Maków Podhalański - sanktuarium pw. Matki Bożej Opiekunki Rodzin

[Jan Poszeptynski]

Niezbyt wielka miejscowość, jaką był Maków w wieku XVIII, poczęła się szybko rozwijać. To skłoniło proboszcza zarządzającego parafią w I połowie XIX wieku, ks. Jerzego Majerskiego do starań, o powiększenie objętości kościoła. W latach 1826 – 1828 po zburzeniu drewnianej nawy świątyni pozostawiając jednak murowane prezbiterium z kaplicą z lat 1697 – 1701, wybudowano nową nawę murowaną i nowy front kościoła. Czwarty z rzędu, do dziś stojący, kościół parafialny w Makowie nosi cechy stylu późnoklasycystycznego. Wyróżnia się w nim wszakże starsze, pochodzące z trzeciego kościoła prezbiterium barokowe z kaplicą. Prezbiterium to, opięte szkarpami jest ciekawym przykładem przetrwania detali stylu gotyckiego do XVIII wieku. Obecny kościół został konsekrowany w roku 1833 przez biskupa tarnowskiego ks. Franciszka de Paula Pischteka pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego. Jak dwa pierwsze, drewniane kościoły pod wezwaniem św. Klemensa były dziełami ciesielki ludowej, trzeci Przemienienia Pańskiego drewniano – murowany wytworem sztuki lokalnej, tak czwarty i obecnie stojący w Makowie, uległ, płynącemu z Austrii, wpływowi klasycyzmu.

[Jan Poszeptynski]

W opisanym makowskim kościele znajduje się starożytny obraz Bogarodzicy, słynący łaskami i otaczany czcią wiernych, którzy przychodzą tutaj nie tylko z Makowa ale i z okolicznych wiosek i parafii góralskich. Obraz ten zawsze był umieszczony (z małymi tylko przerwami) w wielkim ołtarzu kościoła i był w tym kościele największym skarbem wśród innych wizerunków Matki Boskiej jako też i świętych Pańskich.
O czasie powstania słynnego łaskami obrazu Matki Bożej w Makowie informuje nas wzmianka umieszczona na kartach księgi wizytacji kościoła makowskiego dokonanej w roku 1602 z polecenia biskupa krakowskiego Bernarda Maciejowskiego, wielkiego czciciela rzymskiego obrazu Salus Populi Romani.
Wizytator w protokole wizytacyjnym zapisał, że w tym kościele znajduje się „in maiori altare imago Beatae Mariae Virginis ab annis duodecim comparata, non tamen consecrata”.
Do powyższego protokołu wizytacyjnego dołączone jest Decretum Reformationis zawierające zarządzenie wizytatora. W dekrecie znajdujemy zalecenia, skierowane pod adresem ówczesnego proboszcza w Makowie ks. Alberta Dąbskiego: „ul imaginem maioris altaris, ab annis duodecim constitutas, consecrari current”. Powyższe przekazy źródłowe pouczają nas, że obraz powstał 12 lat przed terminem wizytacji bpa Maciejowskiego (1602), to jest w roku 1590.

[Jan Poszeptynski]

We wnętrzu kościoła warto również zwrócić uwagę na drewniany barokowy krucyfiks z XVII w. w bocznym ołtarzu Bractwa Cierniowej Korony, a także klasycystyczną ambonę. Interesujący jest też chór muzyczny, wsparty na trzech arkadach, a zwłaszcza jego drewniany, klasycystyczny parapet, datowany na 1830 r.