Sosnowiec - kolej wąskotorowa

Moderator: Dawid_FSO

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Sosnowiec - kolej wąskotorowa

Postautor: Karolina Kot » piątek 23 paź 2015, 23:07

W Sosnowcu, jeszcze do niedawna, funkcjonowała zakładowa kolejka wąskotorowa, łącząca dwie części kopalni Kazimierz - Juliusz oraz szyb Maczki.
Kolej o rozstawie szyn 750 mm, wybudowana w 1920 roku, liczyła w sumie około sześciu kilometrów długości.

Niestety, w dniu 29 maja 2015 roku ostatnia kopalnia węgla kamiennego w Sosnowcu zakończyła swoją działalność. Rozpoczęła się likwidacja jej obiektów.
Tymczasem grupa pasjonatów, z panem Arturem Ptasińskim na czele, rozpoczęła batalię o ocalenie przed likwidacją tego bardzo ciekawego zabytku techniki.

Z KURIEREM PO SOSNOWCU
W czasach prosperity zagłębiowskiego przemysłu, kolejki wąskotorowe stanowiły dość powszechny środek transportu w naszym regionie. Spotkać je można było w kopalniach, fabrykach, hutach czy cegielniach.
W innych regionach kraju były wykorzystywane do przewozów pasażerskich, obsługi cukrowni, browarów, młynów, kamieniołomów, do wywozu drewna z Lasów Państwowych etc. Miniaturowe koleje żelazne cieszyły się dużym powodzeniem ze względu na niskie koszty i łatwość budowy torowisk. Również koszty eksploatacji w porównaniu z kolejami normalnotorowymi były znacząco niższe. Nic więc dziwnego, że kolejki wąskotorowe stały się częścią przemysłowego krajobrazu Zagłębia Dąbrowskiego. Bodaj najlepiej powszechność występowania tego rodzaju transportu widać na mapach z okresu międzywojennego. Niestety, z czasem poczciwe ciuchcie uznane jako przeżytek, zaczęły znikać, a w ich miejsce pojawiały się linie normalnotorowe i transport samochodowy. Tym bardziej cieszy fakt, że do naszych czasów za chowała się kolejka wąskotorowa Kopalni Węgla Kamiennego „Kazimierz - Juliusz". Kolejka o rozstawie szyn 750 mm powstała w 1920 roku. Pierwotnie głównym jej zadaniem było dostarczanie piasku podsadzkowego do wypełniania podziemnych wyrobisk kopalni „Kazimierz". Kolejka obsługiwała także znajdujący się na terenie Porąbki zespół energetyczny oraz szyb „Kazimierz III". Idąc ulicą Mikołaja Reja z Kazimierza Górniczego w kierunku kościoła p. w. MB Częstochowskiej, nadal można zauważyć pozostałości wąskotorowego nasypu. Linię doprowadzono także do kopalni „Juliusz". Miało to miejsce na długo przed połączeniem kopalni „Kazimierz" i „Juliusz" – przed 1938 rokiem – obydwa zakłady miały tego samego właściciela, czyli Warszawskie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Hutniczych. Wąskotorówką można było także dojechać do... Maczek oraz do szybu „Bory". Niestety, obydwa połączenia zostały zlikwidowane. Zachował się natomiast liczący ok. 4 km długości szlak z Kazimierza na Juliusz. Jeszcze nie tak dawno przewożono nim wszelkiego rodzaju materiały potrzebne do funkcjonowania kopalni oraz (do 2011 r.) dowożono do pracy górników. Najdłużej, bo do maja 2015 roku kolejka służyła do wywozu kamienia na przykopalniane zwałowisko. Nadal istnieje bocznica służąca do tego celu. Przez wiele lat na kolejce królowały lokomotywy parowe, choć nie można wykluczyć, że początkowo używano również trakcji konnej. Po II wojnie światowej na kopalnię trafiły parowozy amerykańskie dostarczone w ramach UNRRA (United Nations Relief and Rehabilitation Administration – Administracja Narodów Zjednoczonych do Spraw Pomocy i Odbudowy). Były to lokomotywy typu Pxu o mocy 220 KM, wyprodukowane w Davenport Locomotive Works (Davenport w stanie Iowa). Najstarsi kolejarze po dziś dzień z nostalgią wspominają te piękne, „żywe" maszyny. Niestety, po latach wiernej służby wszystkie zostały zezłomowane... „Zmiana warty" z trakcji parowej na spalinową miała miejsce w latach 60-tych. Wówczas na kolejce pojawiły się nowoczesne lokomotywy typu WLs 150 i WLs 180 – (wąskotorowa lokomotywa spalinowa o mocy 150 i 180 KM) produkowane w FABLOKU Chrzanów oraz ZASTALU Zielona Góra. Do naszych czasów zachowały się trzy maszyny: WLS 180 nr 7219 nazwana przez kolejarzy „Laleczką"; WLS 180 nr 7221 o wdzięcznym imieniu „Ziuta" oraz WLS 180 nr 6846 – jak dotąd bezimienna. Na stanie kolejki znajdują się także 2 wagony osobowe, wagon do przewozu materiałów wybuchowych, kilkadziesiąt platform oraz wagonów do przewozu kamienia i piasku. Obecnie tabor jest wyłączony z użytkowania i znajduje się na terenie stacji wąskotorowej zlokalizowanej na terenie kopalni. Lokomotywy stacjonują w zabytkowej lokomotywowni z 1920 roku. Tutaj również znajduje się zaplecze naprawcze. Dzięki niemu, a przede wszystkim dzięki profesjonalizmowi i zaangażowaniu kolejarzy, lokomotywy nadal pozostają w bardzo dobrej kondycji technicznej. Prawdziwą perełkę zaplecza warsztatowego kolejki stanowi tokarka z... 1922 roku. Została ona wyprodukowana przez Towarzystwo Akcyjne Budowy Transmisji, Maszyn i Odlewni Żelaza Józefa Johna w Łodzi. Urządzenie to pierwotnie było napędzane przez machinę parową. Obecnie jest zasilane energią elektryczną i nadal działa bez zarzutu... Władze miasta Sosnowca zabiegają o przejęcie i tym samym uratowanie ostatniej kolejki wąskotorowej w Zagłębiu Dąbrowskim. W planie jest również zagospodarowanie najcenniejszych obiektów likwidowanej kopalni. Wszystko wydaje się być na jak najlepszej drodze. Co raz więcej wskazuje na to, że jedyna kolejka kopalniana w Polsce stanie się nie lada atrakcją dla mieszkańców miasta, regionu oraz coraz liczniej odwiedzających Sosnowiec turystów. Ale nie zapeszajmy, poczekajmy na ostateczne decyzje w tej sprawie.


