Czeladź - średniowieczne mury obronne

[Eworu]

Czas uzupełnić jeden z wątków...

Zachowany średniowieczny układ urbanistyczny Starego Miasta w Czeladzi od wielu lat skłaniał do prowadzenia archeologicznych poszukiwań reliktów murów obronnych i bram miejskich: krakowskiej i bytomskiej.


Wcześniejsze badania były prowadzone w latach 2007-2008 na terenie przykościelnym przez archeolog Aleksandrę Rogaczewską z Muzeum Zagłębia w Będzinie.

Odnaleziono fragment muru – był to pierwszy sygnał potwierdzający tezę, że w średniowieczu Czeladź była obwiedziona murami obronnymi. Kolejne badania przeprowadzono w 2010 roku w ulicy Pieńkowskiego. I tu podobna sytuacja: również odkryto fragment muru. Obydwa stanowiska archeologiczne zostały opisane oraz wykonano dokumentację fotograficzną.

W 2015 roku burmistrz miasta Zbigniew Szaleniec postanowił zająć się realizacją niezwykle interesującej koncepcji, jaką jest odtworzenie prawdopodobnego przebiegu murów obronnych wraz z Bramą Krakowską, która w dawnych czasach otwierała szlak z Krakowa do Wrocławia. Jest to teren położony od strony wjazdu z Będzina do miasta u zbiegu ulic Rynkowej i Modrzejewskiej na Starym Mieście. W planach jest także odtworzenie stojącej niegdyś w pobliżu tego miejsca, u zbiegu ulic Grodzieckiej i Będzińskiej, kapliczki św. Rozalii – rozebranej podczas II wojny światowej. Na wizualizacji zaprezentowany jest także zrekonstruowana dawna karczma wójtowska, ale powstanie tylko wtedy, kiedy w to przedsięwzięcie zainwestuje jakiś prywatny przedsiębiorca. Miasto ograniczy się zatem do rekonstrukcji linii murów, bramy i kapliczki.

Chodzi o to, by Czeladź stała się miejscem bardziej atrakcyjnym turystycznie. By rozpocząć realizację projektu miasto musiało uzyskać zgodę Śląskiego Konserwatora Zabytków. By uzyskanie takiej zgody było możliwe, należało przeprowadzić badania archeologiczne, potwierdzające ich istnienie.

W minionym tygodniu Czeladź otrzymała potwierdzenie dotychczasowych przypuszczeń. Efekty prac archeologicznych, które z ramienia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nadzorował archeolog pan dr Jacek Pierzak, a wykonawcą była firma eaTUS z Katowic pana Alana Jaskota.

Udało się także otrzymać dofinansowanie na prowadzone prace archeologiczne.
http://bedzin.naszemiasto.pl/artykul/w- ... id,tm.html

[Eworu]

No i na razie koniec...

Archeolodzy odkryli mur obronny Bramy Krakowskiej w Czeladzi

Wielu szukało, nam się poszczęściło! - obwieścił burmistrz Czeladzi Zbigniew Szaleniec. Z dumą pokazywał odkryty właśnie fragment średniowiecznego muru obronnego, przy którym stała niegdyś brama wjazdowa do miasta.

Choć Czeladź ma ponad 750-letnią tradycję, historycy do niedawna nie mieli pewności, czy gród w czasach średniowiecza okalały mury obronne. Prace prowadzone na rynku udowodniły, że pierwsze budynki miały konstrukcje nie murowane, lecz drewniane.

- Te często ulegały spaleniu, dlatego w odsłanianej warstwie ziemi nie pozostawało po nich zbyt wiele śladów - tłumaczył podczas wtorkowej konferencji prasowej archeolog dr Jacek Pierzak. Dodał jednak, że były przesłanki do potwierdzenia tezy o kamiennym murze chroniącym mieszczan. Jedną z nich jest zachowany do dziś średniowieczny układ urbanistyczny Czeladzi, drugą zaś - historia miasta jako grodu granicznego. - A w takich dla bezpieczeństwa budowało się mury obronne - dowodził archeolog.


Mur mógł mieć ponad dwa metry

Teraz nie ma już wątpliwości. Kilka dni temu we wschodniej części rynku, na dawnym postoju dla taksówek przy ul. Modrzejewskiej i Rynkowej, ekipa archeologiczna pod kierownictwem dra Pierzaka odsłoniła fragment muru średniowiecznej bramy wjazdowej. Mur ma w tym miejscu 80 cm szerokości i jest posadowiony na litej skale. Pierzak szacuje, że niegdyś mógł sięgać ponad dwóch metrów wysokości. - Dodatkowo w odsłoniętej warstwie ziemi znaleźliśmy fragmenty skorupek z końca XV wieku - chwalił się szef ekipy archeologicznej.

- To świetna wiadomość dla miasta - nie ukrywał Zbigniew Szaleniec. Przypominał, że poszukiwania śladów muru trwały od wielu lat. I choć pierwszy sygnał potwierdzający przypuszczenia historyków pojawił się w 2008 roku - podczas przeczesywania przez archeologów terenu kościoła św. Stanisława, później zaś przy ul. Pieńkowskiego - znalezione wówczas niewielkie fragmenty muru nie były stuprocentowym dowodem na tezę o murze obronnym.

Teraz, po odkryciu sprzed kilku dni, czeladzkie władze miasta sięgnęły do szuflady, po zakurzony już projekt odrestaurowania średniowiecznych murów obronnych. - W innym przypadku, bez faktycznego ich odkrycia, rekonstrukcja byłaby wyłącznie wizją architekta, niepodbudowaną autentycznym stanem historycznym - zaznaczali przedstawiciele władz miejskich.

Mur zabezpieczony otuliną

Projekt zaprezentowany na wizualizacjach robił duże wrażenie. W planach jest bowiem nie tylko odtworzenie murów obronnych, ale też pięknej bramy wjazdowej z wieżą oraz stojącej niegdyś u zbiegu ulic Grodzieckiej i Będzińskiej kapliczki św. Rozalii, którą rozebrano podczas II wojny światowej. A i to nie koniec. - Zrekonstruować chcemy również dawną karczmę wójtowską, ale tylko wtedy gdy na to przedsięwzięcie znajdziemy prywatnego inwestora - uprzedził burmistrz. Dodał, że jeśli zbieranie dokumentacji i pozwoleń pójdzie pomyślnie, prace rekonstrukcyjne rozpoczną się w przyszłym roku.

Na razie sensacyjne odkrycie zostanie tymczasowo z powrotem zasłonięte. - Nic tak nie konserwuje zabytków jak ziemia - uśmiecha się dr Pierzak. Wyjaśnia: - By odkrycie nie stało się obiektem zbyt dużego zainteresowania niepowołanych osób, mury zostały zabezpieczone specjalną otuliną oraz warstwą ziemi.



Cały tekst: http://sosnowiec.wyborcza.pl/sosnowiec/ ... z49kXFgnM6

[kusmanek]

Bardzo ciekawy film o murach miejskich Czeladzi można zobaczyć na kanale YT Archeolog w Szpilkach:
https://youtu.be/FY1KBgPz_AA

Intrygująca jest szczególnie wzmianka o domniemanej baszcie/półbaszcie

[Karolina Kot]

Zapewne chodzi o to miejsce?
Jest doskonale widoczne z drogi wiodącej do Bytomia.

Zdjęcia wykonał Andrzej FALA Wilewski.