Będzin - dom Rutki Laskier

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Będzin - dom Rutki Laskier

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 14 wrz 2015, 22:06

Dom, w którym mieszkała Rutka Laskier, "polska Anna Frank z Będzina", znajduje się przy ulicy Moniuszki. Jest w ruinie.

Rutka Laskier urodziła się w 1929 roku, prawdopodobnie w Gdańsku (metryki urodzenia nie odnaleziono), gdzie jej ojciec Jakub Laskier pracował jako urzędnik bankowy. Matką była Dwojra (Dorka, Dwora) Hampel (ur. 13 IX 1904 w Będzinie), córka kupca Abrahama Hila i Gitel z domu Frydler. Według relacji znajomych, pochodziła z zamożnej rodziny - dziadek był współwłaścicielem młyna w Będzinie.

Ojciec - Jakub Laskier urodził się 7 VIII 1900 roku w Będzinie jako syn Liby Goldy (ur. 1872) z d. Zyssman i Dawida (1872-1940), współwłaściciela firmy młynarskiej Laskier–Kleinberg i Spółka, posiadającej młyn przy ulicy Kościuszki 50.
W 1925 roku ożenił się z Dorką (Dwojrą) (mieszkała przy ul. Św. Jana 4). Po ślubie wyjechali do Gdańska, gdzie prawdopodobnie urodziła się Rutka. Z początkiem lat 30-tych XX wieku Rutka przeprowadziła się do rodzinnego miasta rodziców, Będzina.
Rutka wraz z rodzicami, bratem i babcią mieszkała przy ul. Św. Jana (ob. Moniuszki) 4. Przez pewien czas pobierała lekcje u prywatnej nauczycielki.

14-letnia Rutka w 1943 roku prowadziła sporadycznie w zwykłym zeszycie szkolnym pamiętnik. Pisała po polsku piórem, czasem ołówkiem, zapisując w zeszycie swoje przemyślenia, odczucia, a przede wszystkim opisy spotkań z przyjaciółmi; relacjonowała także swoje pierwsze zauroczenia miłosne. W pamiętniku o samym życiu getta będzińskiego jest niewiele, a autorka odnosi się głównie do swoich prywatnych przeżyć i tego co sama widziała.

Rutka Laskier wraz z rodziną została deportowana z będzińskiego getta w sierpniu 1943 roku i przewieziona do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Tam wraz z matką i 6-letnim braciszkiem Heniusiem została rozłączona z ojcem i prawdopodobnie tego samego dnia zgładzona w komorze gazowej.

Holokaust przeżył ojciec Rutki - Jakub Laskier, który z Oświęcimia trafił do obozu w Sachsenhausen.
13 kwietnia 1945 został uwolniony i wyjechał do Izraela.

- Wikipedia

Trzy pierwsze zdjęcia pochodzą z 2004 roku i przedstawiają dom jeszcze z zachowanym balkonem oraz tylną ścianą z kuczkami. Elewacja od strony podwórza zawaliła się w 2005 roku.
Kolejne fotografie wykonałam w roku 2011.

Lokalizacja
Załączniki
Grudzień 2004 - jeszcze z balkonem.JPG
Grudzień 2004 - jeszcze z balkonem.JPG (86.55 KiB) Przejrzano 18021 razy
Balkon w roku 2004.JPG
Balkon w roku 2004.JPG (141.07 KiB) Przejrzano 18021 razy
Dom Ruth Laskier 2004.JPG
Dom Ruth Laskier 2004.JPG (81.85 KiB) Przejrzano 18021 razy
Dom Rutki.jpg
Dom Rutki.jpg (124.87 KiB) Przejrzano 18021 razy
Dom Rutki luty 2011.JPG
Dom Rutki luty 2011.JPG (104.41 KiB) Przejrzano 18021 razy
Dom Rutki luty 2011..jpg
Dom Rutki luty 2011..jpg (118.76 KiB) Przejrzano 18021 razy
Kuczka.JPG
Kuczka.JPG (98.24 KiB) Przejrzano 18021 razy
Dom Rutki Laskier kwiecień 2011.JPG
Dom Rutki Laskier kwiecień 2011.JPG (115.83 KiB) Przejrzano 18021 razy
Dom Rutki bez balustrady.JPG
Dom Rutki bez balustrady.JPG (140.57 KiB) Przejrzano 18021 razy
Kuczka..jpg
Kuczka..jpg (73.99 KiB) Przejrzano 18021 razy
Pamiętnik Rutki Laskier.jpg
Pamiętnik Rutki Laskier.jpg (79.47 KiB) Przejrzano 18021 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Będzin - dom Rutki Laskier

