Krzykawka - grodzisko
: piątek 13 lut 2015, 22:27
Trzecia i zapewne nie ostatnia wyprawa do Krzykawki zakończyła się wreszcie sukcesem. Jak mawiają - do trzech razy sztuka.
Dwie poprzednie nie powiodły się z kilku prozaicznych powodów: nie za bardzo wiedzieliśmy gdzie szukać i było ciemno i bardzo mokro.
Tym razem byliśmy przebiegli.
Wykombinowaliśmy, że w mroźny dzień potoczki i bagniska zamarzną, a po skarpach łatwiej się będzie wspinać, wbijając stopy w śnieg. Pogoda dopisała, więc odskrobaliśmy nasz wehikuł i wyruszyliśmy.
Archimedes pozostał obok zabudowań wiejskich, a my ruszyliśmy dalej piechotą.
Po drodze minęliśmy krzyż, ustawiony na granicy wsi Krzykawka i Nowa Kuźniczka.
Wspominaliśmy czasy, kiedy wieś Kuźniczkę nawiedziła plaga na wpół dzikich kotów perskich. Było ich w okolicy zatrzęsienie. Prawdopodobnie komuś z domu zwiał rozpłodowy samiec i rozpanoszył się po wsi, pozostawiając po sobie tłumek potomstwa.
Głębokie wąwozy, którymi przyszło nam iść, w ciepłej porze roku z całą pewnością stają się nie do pokonania. Tym razem przebrnęliśmy przez zamarznięte bagnisko i potoki gładko... jak po lodzie
Posuwaliśmy się dolinką ograniczającą cypel, na końcu którego spodziewaliśmy się znaleźć nasze grodzisko.
Dolinki takie otaczają cypel z obu stron, przez co jest on naturalnie obronny.
Rzeczywiście, wkrótce ujrzeliśmy widok, który nie pozostawił nam wątpliwości. Żadnych.
Nareszcie znaleźliśmy!
Grodzisko zbudowano na końcu trójkątnego cypla, otoczonego po bokach głębokimi dolinami z czynnymi potokami.
Od najłagodniejszej, wschodniej strony, dystalną część cypla odcina wał oraz bardzo głęboka, sucha fosa zewnętrzna. Na majdanie znajduje się kolejny wał wewnętrzny, stanowiący najwyższy element założenia.
Sam koniec cypla odcięty jest jeszcze jedną, dużo płytszą fosą. To właśnie w niej archeolodzy znaleźli pozostałości spalonych elementów mostu i drewnianej wieży.
Na samym skraju trójkątnego majdanu znajduje się niewielki kopiec, na którym w przeszłości wznosiła się wieża.
Od strony wschodniej do grodziska przylega spory sad, otoczony z obu stron głębokimi parowami. Gdybym miała dopatrywać się gdzieś w okolicy podgrodzia, typowałabym je właśnie w tym miejscu.
Grodzisko w Krzykawce zostało odkryte dopiero w 1982 roku przez archeologa dr Jacka Pierzaka, którego zaintrygowała nazwa miejscowa, używana przez miejscową ludność - "Zamczyska". Badania archeologiczne przeprowadzono w tym miejscu już dwa lata później, a uzyskany podczas prac bogaty materiał (ceramika, kopaczka, fragment sierpa, fragment topora o łukowatym ostrzu, nóż, 7 żelaznych grotów, fragment podkowy i strzemienia, rogowy grzebień trójwarstwowy z brązowymi nitami) trafił do Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Zabytki ruchome pozwoliły na dość precyzyjne wydatowanie okresu funkcjonowania grodu na XIII wiek.
W dniach 6-29 lipca 1989 roku archeolodzy, dr Jacek Pierzak i dr Dariusz Rozmus, wznowili badania.
Podczas tych prac, na niewielkim kopcu, znajdującym się na skraju cypla, odsłonięto relikty drewnianej budowli wieżowej oraz prowadzącego do niej mostu, umieszczonego nad wewnętrzną fosą. Resztki zwęglonych pozostałości tych konstrukcji odkryto na dnie fosy. Drewniana wieża i most runęły do niej, zniszczone pożarem, który strawił zabudowania grodu i przyniósł kres jego funkcjonowaniu.
Najbardziej prawdopodobną przyczyną gwałtownego pożaru, który zniszczył naszą twierdzę, był najazd zbrojny. Chronologia upadku grodu wskazuje na początek XIV wieku. Być może wydarzenia te mają bezpośredni związek z walkami o tron krakowski, prowadzonymi między Władysławem Łokietkiem, a biskupem krakowskim, Janem Muskatą, którego siedziba znajdowała się w niedalekim Sławkowie.
