Strażnicy Czasu

W miejscowości Rudawa, położonej w powiecie krakowskim, w gminie Zabierzów, na cmentarzu parafialnym, znajduje się mogiła, w której pochowano pana Stanisława Tarkowskiego, zmarłego dnia 27 września 1970 roku, w wieku 65 lat.
Grób, posiadający obecnie nową oprawę i służący jako miejsce pochówku kolejnemu pokoleniu rodziny Tarkowskich nie byłby zapewne jakoś specjalnie wyjątkowy, gdyby nie fakt, iż pan Stanisław to nikt inny, jak znany i bliski sercu każdego chyba Polaka Staś Tarkowski z powieści "W pustyni i w puszczy".

Tak się bowiem złożyło, iż nasz wybitny pisarz, laureat nagrody Nobla, Henryk Sienkiewicz, w roku 1908 spędzał w Rudawie wakacje. Poznał wówczas pana Wojciecha Tarkowskiego, woźnicę, a także jego bardzo rezolutnego, trzyletniego synka, Stasia.
Dziecko kilka razy w tygodniu przynosiło słynnemu twórcy ciepłe mleko "prosto z cycka".
Chłopczyk i pisarz bardzo przypadli sobie do serca, iż pan Sienkiewicz postanowił uwiecznić malca, czyniąc go sławnym. W ten sposób Staś Tarkowski ruszył w świat, by w raz z małą Nell przemierzyć niebezpieczną Afrykę na kartach "W pustyni i w puszczy".

Dziś udało mi się odnaleźć grób pana Stanisława, który tak po prawdzie nigdy w Afryce nie był. Ale jakie to ma znaczenie?
Lokalizacja

Przy ulicy - nomen omen - Henryka Sienkiewicza w Rudawie zachowała się jeszcze jedna pamiątka - piękna willa, w której Sienkiewicz spędzał lato 1908 roku.
Wynajął dom za 500 guldenów od państwa Antoniny i Stanisława Domańskich.
Pani Antonina także była pisarką, tworzącą głównie dla dzieci. Spod jej pióra wyszły utwory takie jak dobrze znana "Historia żółtej ciżemki" lub "Paziowie króla Zygmunta".

Lokalizacja willi
Staś Tarkowski, wraz z rodzicami, musiał mieszkać gdzieś po sąsiedzku.

Dom z wieżyczką dziś wygląda zgoła inaczej – okna wymienione, elewacja po remoncie.
Niestety przez ostatnich 10 lat zieleń w ogrodzie, szczególnie od strony ulicy Henryka Sienkiewicza (od płd.), tak bardzo wybujała, że wieżyczkę zobaczyłam wyłącznie oczami wyobraźni.
Od ulicy Antoniny Domańskiej (od zach.) widać nieco więcej, przede wszystkim bramę, chyba tę samą od początku istnienia ogrodzenia.
Dom robi wrażenie zamieszkałego tylko okresowo, i choć teraz obejście jest wykoszone, to obecności ludzi jakoś nie widać. Najważniejsze jednak, że dbają.

Foto – maj 2024

Na niedawno zrewitalizowanym i nadal zadbanym rudawskim Rynku pojawiła się figurka, przedstawiająca wspomnianego powyżej, Stasia Tarkowskiego.
Podobno wkrótce ma doń dołączyć sam Henryk Sienkiewicz, odpoczywający na pobliskiej ławeczce.

Staś zamieszkał na Rynku w 2021 roku, w 110. rocznicę pierwszego wydania powieści „W pustyni i w puszczy”.
U jego stóp leży „kartka” z tekstem „…Stasiu, uczynię Cię sławnym…” Henryk Sienkiewicz.

Analizując daty (urodzenie chłopca – listopad 1905 i pobyt pisarza w Rudawie – lato 1908) łatwo określić wiek Stasia w czasie, gdy poznał go pisarz, na mniej niż 3 lata. Figurka ma proporcje dziecka znacznie starszego. Trochę mi to zgrzyta … Gdyby jednak przyjąć, że to nie jest portret ściśle osadzony w czasie, tylko symbol … to nie będę się już czepiać.

Foto - maj 2024

A z twarzy to już w ogóle tak dobrze po czterdziestce.

No, taki stary maleńki …
Zamiast tej bańki z mlekiem powinien taszczyć teczkę z laptopem

Kama pisze:Analizując daty (urodzenie chłopca – listopad 1905 i pobyt pisarza w Rudawie – lato 1908) łatwo określić wiek Stasia w czasie, gdy poznał go pisarz, na mniej niż 3 lata. Figurka ma proporcje dziecka znacznie starszego. Trochę mi to zgrzyta … Gdyby jednak przyjąć, że to nie jest portret ściśle osadzony w czasie, tylko symbol … to nie będę się już czepiać.

Wstyd się przyznać ale nie chce mi się sprawdzać... Czy w Powieści ojciec Stasia (jak również ojciec Nel) nie pracowali przypadkiem jako inżynierowie przy budowie Kanału Sueskiego? A wtedy anachronizmów byłoby znacznie więcej - wszak Kanał został wykopany w latach 1859-1869...

Sprawdziłem jeszcze inaczej: Charles Gordon zginął w Chartumie w 1885 r. - akcja powieści toczy się tuż po tym wydarzeniu. Kanał co prawda już był dawno przekopany ale Stasia nawet jeszcze "w planach" nie było...