Wysoko ponad przełomem Nysy Kłodzkiej i miastem Bardo (Wartha) w powiecie ząbkowickim, na cyplu będącym częścią Bardzkiej Góry (Kalwarii), znajdują się bardzo ciekawe ruiny zamku, a w zasadzie górskiej strażnicy, wybudowanej w związku z biegnącym w dole bardzo ważnym traktem kupieckim, łączącym Wrocław z Kotliną Kłodzką.
Jest to niewielki obiekt, założony na planie zbliżonym do okręgu. Posiada wymiary około 30 na 50 metrów. Oddzielono go od podstawy głęboką, suchą fosą. Dominującą częścią założenia była cylindryczna wieża (stołp) o bardzo grubych murach i średnicy około 10 metrów. W jej wnętrzu najpewniej mieścił się loch, a na szczycie - wartownia obserwacyjna. W sąsiedztwie wieży zachowały się relikty bramy zamkowej.
Całość założenia otaczał po obwodzie gruby mur kamienny, który częściowo osunął się podczas słynnego trzęsienia ziemi z dnia 24 sierpnia 1598 roku. w tym samym czasie powstał bardzki Obryw Skalny oraz przechyliła się Krzywa Wieża w Ząbkowicach Śląskich.
Ruchy tektoniczne miały najprawdopodobniej związek z przebiegającym w tej okolicy linijnym Sudeckim Uskokiem Brzeżnym (który jest niesamowity, zwłaszcza oglądany na zakładce LIDAR Geoportalu).
Do zamku właściwego od strony trzonu Góry Bardzkiej (czyli od południa) przylega niewielkie, nieufortyfikowane i słabo czytelne podgrodzie.
Zamek powstał najpewniej pod koniec XIII wieku i funkcjonował prawdopodobnie do wieku XV. Kres jego istnieniu mogły przynieść wojny husyckie. Z całą pewnością stoczono w tym miejscu krwawą walkę, o czym świadczą liczne grociki, znalezione tu niegdyś podczas prac archeologicznych.
Zrujnowana wojną i trzęsieniem ziemi budowla popadła w ruinę. Okoliczni mieszkańcy częściowo ją rozebrali, używając budulca do własnych celów. Z czasem rozwaliny zamku zostały zasypane liśćmi, humusem i całkowicie zarosły.
Odkryto je ponownie dopiero w połowie XIX wieku i oczyszczono. Obecny wygląd zamek zawdzięcza współcześnie przeprowadzonym pracom konserwatorskim, dzięki którym stał się ciekawą atrakcją turystyczną.
Dostęp na teren ruin jest łatwy, trzeba się po prostu trochę wspiąć w górę wśród kapliczek Drogi Krzyżowej, a następnie skręcić w lewo (miejsce to jest oznakowane).
Ruiny zaopatrzono w tablicę informacyjną.
Będąc w tym miejscu koniecznie trzeba obejrzeć także wspomniany wyżej obryw skalny.
Lokalizacja
Zdjęcia wykonałam w kwietniu 2020 roku.