Koszarawa – XVII w kapliczka słupowa

[Czech]

Jest najcenniejszym, nie wpisanym do rejestru zabytkiem Gminy Koszarawa.
Pochylona do tyłu, wysoka na 4 m, trzyczłonowa kolumna z piaskowca pochodzi z 1686 r.

W 1934 r. jej wyjątkową wartość folklorystyczną oceniała działająca przy Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie specjalna Komisja powołana dla spraw regionalnych Podhala i Beskidu Żywieckiego. W skład Komisji wchodzili m.inn. prof. AGH W. Goetel, prof. UJ W Szafer, prof. UJ J. Smoleński, prof. UJ L. Korczyński, prof. ASP W. Jastrzębowski.
Zdjecie Uczestników Komisji wykonał S. Leszczyński

[Czech]

W pierśnicy kapliczki widnieją wykute napisy IHS, MARYA, SiB oraz cyfra1686

Historię kapliczki szczegółowo opisał Andrzej Komoniecki https://jelesnia.naszgok.pl/historia/za ... koszarawie
(...)Trzecia z interesujących nas figur przydrożnych znajduje się w Koszarawie. Jej twórca nie był wybitnym artystą. Na podstawie z trzech płaskich krążków umieścił on wysoki słup, składający się z trzech zwężających się członów: dolnego czworościennego, środkowego okrągłego i górnego w kształcie krzyża z wnęką od frontu na krucyfiks. Człon dolny oddzielił od środkowego kostką, na której wyrył datę fundacji 1686, litery SiB oraz monogramy IHS i Maryi. Według lokalnej tradycji w miejscu, w którym stoi figura, miał stanąć pierwszy we wsi kościół, do czego jednak nie doszło z nieznanych przyczyn.
Genezę tego obiektu możemy łączyć ze wzmianką A. Komonieckiego: Roku Pańskiego 1616 die Aprilis [10.IV] Szymon Wojewoda nazwany ze Świnnej, idąc przez górę Koźle rzeczoną za Krzeszowem od zbójców na tejże górze wierchu samym zabity, na którym miejscu Bożą Mękę postawiono drzewianą, a potym kamienną, od niejakiego Branki z Koszaraw, będąc nazwany Szymon [Branka], a ten umarł 1715 [roku] . Wspomniany Szymon, wojewoda ze Świnnej, to Szymon Primus, pierwszy znany z imienia wojewoda wałaski w dobrach żywieckich , zaś Szymon Branka to znany młynarz koszarawski . Informacje zapisane na figurze, oraz zamieszczone przez Komonieckiego uzupełniają się wzajemnie i pozwalają bez żadnych wątpliwości ustalić fundatora i wykonawcę obiektu . Litery Si:B są skrótem zlatynizowanego nazwiska Simon Branka, a rok 1686 to data wystawienia przez niego kamiennej figury w miejsce starej drewnianej, która upamiętniała miejsce zabójstwa wojewody wałaskiego Szymona Primusa ze Świnnej przez zbójników w 1616r. Dodać jeszcze można, że w XVII-XVIII wieku młynarze nieraz parali się kamieniarstwem, czego dowody również możemy znaleźć u Komonieckiego , więc jest też wielce prawdopodobne, że Branka tę figurę wykonał sam.