Strażnicy Czasu

Niestety, po dawnej lampie gazowej, znajdującej się na rogu ulicy Sądowej w Bytomiu, nie zachował się dziś żaden ślad.
Za to drzewo bardzo urosło.

A w tym przypadku mam strasznego zgryza.
Nie mam pojęcia, jakiego typu to była latarnia, być może jednak elektryczna. Na pewno stara.
Zauważyłam ten relikt na ścianie domu przy ulicy Krętej w Bielsku - Białej (a wiem, że w mieście tym funkcjonowało niegdyś oświetlenie gazowe).
Być może ktoś pomoże mi rozwikłać zagadkę.

P.S. Pamiętajcie, że rurka doprowadzająca gaz czasami wychodziła z budynku, nie z ziemi.

Na budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 13 w Zabrzu, przy Ulicy księdza Józefa Wajdy 7, zachowała się nad wejściem dziwna, poskręcana rurka z jeszcze bardziej podejrzanymi zaworami.
Pierwotnie zapewne umieszczona była pionowo.
Mam niejasne wrażenie, że ta instalacja ma całkiem sporo wspólnego z latarnią gazową.
Ale pewności nie mam.
Chyba czas na wycieczkę do Muzeum Gazownictwa i pytania m.in. o koszulki Auera.

Po zdjęcia kolejnej latarni wybrałam się do Raciborza.
Przy ulicy Wileńskiej, obok numeru 7 (Urząd Stanu Cywilnego), znajduje się zabytkowa, żeliwna lampa uliczna, będąca pierwotnie gazową.
Dziś latarnia świeci światłem elektrycznym, a szkoda.

Ale numer!
Kraków, ulica Kanonicza 6.

Przecie to jest podstawa pod rurkę dla zawieszanej na elewacji budynku lampy gazowej!

Tym razem warszawskie:
Od roku 1886 każdą ulicę na Nowym Mieście w Warszawie oświetlały latarnie gazowe. Po 60-u latach swojej pracy przestały istnieć wraz ze zniszczeniem miasta podczas Powstania Warszawskiego 1944 r. Później, w wyniku odbudowy stolicy, zastąpiono je nowoczesnym oświetleniem elektrycznym. Pozostał sentyment, który po latach przyniósł symboliczną reanimację. W listopadzie 2007 r. udało się przywrócić funkcjonowanie dwóch starych latarni gazowych.
Zabytkowe latarnie na Przyrynku, ustawione w ogródku przy figurze Matki Boskiej Łaskawej na terenie kościoła Nawiedzenia NMP, są powszechnie uznawane za najstarsze latarnie gazowe Warszawy.

Zabytkowe latarnie na ul. Przyrynek w Warszawie mają po cztery palniki odpalane elektronicznie.
W innym miejscu, obok Łazienek są takie same, 4-płomienne latarnie gazowe, ale odpalane w sposób tradycyjny. Długa na 850 metrów warszawska Agrykola szczyci się swoim wyjątkowym oświetleniem. Wzdłuż ulicy ustawionych jest 35 latarni gazowych.

Oświetlenie gazowe na Agrykoli przywrócono w 2006 r. Są to po części odrestaurowane, przedwojenne latarnie, po części zaś dokładne ich repliki.

Wieczorną atrakcją Agrykoli jest zapalanie latarni przez latarnika. Jego praca nawiązuje do czynności dawnych latarników ulicznych z poł. XIX w. Posługując się długim kijem z hakiem, pociąga za zwisający u lampy drut z pętlą. W taki to sposób, wieczorem zapala, a rano gasi latarnie uliczne zdobiące drogę do warszawskich Łazienek.

Na ul. Jezierskiego jest osiem latarni gazowych dziewięciopłomiennych (w środku trójkąt z 3, wokół sześciokąt z 6). Latarnie zapala oraz gasi kobieta-latarnik. Obsługuje w sumie ok. 80 szt. warszawskich latarni, w tym te na Agrykoli. Swoją dwukrotną pracę w każdym dniu rozpoczyna od ul. Jezierskiego.