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 14 wrz 2015, 22:16

A oto współczesny wygląd domu rodzinnego pani Stanisławy Sapińskiej, w którym mieszkała Rutka Laskier tuż przed przeniesieniem do ścisłego getta na będzińskich Kamionkach. Stasia, koleżanka Rutki, pomogła ukryć pamiętnik w skrytce pod schodami przeczuwającej nadciągającą zagładę żydowskiej dziewczynce.
Dom, obecnie odnowiony, znajduje się przy ulicy 1 Maja w Będzinie.

Ponad rok po tym, kiedy w Będzinie nie było już ani jednego z 30.000 Żydów, Sapińska wróciła z rodzicami do dawnego domu. W pustym, splądrowanym mieszkaniu znalazła jedynie ukryte radio i zielony zeszyt swej żydowskiej koleżanki. (...) Ocalał niemal w całości, tracąc zaledwie kilka kartek, które może sama Rutka wyrwała (...) Pamiętnik uryto na kilka dni przed wysiedleniem, przed najgorszymi i najtrudniejszymi chwilami życia Rutki. To były miesiące w zamkniętym getcie, a potem wywózka do Oświęcimia

Przez następne 60 lat dziennik Rutki Laskier był nie tylko najcenniejszą pamiątką pani Stanisławy Sapińskiej, ale też jej wielką tajemnicą.

Pamiętnik Rutki Laskier - wstęp, Adam Szydłowski

Pani Stanisława ujawniła swój skarb dopiero w 2005 roku.
Załączniki
Dom przy ulicy 1 Maja - tu mieszkała Rutka.jpg
Dom przy ulicy 1 Maja - tu mieszkała Rutka.jpg (62.24 KiB) Przejrzano 18018 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Będzin - dom Rutki Laskier

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 14 wrz 2015, 22:23

Niestety, we wrześniu 2015 roku większa część domu rodziny Laskier została wyburzona.
Załączniki
1.JPG
1.JPG (116.82 KiB) Przejrzano 18017 razy
2.JPG
2.JPG (121.52 KiB) Przejrzano 18017 razy
3.JPG
3.JPG (128.18 KiB) Przejrzano 18017 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Będzin - dom Rutki Laskier

Postautor: Karolina Kot » niedziela 06 gru 2015, 21:49

Nie planowałam dziś zaglądać w to miejsce, ale nogi same poniosły. Przewrócony płot leżał na ziemi, zasłaniając napis "Wstęp wzbroniony. Grozi niebezpieczeństwem".
I tak oto, będąc gościem nieproszonym, wręcz intruzem ze współczesnego świata, znalazłam się w domu Rutki, zawieszonym obecnie pomiędzy istnieniem, a nicością. Nad moją głową przeleciało stado wron, nieodmiennie zapowiadających zbliżającą się zimę. Bardzo wymowny symbol...

