 30 paź 2016, 22:41

W Krakowie, wśród zabytkowych budowli Starego Miasta - róg ul. Grodzkiej i pl. Wszystkich Świętych - stoi zupełnie nie pasujący do nich swoją nowoczesną architekturą tzw. Pawilon Wyspiańskiego. Zlokalizowany w połowie drogi pomiędzy Rynkiem Głównym a Wawelem, swoim wyglądem wywołuje różne komentarze u przemieszczających się Traktem Królewskim turystów. Elewacja Pawilonu mieści trzy wielkie witraże, wykonane współcześnie przez Krakowski Zakład Witrażów S. G. Żeleński, według oryginalnych, niezrealizowanych projektów Wyspiańskiego:

Mario · Postautor: **Mario** » poniedziałek 07 lis 2016, 21:54

W korytarzach krakowskiego Grand Hotelu, ul. Sławkowska 5-7, znajdują się witraże z bliźniaczymi bukietami wiosennych kwiatów. Jest również witraż z dworkiem polskim. Inny witraż z pustym miejscem przypomina o niedawnej ich odnowie w Zakładzie S. G. Żeleński.

Mario · Postautor: **Mario** » poniedziałek 07 lis 2016, 21:56

Grand Hotel zajmuje kwartał: św. Jana 8-10 / Sławkowska 5-7 / św. Tomasza 12-14.
Okazały gmach początkowo był jednym z krakowskich pałaców Czartoryskich.

Mario · Postautor: **Mario** » środa 23 lis 2016, 11:01

Kraków ul. Karmelicka 9, witraże z 1910 r.

Mario · Postautor: **Mario** » wtorek 29 lis 2016, 22:41

Z Krakowskiej Księgi Adresowej z 1908 r.

Bielsko - Biała i kolejne dzieło Krakowskich Zakładów Witrażów.
Niestety, ten ogromny witraż o tematyce świeckiej, pochodzący z 1939 roku i znajdujący się przy placu Bolesława Chrobrego, aktualnie jest dostępny jedynie z zewnątrz, gdyż mieszczący się w gmachu bank wyprowadził się do nowej siedziby i budynek stoi pusty.
Witraż przedstawia panoramę miasta, nad którą unosi się alegoryczna postać kobiety z rogiem obfitości. Zaprojektował go współpracujący z Krakowskim Zakładem Witrażów architekt Wolko Gartenberg, a kartony wykonali: Kazimierz Podsadecki i Zygmunt Strychalski.

Może kiedyś los pozwoli na uzupełnienie wątku o lepsze zdjęcia.

Postautor: **Karolina Kot** » środa 25 sty 2017, 07:03

A tymczasem z Krakowa napływają dobre informacje:

Rekonstrukcja jednego z najsłynniejszych witraży Stanisława Wyspiańskiego

Jeden z najsłynniejszych witraży Stanisława Wyspiańskiego "Apollo - system słoneczny Kopernika" zostanie zrekonstruowany przez specjalistów z krakowskiego Muzeum Witrażu. W tym celu sprowadzono z Niemiec wytwarzane według starych receptur "szkło katedralne".

Witraż jest elementem wystroju siedziby Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie. Jak wyjaśnia Piotr Ostrowski z Muzeum Witrażu dziś w budynku znajduje się rekonstrukcja tego dzieła z 1972 r., oryginał został zniszczony w styczniu 1945 r.

"Apollo" jest niczym "Dama z gronostajem"

- To skłoniło nas do podjęcia się ogromnego wyzwania, jakim jest odtworzenie tego witrażu według oryginalnego projektu Stanisława Wyspiańskiego. W świecie witraży "Apollo" jest niczym "Dama z gronostajem". To arcydzieło - niestety nieco zapomniane i schowane, bo znajduje się w miejscu, które nie jest ogólnodostępne - mówił Ostrowski.

Dodał, że kiedy na początku lat 70. rekonstruowano witraż, nie było dostępu do szkła odpowiedniego rodzaju i koloru. "Apollo - system słoneczny Kopernika" ("Apollo spętany") powstał na początku XX w. na zamówienie prezesa Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie Juliana Nowaka. Przedstawia greckiego boga przywiązanego do liry i otoczonego przez przedstawione w sposób symboliczny planety Układu Słonecznego.