Autor: Artur Ptasiński
Źródło

A moje zdjęcia pochodzą sprzed kilku lat.
Załączniki
Wąski tor (2).jpg
Wąski tor (2).jpg (68.86 KiB) Przejrzano 13509 razy
Wąski tor (1).jpg
Wąski tor (1).jpg (87.05 KiB) Przejrzano 13509 razy
Wąski tor (4).jpg
Wąski tor (4).jpg (105.32 KiB) Przejrzano 13509 razy
Wąski tor (3).jpg
Wąski tor (3).jpg (113.04 KiB) Przejrzano 13509 razy
Wąski tor.jpg
Wąski tor.jpg (95.29 KiB) Przejrzano 13509 razy
Wąski tor w Sosnowcu....jpg
Wąski tor w Sosnowcu....jpg (102 KiB) Przejrzano 13509 razy
Wąski tor w Sosnowcu.jpg
Wąski tor w Sosnowcu.jpg (103.06 KiB) Przejrzano 13509 razy
Wąski tor w Sosnowcu..jpg
Wąski tor w Sosnowcu..jpg (105.46 KiB) Przejrzano 13509 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 753
Rejestracja: piątek 07 sie 2015, 00:38
Lokalizacja: Będzin

Re: Sosnowiec - kolej wąskotorowa

Postautor: Dawid_FSO » sobota 24 paź 2015, 09:32

Kilka dodatkowych ujęć:
01.JPG
01.JPG (187.19 KiB) Przejrzano 13489 razy

02.JPG
02.JPG (192.58 KiB) Przejrzano 13489 razy

03.jpg
03.jpg (143.83 KiB) Przejrzano 13489 razy

04.jpg
04.jpg (193.49 KiB) Przejrzano 13489 razy

05.JPG
05.JPG (198.95 KiB) Przejrzano 13489 razy

06.JPG
06.JPG (220.3 KiB) Przejrzano 13489 razy

07.JPG
07.JPG (203.13 KiB) Przejrzano 13489 razy

08.JPG
08.JPG (211.82 KiB) Przejrzano 13489 razy
Zakaz wykorzystywania zdjęć bez zgody autora
Moja strona na FB dotycząca Kolei Piaskowych: https://www.facebook.com/kolejpiaskowa

Posty: 753
Rejestracja: piątek 07 sie 2015, 00:38
Lokalizacja: Będzin

Re: Sosnowiec - kolej wąskotorowa

Postautor: Dawid_FSO » wtorek 16 maja 2017, 09:37

05.05.2017r:
51.JPG
51.JPG (192.36 KiB) Przejrzano 12506 razy

54.JPG
54.JPG (230.2 KiB) Przejrzano 12506 razy
Zakaz wykorzystywania zdjęć bez zgody autora
Moja strona na FB dotycząca Kolei Piaskowych: https://www.facebook.com/kolejpiaskowa

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Sosnowiec - kolej wąskotorowa

Postautor: Karolina Kot » czwartek 26 paź 2017, 07:32

W lokalnej prasie pojawiły się optymistyczne doniesienia, dotyczące sosnowieckiej wąskotorówki:

Nowa atrakcja miasta. Sosnowiec przejmie kolejkę wąskotorową

Sosnowiec przejął kolejkę wąskotorową po KWK Kazimierz-Juliusz. Uratowano dzięki temu unikatową pamiątkę przemysłowych tradycji Zagłębia Dąbrowskiego.