Ruiny. Masywna belka stropowa, kawałek czarnego materiału, zawieszony niczym żałobny kir na pozostałościach zburzonego domu, fragment pokrytej starymi płytkami podłogi, zaplątana w gruzowisku stara koronka i... lalka.
A na ścianie tkwiące w pustce kafelki z nieistniejącej już, przedwojennej łazienki.
Zdaje się, że obudziła się we mnie kobieta, to znaczy gdy wczoraj leżałam w wannie i woda pluskała moje ciało, zapragnęłam by mnie głaskały czyjeś ręce

- pisała Rutka Laskier w swym pamiętniku, pod datą 6 lutego 1943 roku.

Wolnym ruchem schowałam kawałek leżącego na ziemi kafla do kieszeni mojego czarnego płaszcza. Tymczasem ptaki wciąż krążyły ponad ruinami.
Nie możemy już zmienić przeszłości.
Załączniki
Relikty.JPG
Relikty.JPG (67.34 KiB) Przejrzano 17861 razy
Z wizytą u rodziny Laskier.JPG
Z wizytą u rodziny Laskier.JPG (85.94 KiB) Przejrzano 17861 razy
Zmierzch....JPG
Zmierzch....JPG (94.78 KiB) Przejrzano 17861 razy
Fragment podłogi.JPG
Fragment podłogi.JPG (58.72 KiB) Przejrzano 17861 razy
Kir żałobny.JPG
Kir żałobny.JPG (94.73 KiB) Przejrzano 17861 razy
Klamerki na pranie.JPG
Klamerki na pranie.JPG (80.04 KiB) Przejrzano 17861 razy
Koronka.JPG
Koronka.JPG (92.37 KiB) Przejrzano 17861 razy
Łazienka z wanną.JPG
Łazienka z wanną.JPG (60.5 KiB) Przejrzano 17861 razy
Łazienkowy kafelek.JPG
Łazienkowy kafelek.JPG (38.7 KiB) Przejrzano 17861 razy
Dla Rutki.JPG
Dla Rutki.JPG (90.54 KiB) Przejrzano 17861 razy
Co przyniesie jutro.JPG
Co przyniesie jutro.JPG (40.77 KiB) Przejrzano 17861 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Będzin - dom Rutki Laskier

Postautor: Karolina Kot » sobota 12 gru 2015, 20:45

Relikty łazienek i zachowanych kafli w świetle słońca:
Załączniki
Łazienka Rutki Laskier (1).JPG
Łazienka Rutki Laskier (1).JPG (107.83 KiB) Przejrzano 17809 razy
Łazienka Rutki Laskier (3).JPG
Łazienka Rutki Laskier (3).JPG (82.56 KiB) Przejrzano 17809 razy
Łazienka Rutki Laskier (5).JPG
Łazienka Rutki Laskier (5).JPG (82.53 KiB) Przejrzano 17809 razy
Łazienka Rutki Laskier (4).JPG
Łazienka Rutki Laskier (4).JPG (85.71 KiB) Przejrzano 17809 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 2944
Rejestracja: czwartek 19 lut 2015, 23:08

Re: Będzin - dom Rutki Laskier

Postautor: buba » środa 23 gru 2015, 15:51

Jejku! ile tego czarnego ptactwa! nigdy chyba az takiego stada nie widzialam w miescie, tylko na polach jak wyzeraly ziarno! jak ono jeszcze krakalo to musialo byc niesamowite uczucie.. Bylas tam sama czy z kims?

Posty: 1827
Rejestracja: środa 19 sie 2015, 18:35
Lokalizacja: Dąbrowa Górnicza

Re: Będzin - dom Rutki Laskier

Postautor: Eworu » środa 23 gru 2015, 17:12

U mnie w Dąbrowie to normalny widok, park w centrum miasta znajduje się na trasie migracyjnej ptaków i w okresie od grudnia do lutego takich stad potrafi tam siedzieć trzy naraz.
Gdy zerwą się do lotu to jest to jedyne w swoim rodzaju przeżycie :D
Zapraszam na moje stronki Opuszczone_Zaglebie oraz Kolekcja_breloków

