Zabrze - cmentarz żydowski

[Franek D.]

Cmentarz żydowski w Zabrzu przy ul. Cmentarnej należy (i to nie tylko moim zdaniem!) do jednych z najpiękniejszych nekropolii. Jego tajemniczą scenerię tworzą płożące się wśród grobów oraz pnące wokół pni drzew pędy zielonego bluszczu. Wszędobylski bluszcz porasta nawet mur graniczny z sąsiadującym obok innym (bezbluszczowym) cmentarzem.

[Franek D.]

Gmina żydowska z miasta Sadbre (Zabrze/Hindenburg) przez długi czas nie miała własnego kirkutu. Zmarłych chowano na odległych cmentarzach żydowskich w Beuthen (Bytom) lub Gleiwitz (Gliwice). Dopiero w roku 1871, na prośbę miejscowej rady kahału, właściciel Zabrza książę Guido Henckel von Donnersmarck podarował gminie żydowskiej 1 hektar parceli z przeznaczeniem na kirkut. Miejsce położone było na tzw. Zendce, na peryferiach miasta, w miejscu tworzącej się dopiero dzielnicy, obok założonego 3 lata wcześniej cmentarza ewangelickiego.

[Franek D.]

Na kirkucie pochowanych jest około 700 osób. Najstarszy grób dziewczynki o imieniu Bejla pochodzi z listopada 1871. Podczas II wojny światowej cmentarz nie uległ zniszczeniu. Był czynny aż do 1954 r.

[Franek D.]

Cmentarz żydowski zwiedzałem wspólnie z przyjaciółmi w kwietniu 2013 r. Wcześniej kilkakrotnie opowiadali mi o jego niepowtarzalnym klimacie. W końcu - widząc moje niedowierzanie i powątpiewanie - zawieźli mnie na miejsce. Zobaczyłem go na własne oczy, po czym przyznałem im rację.

[Klimek]

Faktycznie, te drzewa wrażenie...

[Karolina Kot]

Złe wieści z Zabrza:

Cmentarz żydowski w Zabrzu zdewastowany!

Zabytkowy żydowski cmentarz w Zabrzu został zdewastowany. Nieznani wandale musieli przeskoczyć przez wysokie ogrodzenie – i zniszczyli kilkadziesiąt nagrobków.

Akt bestialskiej głupoty czy celowe działanie. Nie wiadomo co stało za motywami bandytów którzy zniszczyli zabytkowy cmentarz żydowski w Zabrzu. Przewrócono kilkadziesiąt nagrobków.

Zabrzański historyk i członek stowarzyszenia zajmującego się cmentarzem Dariusz Waleriański zaznacza, że ostatnio teren zabytkowego cmentarza był porządkowany. Uprzątnięto alejki i planowano otworzyć go dla zwiedzających. Tym bardziej boli go to co się stało. Jak napisał na swoim profilu na facebook’u: „Dziś na zabytkowym XIX w. cmentarzu żydowskim w Zabrzu po wielu latach spokoju i tolerancji, zrozumienia dla miejsca, gdzie spoczywają zmarli dokonano aktu wandalizmu przewracając i niszcząc około 20 nagrobków. To chamski akt głupoty, aby wyżywać się na nagrobkach. Nie potrafię znaleźć odpowiedzi, czemu, i po co ktoś to zaplanował i uczynił. Zmarli patrząc na to z góry co żywi czynią i krzyczą: ES IST NICHTS SCHRECKLICHER ALS EINE TÄTIGE UNWISSENHEIT. (Nie ma nic gorszego aniżeli aktywna głupota!). Smutek mnie ogarnia”.

Policja zajmie się sprawą
Opiekujące się cmentarzem stowarzyszenie powiadomiło już policję – ta do swoich czynności przystąpi po weekendzie.

To nie jedyny w ostatnich dniach akt bezmyślnej głupoty. Wcześniej nieznani sprawcy zniszczyli także zabytkowe żydowskie cmentarze w Pszczynie, Tarnowskich Górach i Dobrodzieniu.

radiopiekary.pl
Adam Złotorowicz
12.09.2020