Palowice - dawna huta Waleska

Posty: 155
Rejestracja: piątek 16 sie 2019, 17:52
Lokalizacja: Koniaków

Palowice - dawna huta Waleska

Postautor: SQ9NIT » wtorek 12 sty 2021, 08:30

"Pierwsza kuźnica (hamernia) istniała tu już w połowie XVIII wieku i produkowała żelazo sztabowe metodą prymitywnego wytopu z rudy darniowej. W 1835 r. w przysiółku Łanuch zbudowano dwa wysokie piece, opalane węglem drzewnym. Powstała także odlewnia żelaza. W 1840 r. w hucie zatrudnionych było 49 robotników a produkcja wynosiła 29 tys. cetnarów surówki żelaza o wartości 77 tys. talarów. Produkcję wstrzymano w 1855 r. z powodu niskiej rentowności i niedostatku drewna wykorzystywanego do wytopu surówki.

Gichta została wybudowana w 1830 r. Ma 15 m wysokości, rozmiar wnętrza 7,75 m na 6,10 m, wymiar zewnętrzny 8,70 m na 6,85 m, grubość murów wynosi do wysokości 5 m od 70 cm do 98 cm. Zachowany do dziś budynek służył do wyciągania ręczną windą na trzecie piętro wsadu piecowego, który następnie ręcznie przenoszony był do pieca hutniczego."
Źródło: http://www.szkola.palowice.net/palowice/huta.html

Huta swą nazwę wzięła od imienia córki właściciela – Franciszka Wincklera (Miechowice jako centrum wszechświata ;) )
Wieża gichtowa (d. huty „Waleska”) jest wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. 599/66 z 17.03.1966 r.

Tyle suchych faktów. Jeszcze rzut oka na materiały kartograficzne:

Teren zakładu na arkuszu mapy topograficznej Messtichblatt 5978 Sohrau z roku 1884
5978_Sohrau_1884.jpg
5978_Sohrau_1884.jpg (151.22 KiB) Przejrzano 3407 razy


Wygląd terenu na lidarowym modelu numerycznym terenu z projektu ISOK. Teren dawnej huty jest mocno wyrównany. W terenie widać jednak wały, zagłębienia przy odejściu drogi w kierunku Żor.
isok_waleska.jpg
isok_waleska.jpg (65.69 KiB) Przejrzano 3407 razy
Pociąg gotów do odjazdu!

Posty: 155
Rejestracja: piątek 16 sie 2019, 17:52
Lokalizacja: Koniaków

Re: Palowice - dawna huta Waleska

Postautor: SQ9NIT » wtorek 12 sty 2021, 08:50

Podróżując popularną wiślanką przed Żorami można zauważyć niewielki drogowskaz kierujący w leśną drogę opisany jako "Gichta". Zazwyczaj jednak nie było okazji skręcić w stronę Kleszczówki i wybrać się na spacer.

Wczoraj jednak mieliśmy więcej wolnego czasu, w ramach "rządowej kwarantanny" oraz bohaterskich "ferii w domu". Wracając z Bytomia w Żorach zjechaliśmy z utartego szlaku. Pojazd zostawiliśmy przy (a jakże) ul. Gichta, przedłużeniu ulicy Bocznej, w przemysłowej dzielnicy Żor. Po kilometrze marszu przez sosnowy las docieramy do celu.

Widok na wieżę gichtową:
IMG_20210111_135003.jpg
IMG_20210111_135003.jpg (76.76 KiB) Przejrzano 3404 razy


IMG_20210111_135929.jpg
IMG_20210111_135929.jpg (210.12 KiB) Przejrzano 3404 razy


Droga leśna, tu po lewej stronie znajdowały się pozostałe zabudowania widoczne na messtichblacie.
IMG_20210111_135229.jpg
IMG_20210111_135229.jpg (102.58 KiB) Przejrzano 3404 razy


Widok w kierunku Żor
IMG_20210111_135135.jpg
IMG_20210111_135135.jpg (91.53 KiB) Przejrzano 3404 razy


Linia kolejowa Orzesze-Wodzisław, szlak Orzesze-Żory, nowy przebieg linii po 1940 roku (w 1938 roku powstała linia z Żor do Rybnika i wtedy nastąpiła konieczność zmiany przebiegu trasy)
IMG_20210111_135114.jpg
IMG_20210111_135114.jpg (97.04 KiB) Przejrzano 3404 razy


IMG_20210111_140801.jpg
IMG_20210111_140801.jpg (165.14 KiB) Przejrzano 3404 razy


Hmmm.. chyba należy tu wrócić. Znak znajduje się na początku drogi leśnej.
IMG_20210111_135953.jpg
IMG_20210111_135953.jpg (95.73 KiB) Przejrzano 3404 razy


I jeszcze dawna bocznica do zakładu produkującego materiały budowlane.
IMG_20210111_140815.jpg
IMG_20210111_140815.jpg (160.56 KiB) Przejrzano 3404 razy
Pociąg gotów do odjazdu!

Posty: 155
Rejestracja: piątek 16 sie 2019, 17:52
Lokalizacja: Koniaków

Re: Palowice - dawna huta Waleska

Postautor: SQ9NIT » wtorek 12 sty 2021, 08:54

I widok z pokładu "Latającego Ślązaka". Wieża gichtowa i staw Łanuch - zapewne miejsce dawnej eksploatacji rudy darniowej w dolinie potoku Woszczyckiego (dopływu Rudy).

lot0126.jpg
lot0126.jpg (136.98 KiB) Przejrzano 3403 razy

lot0128.jpg
lot0128.jpg (126.77 KiB) Przejrzano 3403 razy

lot0130.jpg
lot0130.jpg (138.99 KiB) Przejrzano 3403 razy

lot0134.jpg
lot0134.jpg (98.99 KiB) Przejrzano 3403 razy
Pociąg gotów do odjazdu!

Posty: 2
Rejestracja: czwartek 28 kwie 2022, 20:20

Re: Palowice - dawna huta Waleska

Postautor: Karmelek » czwartek 28 mar 2024, 06:25

Przepięknie dziękuję za cudowne widoki. Mieszkam za granicą i tęsknię za swoim. Te zdjęcia są jak miód na serce :)


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo śląskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 5 gości