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Będzin - dom Rutki Laskier

Postautor: Karolina Kot » środa 17 maja 2017, 21:21

Prezentowane niżej zdjęcia wykonałam w maju 2017 roku, przy użyciu Chronosa, naszego latającego towarzysza.
Załączniki
Dom Rutki Laskier (1).JPG
Dom Rutki Laskier (1).JPG (98.26 KiB) Przejrzano 16526 razy
Dom Rutki Laskier (2).JPG
Dom Rutki Laskier (2).JPG (85.44 KiB) Przejrzano 16526 razy
Dom Rutki Laskier (3).JPG
Dom Rutki Laskier (3).JPG (85.72 KiB) Przejrzano 16526 razy
Dom Rutki Laskier (4).JPG
Dom Rutki Laskier (4).JPG (103.83 KiB) Przejrzano 16526 razy
Dom Rutki Laskier (5).JPG
Dom Rutki Laskier (5).JPG (65.41 KiB) Przejrzano 16526 razy
Dom Rutki Laskier.JPG
Dom Rutki Laskier.JPG (61.89 KiB) Przejrzano 16526 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 1827
Rejestracja: środa 19 sie 2015, 18:35
Lokalizacja: Dąbrowa Górnicza

Re: Będzin - dom Rutki Laskier

Postautor: Eworu » środa 14 cze 2017, 23:59

Dwie informacje z facebooka
Fantastyczna wiadomość!
W Będzinie powstanie ulica Rutki Laskier oraz Stanisława (Szyji) Wygodzkiego.!
Już 13 czerwca, radni Będzina przegłosują zmiany ulic w Będzinie. Mam nadzieję, że przy głosach wszystkich radnych, dziękując szczególnie radnemu Jerzemu Małkowskiemu za dodatkowe wsparcie, ulica Podsiadły na „Starym” Warpiu (teren dawnego Getta) będzie przemianowana na ulicę Rutki Laskier, a ulica W. Pstrowskiego na ulicę Stanisława Wygodzkiego.


Oraz
W Będzinie powstanie Muzeum!
We are a foundation whose activities of individual people involved in the project go back to 2003. Foundation "Rutka Laskier" is a continuator of the former "Jona" Foundation. As the main goal, we set up a permanent exhibition in Będzin, accesible to everyone.
The Museum will also be the culmination of my long-standing efforts to protect the memory of the Jews from Zagłębie. This year, the city honored me with a reward for all the Jewish cultural activities that further motivated me to continue working. The Cukerman Prayer House in Będzin, the House of Prayer "Mizrachi", the creation of the Jewish Culture Days, historical reconstructions like "Last Days of the 1943 Ghetto" and numerous publications are just my few projects I was the initiator or discoverer.
Rutka Laskier's diary is undoubtedly the most important stage of my life, since the publish of the diary in Poland through its promotion, many years of trouble, until a happy victory. I believe that the slightest help will allow us in the near future to open a permanent exhibition devoted to the tragic history of the Jews from Zagłębie, but will also provide an excellent lesson in history for the next generations.
Adam Szydłowski
Zapraszam na moje stronki Opuszczone_Zaglebie oraz Kolekcja_breloków

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Będzin - dom Rutki Laskier

Postautor: Karolina Kot » piątek 15 wrz 2017, 21:36

I już jest. Rutka Laskier zastąpiła Józefa Podsiadło:
Załączniki
Ulica Rutki Laskier (1).JPG
Ulica Rutki Laskier (1).JPG (48.13 KiB) Przejrzano 15833 razy
Ulica Rutki Laskier (2).JPG
Ulica Rutki Laskier (2).JPG (84.1 KiB) Przejrzano 15833 razy
Ulica Rutki Laskier (3).JPG
Ulica Rutki Laskier (3).JPG (103.45 KiB) Przejrzano 15833 razy
Ulica Rutki Laskier (4).jpg
Ulica Rutki Laskier (4).jpg (13.63 KiB) Przejrzano 15833 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Będzin”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 0 gości