Nietypowa budowla w kształcie gwiazdy Dawida stanęła przy ulicy Stróżowskiej w Gorlicach, przed bramą cmentarza żydowskiego. W jej ściany wmontowano odnalezione pod dawną synagogą macewy.
Ogromnie mi się ten pomysł spodobał, ale pochłonięta na całego walką z zarazą pomyślałam sobie, że pewnie całe wieki miną, nim uda mi się dotrzeć z Dolnego Śląska do Golic.
Na szczęście wiosna i szczepienia ochronne przyniosły rezultaty i nareszcie można było wziąć kilka dni urlopu i prawdziwie odpocząć od pracy. Spać do południa, nie przejmować się niczym i pojechać tam, gdzie się chce.
Pomnik zaprojektowany został w kształcie Gwiazdy Dawida, ale jego kształt tak naprawdę jest widoczny dopiero z lotu ptaka.
I mam wrażenie, że projektujący doskonale zdawali sobie z tego sprawę.
"Sidur Przechodniów" (tak brzmi jego nazwa) ma być "miejscem pamięci o naszych sąsiadach, znajomych, przyjaciołach, ludziach, którzy bezpowrotnie zniknęli z Gorlic. Miejsce, stworzone po to, aby pamięć o naszej wspólnej historii i strasznych wydarzeniach II wojny światowej nigdy nie zginęła" - tłumaczy Urząd Miejski w Gorlicach.
"Oto pomnik człowieka wiernego"
Użyte w nazwie słowo "sidur" oznacza modlitewnik żydowski, zawierający modlitwy odprawiane zarówno w domu, jak i w synagodze.
Pomnik ma kształt gwiazdy Dawida, do środka prowadzą cztery otwarte wejścia. Na betonowych ścianach i w rogach budowli zamontowano kilkadziesiąt macew, wydobytych w 2015 roku spod podłogi nieistniejącego już budynku synagogi Beszt na Dworzysku. Część macew przetrwała we fragmentach.
Przy niektórych powieszono tabliczki z tłumaczeniem inskrypcji. "Świadkiem jest ten pomnik / Kobiety skromnej" - widnieje na jednej z nich. "Oto pomnik człowieka wiernego, Kroczył w sprawiedliwości i szczęściu przez całe swe życie. Wstąpił na niebiosa sędziwy i syty dni (...)" - czytamy na innej.
"Sidur Przechodniów" zaprojektowała firma z Nowego Sącza - Biuro Projektowe Marek Fijałkowski, a wykonała firma Hażbud. Teren wokół obiektu zagospodarował Miejski Zakład Usług Komunalnych (powstał dojazd, ułatwiający dostęp do pomnika).
Jak informuje urząd miejski, ten nietypowy pomnik powstał w ramach projektu "Gorlice. Przeszłość/Przyszłość – żydowska historia ocalona". Na jego realizację miasto pozyskało 105 tys. zł z Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Całkowita wartość projektu to prawie 360 tys. zł.
Projekt zakładał także inne formy upamiętnienia żydowskiej społeczności Gorlic (przed wojną stanowiącej blisko połowę mieszkańców miasta): "Ślady nieobecnych" (znikający mural, widoczny jedynie podczas deszczu), kino plenerowe, warsztaty i wykłady online.
Źródło: krakow.wyborcza.pl
Będąc w Gorlicach koniecznie trzeba tu zajrzeć.
Lokalizacja
