Płonica - domniemane grodzisko Mogradel

[Karolina Kot]

Na południe od wsi Płonica (Dörndorf), na granicy ze Złotym Stokiem (Reichenstein), a konkretnie Kolonii Żeromskiego, na terenie kompleksu drzew zwanego Lasem Mokradło, znajduje się samotne, intrygujące, owalne wzniesienie o dość regularnym kształcie.
Na współczesnych ortofotomapach opisywano je niekiedy jako stanowisko archeologiczne - grodzisko Mogradel.

Znajdujące się przy polnej drodze wzniesienie nie jest imponujące wyglądem i na pierwszy rzut oka brakuje mu obronności.
Tak się jednak złożyło, że dotarłam w to miejsce tuż po obfitych opadach i cała okolica potoku Świda tonęła w bagnach. Okolice domniemanego grodziska także.
Jak to musiało wyglądać dawniej, zanim górnictwo naruszyło pierwotne poziomy wodonośne? Zapewne jeszcze ciekawiej.

Wstępnie założyć więc można, że jeśli wzniesienie Mogradel rzeczywiście jest stanowiskiem archeologicznym, to jest to grodzisko typu nizinnego, z niezachowanymi wałami, otoczone stawem i mokradłami, z dostępem wiodącym przez drewniany pomost (tak jak w Biskupinie).
Byłby to raczej obiekt stary, datowany co najmniej na wczesne średniowiecze.
O jakichkolwiek znaleziskach w "powierzchniówce" nie mogło być mowy z uwagi na grubość humusu - las rósł tu od wieków.

To tyle moich domniemań i obserwacji w terenie.
Mam nadzieję, że Kusmanek doszuka się w sieci czegoś więcej o tym tajemniczym Mogradelu, którego intrygująca nazwa od razu na myśl nazwa staropolskie mokredlnia czyli mokradła.

Zdjęcia wykonałam w dniu 24 lutego 2024 roku.
Conan tego dnia skończyłby 45 lat i to Jemu właśnie dedykuję wyprawę na domniemany Gród Mokradło pod Złotym Stokiem.

[kusmanek]

To tyle moich domniemań i obserwacji w terenie.
Mam nadzieję, że Kusmanek doszuka się w sieci czegoś więcej o tym tajemniczym Mogradelu, którego intrygująca nazwa od razu na myśl nazwa staropolskie mokredlnia czyli mokradła.

Ciekawa sprawa!
Na historycznych mapach ten las faktycznie nazywakie Mokrade/Mogradel:

[kusmanek]

Na zabytek.pl i w AZP też nic tam nie ma - ale to może być jakaś świeższa sprawa.

[kusmanek]

Jeśli tam w okolicy faktycznie było grodzisko (tak podaje Wikipedia - z przypisem do książki "Złoty Stok. Podróż przez historię pięknego miasta w górach", Romanowski, Szumowska), to najprędzej było ono położone bardziej na południe, w okolicy stawów:

[Tymek28]

Co za niespodzianka, zdjęcie miałem już zrobione, publikować miałem nawet chciałem dać ten sam tytuł, ale jak widać zostałem wyprzedzony. Cieszę się zaangażowaniem w tą sprawę. Mieszkańcy Kolonii szczególnie ci pasjonujący się historią często poruszają ten temat jeżeli chodzi historie tej okolicy. Nazwa Mogradel, Mokrade, Müekeradel zastanawiała ze względu na swoje wyraźne słowiańskie pochodzenie. W książce "Złoty Stok. Podróż przez historię pięknego miasta w górach", którą posiadam napisane jest, że jeszcze niemiecka ludność przed wojną dopatrywała się tam grodziska o czym świadczyć miały wały i szańce. Mówiono również, że miało być to trzecie grodzisko obok Błotnicy i Chałupek. Obecni mieszkańcy przywołują również niezidentyfikowaną osadę, która wzmiankowana była w 1296 i 1303 jako Grosena „sitos iuxta Reichenstain” (koło Złotego Stoku). W obu wzmiankach chodzi o zakup jej oraz pól i lasów. Co do lokalizacji grodziska bliżej stawów zwątpiłbym, ale z drugiej strony nie wiadomo jakiej mogło być to wielkości oraz z czego się składać. Najlepsze w tym przypadku byłyby badania archeologiczne.

[Karolina Kot]

No proszę!

A mieszkańcy Kolonii (jestem zachwycona jej budynkami, nie spodziewałam się takiej perełki!) na 100% zwrócili uwagę na krążącą po uliczkach bordową, leciwą Corsę B.
Tak, to był mój Archimedes.

[kusmanek]

Mówiono również, że miało być to trzecie grodzisko obok Błotnicy i Chałupek. Obecni mieszkańcy przywołują również niezidentyfikowaną osadę, która wzmiankowana była w 1296 i 1303 jako Grosena „sitos iuxta Reichenstain” (koło Złotego Stoku). W obu wzmiankach chodzi o zakup jej oraz pól i lasów. Co do lokalizacji grodziska bliżej stawów zwątpiłbym, ale z drugiej strony nie wiadomo jakiej mogło być to wielkości oraz z czego się składać. Najlepsze w tym przypadku byłyby badania archeologiczne.

Jeśli porównasz dwa wymienione wyżej grodziska, zauważysz że są bardzo podobnie położone - tuż obok rzeki - nie na szczycie góry. Więc jeśli nazwa Mogradel pochodzi od mokradeł, to jego lokalizacja w miejscu stawów nie byłaby zupełnie irracjonalna.

@Karolina pamiętasz grodzisko w Ciochowicach?

[Karolina Kot]

Karolina pamiętasz grodzisko w Ciochowicach?

Oczywiście! To był prawdziwy hardcore!

Prawdopodobnie masz rację. Nazwa mogła zostać przeniesiona z upływem lat na sąsiednie wzgórze w lesie.
Ale łaziłam też po tych zaznaczonych przez Ciebie groblach i stawach (wszędzie jakieś zakosy i tabliczki o terenach prywatnych) i niestety z oczu piechura nic podejrzanego mi się nie ujawniło.
Muszę ruszyć drona.

[kusmanek]

W Ciochowicach też szukaliśmy grodziska na wzniesieniu, a okazało się, że jest w bagnie
Jestem ciekaw, kiedy te stawy powstały. I zastanawia mnie, dlaczego jeden z nich ma kształt okręgu?
Wygląda to trochę jak grodzisko w Szczekocinach.

[kusmanek]

Poniżej trójwymiarowa wizualizacja numerycznego modelu terenu tych stawów. Na trzeciej grafice widoczne wzgórze ze zdjęć Karoliny.

mogradel_1.jpg (42.01 KiB) Przejrzano 352 razy

mogradel_2.jpg (39.87 KiB) Przejrzano 352 razy

mogradel_3.jpg (42.65 KiB) Przejrzano 352 razy