Będzin - Łagisza, cmentarz choleryczny

[Karolina Kot]

Łagisza, niegdyś samodzielna miejscowość, dziś wcielona w obręb królewskiego miasta Będzina, słynie z odkrytego w 1967 roku (podczas budowy elektrowni) wielkiego cmentarzyska z okresu kultury łużyckiej, w skład którego wchodziło prawie 350 grobów.
Ja chciałabym napisać o cmentarzyku, którego prawdopodobnie nie pamiętają nawet najstarsi mieszkańcy okolicznych domostw.

Cmentarz zakaźny w Łagiszy powstał w XIX wieku, podczas jednej z szalejących po okolicy epidemii cholery. Założono go z dala od wsi, w przysiółku Glinice, na gruntach należących do rodzin Popczyków i Dulów. Zajmował kulminację naturalnego wzniesienia, nazywanego Sójkową Górą.
Miał kształt sztucznie usypanego pagórka. Pierwotnie szczyt kopca wieńczyła niezachowana do dziś drewniana kapliczka.
Po II Wojnie Światowej jej miejsce zajął znak triangulacyjny - także po nim nie ma dziś śladu.

Obecnie mało kto zdaje sobie sprawę z tego, czym w rzeczywistości jest niewysoki pagór, położony za łagiską szkołą, przy bocznej drodze, odchodzącej od ulicy Jedności.
Po pobliskiej trasie szybkiego ruchu przemykają codziennie setki samochodów, a miejscowa młodzież w pobliżu dawnego cmentarzyska urządza sobie czasem ognisko. Świat się zmienia, życie pędzi do przodu.
Nawet sójki już nie wykrzykują swych pieśni ponad mogiłą zakaźną.
Przybliżona lokalizacja
Źródło informacji: http://artman.ovh.org/lagisza/lagisza.php?news

[Igor m]

Dzień dobry.
Jestem mieszkańcem Łagiszy.
Mieszkam niedaleko tego cmentarza,
W jakiej instytucji otrzymam dane dotyczące obszaru i ilości ofiar spoczywających na cmentarzu?

[Karolina Kot]

Myślę, że księgi parafialne mogą w tym temacie pomóc.
Sama informacja o cmentarzyku (link do źródła już nie działa) także, z tego co pamiętam, pochodziła ze strony parafii w Łagiszy.

[Igor m]

Dziękuję za informację.
Miałem wątpliwości, gdyż parafia powstała później niż cmentarz.
Odwiedzę zatem Proboszcza.
Pozdrawiam.

[Karolina Kot]

Zawsze warto zapytać.
Kiedyś miałam przyjemność przeglądać XIX - wieczne księgi zgonów z okresu zarazy i przyznam, że lektura zrobiła na mnie wrażenie.

[Igor m]

Proboszcz w Łagiszy nie posiada żadnych dokumentów.
W UM Będzin też nie mają żadnej wiedzy
Od Inspektora z Katowic otrzymałem taki dokument.

[Karolina Kot]

Nie, to nie to.
Dokument dotyczy bardzo znanego stanowiska archeologicznego z okresu kultury łużyckiej.

Tutaj garść informacji o pochodzącym z tego miejsca naszyjniku pantofelkowatym.
Grzechotki znalezione na tym cmentarzysku można było oglądać na wystawie w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu.

Unikatem są pradziejowe grzechotki gliniane znalezione w grobach dziecięcych. "Wśród nich jest np. znaleziona w Łagiszy - dzielnicy Będzina - grzechotka datowana na schyłek epoki brązu. Prezentujemy również grzechotkę w kształcie ptaka, znalezioną w Przeczycach" - wskazała Magdalena Michulec.

[kusmanek]

Już w zasadzie odpisałem Panu Igorowi przez Facebooka, ale dla kronikarskiego porządku powtórzę tutaj.
Parafię w Łagiszy wydzielono w 1924 roku z parafii w Grodźcu. Ksiąg metrykalnych należałoby szukać właśnie stamtąd. Są one dostępne w Archiwum Państwowym w Katowicach, a także w Archiwum Urzędu Stanu Cywilnego w Będzinie. Poniżej linki do informacji o tych zbiorach:
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/en/ ... pol/141283

https://bedzin.bip.info.pl/dokument.php ... dmp=78&r=r