Panewniki to południowo-zachodnia część Katowic, ściśle związana z Ligotą, z którą tworzy jedną dzielnicę (Ligota-Panewniki), leżącą nad (tu jeszcze – rzeczką) Kłodnicą.
Od ponad stu lat Panewniki słyną z neoromańskiego kościoła pw. św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, którego gospodarzami, wraz z przylegającym doń klasztorem, są ojcowie franciszkanie Zakonu Braci Mniejszych.
Pierwsi franciszkanie osiedlili się w Panewnikach w 1902 roku. Początkowo mieszkali w jednopiętrowym domu w Starych Panewnikach, który przy pomocy mieszkańców zaadaptowali na klasztor.
Urządzili też kaplicę, w której mogło się pomieścić 300 osób. W miarę upływu czasu z pracy duszpasterskiej franciszkanów korzystało coraz więcej wiernych, dlatego konieczna stała się budowa nowego klasztoru i kościoła.
Na to jednak nie chciały się zgodzić władze pruskie, które obawiały się, że zakonnicy będą działać na rzecz polskości Śląska.
Zanim powstała świątynia, franciszkanie dostali zgodę na budowę groty na wzór tej w Lourdes.
Pomnik ku czci Matki Bożej powstał w 1905 roku. Do dzisiaj przy grocie odbywają się nabożeństwa.
Prace budowlane pod nadzorem niemieckiego architekta Karola Bauma ruszyły w marcu 1905 roku. Konstrukcję groty wykonano z 188 tys. cegieł.
Wymurowaną bryłę obłożono wulkanicznym tufem trachitowym. Ciemnobrązową skałę trachitową w ilości 150 ton sprowadzono z wulkanicznych gór Eifel nad Renem. Pochodzi ona z kamieniołomu w miejscowości Andernach.
Pod koniec lipca 1905 r. grota była już w stanie surowym. Doprowadzono sztuczny strumień wody i wykonano prace wykończeniowe – obszerny plac i most nad rzeką. Samo wejście do groty zamknięto kratą żelazną. Prawdziwą ozdobą groty stał się ołtarz z białego marmuru, który ufundowali hrabiostwo Schaffgotschowie z Kopic.
Grotę poświęcono w sierpniu 1905 roku.
W 1906 rozpoczęła się w końcu budowa kościoła i klasztoru. 19 lipca 1908 roku książę-biskup wrocławski Jerzy Kopp dokonał konsekracji kościoła.
Większość informacji pochodzi ze strony parafia.panewniki.pl
Teren, na którym leży Bazylika wraz z klasztorem, ogrodem klasztornym, grotą i pozostałymi kaplicami ma powierzchnię ośmiu hektarów i w większości otoczony jest ceglanym murem z trzema bramami – dwiema od frontu, czyli od ulicy Panewnickiej i jedną boczną, od ulicy Franciszkańskiej.
Poniżej jest właśnie ta brama z ulicy Franciszkańskiej.
Foto – styczeń 2024