Kraków - Miejsce Pamięci przy dworcu kolejowym Kraków - Płaszów
: środa 20 maja 2015, 18:05
Czekający na dworcu PKP Kraków – Płaszów podróżni mogą przeczytać umieszczoną w widocznym miejscu tablicę z napisem: "Ku wiecznej chwale kolejarzy patriotów poległych w walce o wolność z hitleryzmem". Tablica ta nie wyznacza "Miejsce Pamięci Narodowej". Jest inną formą upamiętnienia, określaną jako "Miejsce Czci".
Prawdziwe Miejsce Pamięci znajduje się kilkadziesiąt metrów dalej, przy nasypie jednego z peronów. Stoi tam samotnie 6 metrowy obelisk wzniesiony w 1947 r. To leżące na zupełnym uboczu miejsce robi wrażenie całkowicie zapomnianego. Odnaleźć je można na końcu ślepej ul. Wodnej. Z przysłoniętej zaroślami tablicy, trudno jest odczytać napis: "Miejsce uświęcone męczeńską śmiercią 7 Polaków powieszonych przez okupanta hitlerowskiego 26 czerwca 1942 r".
W tym dniu, w odwet za sabotaż kolejowy, Niemcy, rękoma policjantów żydowskich z pobliskiego Getta, dokonali publicznej egzekucji. Przyczyną jej było rozkręcenie przez nieznanych sprawców szyn na odcinku między Płaszowem, a Bieżanowem, w skutek czego wykoleił się pociąg wojskowy. Po wojnie w czasach PRL-u, w związku z odsłonięciem pomnika, akcję sabotażową chlubnie przypisano partyzantom Gwardii Ludowej pod dowództwem radzieckiego oficera Leonida Czertyki ps. Kolka. I tak też oficjalnie zostało do dziś. Określono również wówczas, że ofiarami byli mieszkańcy Dębnik.
Dziś spotkać można inne opracowania na temat egzekucji. Są w nich zawarte wspomnienia wielu świadków, dokładnie relacjonujące przebieg wydarzenia. Rzuca się w oczy opis nadzorujących wszystko Niemców, jak również opis Żydów z krakowskiego Getta, dokonujących wieszania więźniów przywiezionych z Montelupich. Dziś wiemy, że do wykonania egzekucji na Polakach, Niemcy zmusili oddział żydowskiej policji porządkowej Ordnungsdienst głównie po to, aby podburzyć ludność polską przeciwko Żydom, jako bezpośrednim sprawcom egzekucji. O tak publicznie wykonanym wyroku śmierci, głośno było w całym Krakowie.
Niemcy kazali pozostawić wiszące ciała na szubienicy przez dwa dni. Były one doskonale widoczne z okien przejeżdżających pociągów. Również na ul. Wodną przychodziło wielu mieszkańców Krakowa. Przyglądający się dyndającym zwłokom mówili, że tych siedmiu to kolejarze, którzy byli zamieszani w akcję sabotażową. Mówili też, że wśród powieszonych był jeden Żyd. Świadkowie egzekucji wspominali, że skazańców wieszano pojedynczo. Pozostali czekali na swoją kolej. Skazańca wprowadzono na podstawione pod szubienicą schodki, tam jeden z Odemanów przytrzymał go, drugi nakładał mu pętlę, trzeci zaś na polecenie gestapowca, podrywał schodki...itd.
Prawdziwe Miejsce Pamięci znajduje się kilkadziesiąt metrów dalej, przy nasypie jednego z peronów. Stoi tam samotnie 6 metrowy obelisk wzniesiony w 1947 r. To leżące na zupełnym uboczu miejsce robi wrażenie całkowicie zapomnianego. Odnaleźć je można na końcu ślepej ul. Wodnej. Z przysłoniętej zaroślami tablicy, trudno jest odczytać napis: "Miejsce uświęcone męczeńską śmiercią 7 Polaków powieszonych przez okupanta hitlerowskiego 26 czerwca 1942 r".
W tym dniu, w odwet za sabotaż kolejowy, Niemcy, rękoma policjantów żydowskich z pobliskiego Getta, dokonali publicznej egzekucji. Przyczyną jej było rozkręcenie przez nieznanych sprawców szyn na odcinku między Płaszowem, a Bieżanowem, w skutek czego wykoleił się pociąg wojskowy. Po wojnie w czasach PRL-u, w związku z odsłonięciem pomnika, akcję sabotażową chlubnie przypisano partyzantom Gwardii Ludowej pod dowództwem radzieckiego oficera Leonida Czertyki ps. Kolka. I tak też oficjalnie zostało do dziś. Określono również wówczas, że ofiarami byli mieszkańcy Dębnik.
Dziś spotkać można inne opracowania na temat egzekucji. Są w nich zawarte wspomnienia wielu świadków, dokładnie relacjonujące przebieg wydarzenia. Rzuca się w oczy opis nadzorujących wszystko Niemców, jak również opis Żydów z krakowskiego Getta, dokonujących wieszania więźniów przywiezionych z Montelupich. Dziś wiemy, że do wykonania egzekucji na Polakach, Niemcy zmusili oddział żydowskiej policji porządkowej Ordnungsdienst głównie po to, aby podburzyć ludność polską przeciwko Żydom, jako bezpośrednim sprawcom egzekucji. O tak publicznie wykonanym wyroku śmierci, głośno było w całym Krakowie.
Niemcy kazali pozostawić wiszące ciała na szubienicy przez dwa dni. Były one doskonale widoczne z okien przejeżdżających pociągów. Również na ul. Wodną przychodziło wielu mieszkańców Krakowa. Przyglądający się dyndającym zwłokom mówili, że tych siedmiu to kolejarze, którzy byli zamieszani w akcję sabotażową. Mówili też, że wśród powieszonych był jeden Żyd. Świadkowie egzekucji wspominali, że skazańców wieszano pojedynczo. Pozostali czekali na swoją kolej. Skazańca wprowadzono na podstawione pod szubienicą schodki, tam jeden z Odemanów przytrzymał go, drugi nakładał mu pętlę, trzeci zaś na polecenie gestapowca, podrywał schodki...itd.