Katowice - winda paciorkowa w gmachu Sejmu Śląskiego

[Karolina Kot]

W samym centrum Katowic, przy ulicy Jagiellońskiej 25, w zabytkowym gmachu Sejmu Śląskiego, wybudowanego w latach 1925–1929 w stylu modernistycznym, zachował się unikatowy zabytek techniki - przedwojenna winda paciorkowa, znana jako "Paternoster". Jest to jeden z dwóch katowickich egzemplarzy dźwigu okrężnego. Podobny istnieje w biurowcu przy ulicy Wita Stwosza.

Winda tego typu pozostaje w ciągłym ruchu i nie zatrzymuje się na piętrach. Poszczególne kabiny, mieszczące dwie osoby, są otwarte i przesuwają się jak paciorki w różańcu (stąd właśnie popularna nazwa urządzenia) w dwóch rzędach, jedne w górę, drugie w dół, przejeżdżając przez piwnicę i strych.
Podobnych dźwigów zachowało się w Polsce jedynie jeszcze kilka: poza Katowicami Paternostery można spotkać jeszcze w Opolu (są tam dwa sprawne egzemplarze), we Wrocławiu i w Iłowie. Niegdyś winda paciorkowa istniała także w Gliwicach (budynek Bumaru Łabędy) i w Gdańsku.

Obecnie konstrukcje te, ze względu na swą wysoką wypadkowość, nie są już stosowane, starannie dba się jednak i konserwuje te jeszcze istniejące. Wszelkie ich awarie są jednak bardzo kłopotliwe, gdyż brakuje części wymiennych, które muszą być najczęściej dorabiane ręcznie.
Przejażdżka tym niezwykłym zabytkiem techniki stanowi niesamowite przeżycie, chociaż nie wszyscy maja na tyle odwagi, by się na nią zdecydować.
Bardzo klimatycznie przejeżdża się przy tym zwłaszcza przez strych oraz piwnicę - polecam!

[pasqudek]

Dźwig ten porusza się z prędkością wynoszącą ok. 0,30-0,50 m/s

Poniższa grafika pochodzi ze Strony

[smar]

...Niegdyś winda paciorkowa istniała także w Gliwicach (budynek Bumaru Łabędy)...

A to już jej tam nie ma? Czy może cały Bumar zniknął? Chociaż raczej nie bo gdzieś czołgi "Twardy" się robi...

Widziałem tę windę w biurowcu Bumaru w latach 80-tych. Jednym z zająć "laboratoryjnych" była wycieczka do zakładów mechanicznych Bumaru by zapoznać się "na żywo" z obrabiarkami sterowanymi numerycznie. W owych czasach był tam chyba najnowocześniejszy park maszynowy w Polsce. W biurowcu załatwialiśmy formalności związane z przepustkami