- WikipediaSztoła (dawniej: Czartoria) – rzeka płynąca w województwach małopolskim i śląskim, o długośći 14,5 km i powierzchni dorzecza 153,8 km2, przepływająca w większości przez gminę Bukowno.
Lewobrzeżny dopływ Białej Przemszy, jest jednym z jej najważniejszych dopływów (2,2 m³/s Sztoły[3] względem 4.14 m³/s Białej Przemszy).
W połowie grudnia 2021 roku zamknięto kopalnię Olkusz-Pomorzany. Wkrótce potem wyłączone zostały pompy odwadniające wyrobiska. Tłoczona z nich woda zasilała rzeki Sztołę, Babę i Białą.
Obecnie koryto Sztoły, pięknej rzeki o wręcz górskim charakterze, słynącej z licznych wodnych młynów i malowniczych ruin po nich raz wspaniałej fauny i flory stoi suche...
Katastrofa ekologiczna stała się faktem. Sztoła przestała płynąć. Rzeka straszy pustym korytem
Sztoła przestała płynąć z dnia na dzień. Znikła "górska rzeka".
To konsekwencje wyłączenia pomp odwadniających likwidowanej kopalni Olkusz-Pomorzany.
Stało się to, o czym grupa społeczników i naukowców skupiona wokół Związku Stowarzyszeń "Zielony Ring Przemszy" ostrzegała od miesięcy.
Podkreślali oni, że wyłączenie systemu odwadniania likwidowanej kopalni cynku i ołowiu Olkusz-Pomorzany doprowadzi do katastrofy ekologicznej i społecznej. – Trzy rzeki: Baba, Biała i Sztoła przestaną istnieć. Ekosystem rzeki Białej Przemszy, która w 80 proc. jest zasilana ich wodami, zostanie zniszczony. Zatrute zostaną również ujęcia wody pitnej dla mieszkańców Dąbrowy Górniczej, Zawiercia, Olkusza, Sławkowa, Bukowna, a z czasem także Jaworzna, Sosnowca i kolejnych miast metropolii – mówił Włodzimierz Wieczorek, prezes Zielonego Ringu Przemszy.
Dlaczego rzeka - aby płynąć - musiała być zasilana wodą odpompowywaną z kopalni? - Ta rzeka normalnie płynęła do lat 60. XX wieku, kiedy została osuszona przez działalność kopalń 'Bolesław' i 'Olkusz'. Zachował się jedynie krótki odcinek od źródeł - około 200 metrów. Te szkody były kompensowane do stycznia 2022 roku przez zrzut wód z odwadniania. Kopalnia zabrała wodę i generalnie mniej więcej podobną ilość wód oddawała - wyjaśnia Mariusz Czop, hydrogeolog z krakowskiej AGH, którego opinie naukowe zapowiadały 'katastrofę'. Profesor dodaje, że Sztoła jest określana, jako 'rzeka górska'. - Jest to rzeka wyżynna z racji rzędnej położenia, a z racji prędkości przepływu ma pewne elementy rzeki górskiej - wyjaśnia.
Źródło
Zasięg katastrofy ma daleko dalej idące skutki, gdyż Sztoła stanowiła główny dopływ Białej Przemszy...
Prezentowane niżej zdjęcia wykonała w styczniu 2022 roku moja młodsza siostra, Katarzyna.