Cmentarz żydowski w Pruchniku (powiat jarosławski) miał powstać w XVII wieku i znajdować się na wzgórzu, wśród pól rozciągających się daleko na północ od centrum miasteczka, przy drodze wiodącej do Hawłowic, w miejscu zwanym "Okopiskiem" (określenie to było ludową formą oznaczającą miejsce grzebalne, najczęściej właśnie cmentarz żydowski).
Prawdopodobnie nigdy nie był on otoczony murem, a jego granicę stanowił porośnięty żywopłotem wał ziemny. Znajdować się na nim miały kamienne nagrobki, z których ani jeden nie przetrwał do naszych czasów.
Nekropolia została zdewastowana przez Niemców w czasie II Wojny Światowej, a macewy wyrwano z ziemi i wywieziono, wykorzystując jako surowiec budowlany, m.in. do utwardzenia dróg.
Na terenie kirkutu dochodziło też do egzekucji miejscowej ludności żydowskiej, stąd ma się tam znajdować zbiorowa mogiła, w której spoczęły zwłoki 67 Żydów rozstrzelanych w tym miejscu przez okupantów.
Niestety, dziś ślady po dawnym cmentarzu zatarły się zarówno w terenie, jak i w pamięci ludzkiej, przez co dziś nie jest pewne, gdzie się dokładnie znajdował.
Na szczęście zaznaczono go na przedwojennych mapach.
Kierując się taką wskazówką postanowiliśmy sprawdzić wytypowaną okolicę przy użyciu drona. Okazało się, że wśród intensywnie uprawianych pól, w lokalizacji odpowiadającej obiektowi zaznaczonemu na archiwalnej mapie, rzeczywiście znajduje się nieużytkowana parcela.
Próbowałam znaleźć na jej terenie jakiekolwiek ślady dawnych nagrobków, ale podczas naszej wizyty była ona tak dokładnie porośnięta trawą (jak to powtarza Kusmanek: trzcinnik piaskowy - Twój wróg!), że moje starania spełzły na niczym.
Zdjęcia z powietrza, wykonane przez Falę, ukazały jednak ciekawe ukształtowanie terenu, wśród którego wyróżniał się obszar o prostokątnych obrysach, zajmujący powierzchnię około 0,5 hektara, co w przybliżeniu odpowiadałoby danym zamieszczonym w literaturze, odnoszącym się do wielkości tego miejsca pochówków.
Lokalizacja
Zdjęcia wykonaliśmy we wrześniu 2017 roku.