Widok grodziska na LIDARze Geoportalu
Lokalizacja na Wikimapii
Zdjęcia pochodzą z grudnia 2010 oraz z kwietnia 2014 roku.
Dwie poprzednie nie powiodły się z kilku prozaicznych powodów: nie za bardzo wiedzieliśmy gdzie szukać i było ciemno i bardzo mokro.
Tym razem byliśmy przebiegli.
Wykombinowaliśmy, że w mroźny dzień potoczki i bagniska zamarzną, a po skarpach łatwiej się będzie wspinać, wbijając stopy w śnieg. Pogoda dopisała, więc odskrobaliśmy nasz wehikuł i wyruszyliśmy.
Archimedes pozostał obok zabudowań wiejskich, a my ruszyliśmy dalej piechotą.
Po drodze minęliśmy krzyż, ustawiony na granicy wsi Krzykawka i Nowa Kuźniczka.
Wspominaliśmy czasy, kiedy wieś Kuźniczkę nawiedziła plaga na wpół dzikich kotów perskich. Było ich w okolicy zatrzęsienie. Prawdopodobnie komuś z domu zwiał rozpłodowy samiec i rozpanoszył się po wsi, pozostawiając po sobie tłumek potomstwa.
Głębokie wąwozy, którymi przyszło nam iść, w ciepłej porze roku z całą pewnością stają się nie do pokonania. Tym razem przebrnęliśmy przez zamarznięte bagnisko i potoki gładko... jak po lodzie
Posuwaliśmy się dolinką ograniczającą cypel, na końcu którego spodziewaliśmy się znaleźć nasze grodzisko.
Dolinki takie otaczają cypel z obu stron, przez co jest on naturalnie obronny.
Rzeczywiście, wkrótce ujrzeliśmy widok, który nie pozostawił nam wątpliwości. Żadnych.
Nareszcie znaleźliśmy!
Grodzisko zbudowano na końcu trójkątnego cypla, otoczonego po bokach głębokimi dolinami z czynnymi potokami.
Od najłagodniejszej, wschodniej strony, dystalną część cypla odcina wał oraz bardzo głęboka, sucha fosa zewnętrzna. Na majdanie znajduje się kolejny wał wewnętrzny, stanowiący najwyższy element założenia.
Sam koniec cypla odcięty jest jeszcze jedną, dużo płytszą fosą. To właśnie w niej archeolodzy znaleźli pozostałości spalonych elementów mostu i drewnianej wieży.
Na samym skraju trójkątnego majdanu znajduje się niewielki kopiec, na którym w przeszłości wznosiła się wieża.
Od strony wschodniej do grodziska przylega spory sad, otoczony z obu stron głębokimi parowami. Gdybym miała dopatrywać się gdzieś w okolicy podgrodzia, typowałabym je właśnie w tym miejscu.
Grodzisko w Krzykawce zostało odkryte dopiero w 1982 roku przez archeologa dr Jacka Pierzaka, którego zaintrygowała nazwa miejscowa, używana przez miejscową ludność - "Zamczyska". Badania archeologiczne przeprowadzono w tym miejscu już dwa lata później, a uzyskany podczas prac bogaty materiał (ceramika, kopaczka, fragment sierpa, fragment topora o łukowatym ostrzu, nóż, 7 żelaznych grotów, fragment podkowy i strzemienia, rogowy grzebień trójwarstwowy z brązowymi nitami) trafił do Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Zabytki ruchome pozwoliły na dość precyzyjne wydatowanie okresu funkcjonowania grodu na XIII wiek.
W dniach 6-29 lipca 1989 roku archeolodzy, dr Jacek Pierzak i dr Dariusz Rozmus, wznowili badania.
Podczas tych prac, na niewielkim kopcu, znajdującym się na skraju cypla, odsłonięto relikty drewnianej budowli wieżowej oraz prowadzącego do niej mostu, umieszczonego nad wewnętrzną fosą. Resztki zwęglonych pozostałości tych konstrukcji odkryto na dnie fosy. Drewniana wieża i most runęły do niej, zniszczone pożarem, który strawił zabudowania grodu i przyniósł kres jego funkcjonowaniu.
Najbardziej prawdopodobną przyczyną gwałtownego pożaru, który zniszczył naszą twierdzę, był najazd zbrojny. Chronologia upadku grodu wskazuje na początek XIV wieku. Być może wydarzenia te mają bezpośredni związek z walkami o tron krakowski, prowadzonymi między Władysławem Łokietkiem, a biskupem krakowskim, Janem Muskatą, którego siedziba znajdowała się w niedalekim Sławkowie.
Widok grodziska na LIDARze Geoportalu
Lokalizacja na Wikimapii
Zdjęcia pochodzą z grudnia 2010 oraz z kwietnia 2014 roku.