Pomysłodawcy przedsięwzięcia nazwanego "Apollo w budowie", chcą jak najbardziej zbliżyć się do oryginału: zarówno jeśli chodzi o rysunek, jak i kolorystykę. W bawarskim Waldsassen znaleźli hutę, która do dziś wytwarza szkło witrażowe według XIX-wiecznych receptur. Być może Stanisław Wyspiański, tworząc w 1904 r. "Apolla" dysponował materiałem z tego właśnie źródła.

Od żółcieni po błękity i fiolety

Praca nie będzie łatwa. Witraż ma 343 cm wysokości i 146 cm szerokości. Składa się z 12 kwater i dziesiątek tysięcy drobnych szkieł. - Przygotowujemy się już od kilku miesięcy. To jest witraż niepatynowany, budowany podobnie jak słynny "Bóg Ojciec". Mamy płaską plamę czystego szkła i ołowianą linię. Dobór kolorystyczny materiału jest bardzo trudny - tłumaczył Ostrowski.

W pierwszej partii z Niemiec przywieziono 18 m kw. szkła w kolorach od chłodnych żółcieni, przez karminy - na postać Apolla, po najróżniejsze odcienie błękitów, turkusów i fioletów budujących tło całej kompozycji. Większość tafli zostanie odłożona na bok, twórcy witrażu wykorzystają tylko fragmenty.

Witraż powstanie na podstawie oryginalnego projektu Wyspiańskiego udostępnionego przez Muzeum Narodowe w Krakowie. Do końca października ma być złożony w całość i oprawiony w ołów.

"Wyspiański" w Muzeum Narodowym

Po raz pierwszy witraż zostanie pokazany na wystawie "Wyspiański", która pod koniec listopada zostanie otwarta w gmachu głównym Muzeum Narodowego w Krakowie. Będzie to prezentacja znacznej części prac artysty z kolekcji muzeum. Obok malarstwa portretowego i pejzażowego zwiedzający zobaczą także rysunki ołówkiem, tuszem i węglem, projekty witraży autorstwa Wyspiańskiego oraz prace z innych dziedzin, którymi się zajmował.
Po zakończeniu wystawy "Apollo" będzie częścią ekspozycji stałej w Muzeum Witrażu. - Dzięki temu dzieło to będzie powszechnie dostępne dla publiczności - podkreśla Piotr Ostrowski.

Projekt "Apollo w budowie" jest finansowany z środków Fundacji Muzeum Witrażu. Koszty trudno oszacować, ale są to kwoty sięgające setek tysięcy złotych.

Muzeum Witrażu funkcjonuje w siedzibie najstarszej, założonej w 1902 r., pracowni witraży w Krakowie. Kamienica przy al. Krasińskiego została wybudowana specjalnie na potrzeby zakładu, z którym współpracowali m.in. Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Henryk Uziembło i Karol Frycz.

Źródło: kraków.wyborcza.pl

Mario · Postautor: **Mario** » wtorek 21 lut 2017, 21:23

W Krakowie przy Al. Słowackiego 64 i 66 stoją okazałe budynki przedwojennych Zakładów Tutek i Bibułek "Herbewo" (połączonych w 1924 r. firm Herliczki, Bełdowskiego i Wołoszyńskiego). Nad wejściem do stojącego na rogu ul. Prądnickiej budynku, znajduje się witraż reklamujący ową znaną wówczas fabrykę papierowych rurek i bibułek do papierosów.

Mario · Postautor: **Mario** » niedziela 19 mar 2017, 19:31

Powrócę jeszcze raz do opisanej wcześniej kamienicy Wolnego przy placu Szczepańskim w Krakowie.
Oto widoczna od podwórza kamienicy klatka schodowa z pięknymi witrażami oraz znajdująca się w korytarzu tablica informująca o ich wykonawcy:

Mario · Postautor: **Mario** » wtorek 09 maja 2017, 00:27

Witraż w drzwiach do Zakładu.
Mozaika szklana oraz marmurowa stanowiła drugą (po witrażach) ważną produkcję u Żeleńskiego. Wielokrotnie spotkać można sygnatury z napisem "Krakowski Zakład Witrażów i Mozaiki S. G. Żeleński".
Pełna nazwa firmy jest podana w Wielkiej Księdze Adresowej dla Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa i dla Królewskiego Wolnego Miasta Podgórza z 1912 r.