Niegdyś kolejka przewoziła różnego rodzaju ładunki oraz górników i łączyła dwie części zakładu. W przyszłości ma stać się atrakcją turystyczną dla mieszkańców naszego regionu, i nie tylko.
Miasto przez wiele miesięcy starało się pozyskać składniki majątku związanego z kolejką wąskotorową byłej kopalni Kazimierz-Juliusz, w celu zachowania historii miasta i kraju.

Kolejka została przejęta przez gminę Sosnowiec. Finalnie ma wrócić na tory i wozić pasażerów na odcinku Kazimierz Górniczy-Juliusz – mówi Rafał Łysy, rzecznik sosnowieckiego magistratu. – W tej chwili trwa inwentaryzacja tego, co zastaliśmy, a musimy pamiętać, że spora część została już rozszabrowana. Na tę chwilę trudno określić, kiedy kolejka mogłaby ruszyć. Po inwentaryzacji będziemy szacować, jakie środki są niezbędne, aby mogła znowu działać – dodaje.

Operatorem kolejki ma być spółka wydająca bezpłatny samorządowy miesięcznik „Kurier Miejski”. Miasto nie chce powoływać nowego podmiotu w tym celu.
Przejęta kolejka ma szansę stać się nową atrakcją miasta oraz unikatową pamiątką kopalnianych tradycji naszego regionu.

– Kolejka w przyszłości mogłaby stać się prawdziwą atrakcją turystyczną przypominająca o górniczych tradycjach naszego miasta i regionu – mówił kilka miesięcy temu Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca.

Monika Cygnarowska
22 października 2017
Źródło: twojezaglebie.pl

Ludzie się ucieszyli, zaczęto sobie wyobrażać letnie przejażdżki na Maczki... Nic dziwnego, sama bym się chętnie tak przewiozła!
Tymczasem torowisko w rejonie ulicy Wileńskiej nie wygląda zachęcająco, zlikwidowano przejazd kolejowy zatapiając szyny w dosyć niechlujny sposób w warstwie asfaltu.
Załączniki
Wąskotorówka (2).JPG
Wąskotorówka (2).JPG (62.43 KiB) Przejrzano 11948 razy
Wąskotorówka (3).JPG
Wąskotorówka (3).JPG (103.83 KiB) Przejrzano 11948 razy
Wąskotorówka (1).JPG
Wąskotorówka (1).JPG (67.52 KiB) Przejrzano 11948 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Sosnowiec - kolej wąskotorowa

Postautor: Karolina Kot » środa 15 maja 2019, 07:50

A tymczasem...
Mogli toto chociaż pod dach wstawić, zwłaszcza, że jest gdzie.
Załączniki
Studium rdzy.jpg
Studium rdzy.jpg (122.68 KiB) Przejrzano 9558 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 1
Rejestracja: czwartek 29 kwie 2021, 20:28

Re: Sosnowiec - kolej wąskotorowa

Postautor: miczkes » czwartek 29 kwie 2021, 20:53

czolem.
okolice kazimierza, juliusza i inne czesto, a wrecz regularnie, odwiedzalem z banda znajomych na rowerze. w lesie trzeba bylo przecinac sie przez tory, czasami jechac wzdluz. jadac droga tez byly przejazdy. mijalo sie ciufcie, ktore bylo i slychac, i czuc. czasy poszly do przodu i jak zauwazacie cala ifrastrukrura marnieje.
pisze to tutaj bo moze sie ktos jeszcze orientuje jak to teraz wyglada? siec kiedys byla rozlegla, podobno dalo by sie dojechac gdzies na daleki slask? ale czy wszedzie sa tory?
mam pomysl zbudowania drezyny i puszczenia sie przed siebie. moze byc tez z przyczepka dla pasazerów ;)
bylbym wdzieczny za komentarze.
pozdrawiam
m

Generał Admin
Posty: 2038
Rejestracja: sobota 07 lut 2015, 23:46
Lokalizacja: Zagłębie Dąbrowskie/Hessen

Re: Sosnowiec - kolej wąskotorowa

Postautor: kusmanek » czwartek 29 kwie 2021, 21:36

Niestety powyższy artykuł jest nieaktualny. Władze Sosnowca rozmyśliły się co do rewitalizacji kolejki. Miała być atrakcją, a wyszło jak zawsze. Infrastruktura została rozebrana, po kolejce zostały tylko nasypy.
Na szczęście widoczna na zdjęciu Karoliny lokomotywa została zakupiona przez Muzeum Miejskiego Sztygarka - trafi na ekspozycję w Fabryce Pełnej Życia w Dąbrowie Górniczej.
Born to make history


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Koleje wąskotorowe”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 0 gości