Strażnicy Czasu

Na krakowskim Kazimierzu, na rogu ulic Meiselsa i Bożego Ciała znajduje się przystrojona półkolistym ornamentem (oraz wpisami "kiboli") Synagoga Bractwa Psalmowego Chewra Thilim.
Na obu ścianach świątyni, pod 7- schodkowym gzymsem dachu, poprowadzony został neoromański fryz arkadowy, wspaniale komponujący z półkolistymi łukami okien. Otwory okienne ułożone po dwa (jak tablice Dekalogu) posiadają trójlistne dekory roślinne.
W środku na parterze (od ul. Bożego Ciała - poniżej okrągłej wnęki i za zamurowanym otworem okiennym) w zwróconej ku Jerozolimie ścianie, było miejsce dla Aron ha-kodesz. Tam wewnątrz, w głównej sali modlitewnej stała ozdobna drewniana skrzynia w której przechowywano zwoje Tory.
W zachodniej części Synagogi, w ostatnich oknach na piętrze (ponad wypisanym sprayem "Commando"), znajduje się galeria babińca. Kilka lat temu, w jej ścianach odkryto niezwykle cenne polichromie przedstawiające okolice Jerozolimy oraz 4 zwierzęta biblijne – lwa, tygrysa, jelenia i orła.

Synagogę wzniesiono w roku 1886 z inicjatywy Bractwa Psalmowego. Oprócz znajdującej się na parterze dużej sali modlitwy, na piętrze po jednej stronie był babiniec, po drugiej zaś mieściła się szkoła talmudyczna dla nieżonatych mężczyzn.
Po drugiej wojnie światowe, przez ponad pół wieku, synagoga służyła jako siedziba Zespołu Pieśni i Tańca "Krakowiacy". Niedawno oglądałem pozatykane starymi plakatami jej okna. Z bliska, parter budynku jest w bardzo przykrym stanie. Popisane ściany oraz pouchylane, przegniłe skrzydła okien z sali modlitw ( miejsca prób „Krakowiaków”) kontrastują z oknami babińca. Widziałem jak synagoga niszczeje. Od pocz. XXI w. zabytkowy budynek wrócił do społeczności żydowskiej.

Dwa lata temu obiegła Kraków informacja, że w starym budynku synagogi, jej najemca zamierza otworzyć dwupiętrową dyskotekę. Plakaty promujące dwupoziomowy klub nocny "Mezcal", zachęcały do sobotniego gromadzenia się w synagodze, aby bawić się w niej do rana: "DJ zagra rocka i heavy metal. Tak jak mezcal, meksykański napój alkoholowy, jest kontrowersyjny i pobudza zmysły, tak i my będziemy zaskakiwać i pobudzać zmysły"...

Dodam kilka wykonanych wczoraj zdjęć.
Na synagodze nie ma już nazw klubów piłkarskich, zastąpiła je nazwa klubu nocnego Mezcal.

Obecnie w synagodze, w piątki wieczorem (również w czwartki i w soboty) gromadzą się na trwających do rana...imprezach tanecznych.

Jednym z wielu elementów tej historycznej budowli, potwierdzającym jego pierwotne przeznaczenie, jest fakt istnienia dwóch oddzielnych drzwi wejściowych, przeznaczonych oddzielnie dla kobiet i mężczyzn.

We wnętrzu tego bardzo interesującego zabytku zachowały się oryginalne polichromie. Są bardzo piękne i w dodatku okazało się, że przetrwały do dziś w całkiem dobrym stanie (zapewne nie bez pomocy prac konserwatorskich).
Piękna sprawa - warto to cudo zobaczyć na własne oczy.
Zdjęcia przedstawiają stan dawnej synagogi w styczniu 2017 roku.

Podczas Nocy Synagog (27/28 maja 2017) wstąpiłem do Sali Modlitw.
W miejscu gdzie stał Aron ha-kodesz został wykuty otwór wejściowy, którym przez oszklony wiatrołap wchodzi się do urządzonego kilka miesięcy temu undergroundowego klubu Hevre Cafe – Alchemia.
Knajpiany gwar, dudniąca muzyka oraz odpadające płaty polichromii wywołały we mnie mieszane odczucia...

Wydzierżawiony przez tutejszą Gminę Wyznaniową Żydowską zabytkowy budynek Synagogi Bractwa Psalmowego, od kilku lat pełni rolę restauracji Fabryka S.C. ("Hevre"). Z gwarną atmosferą ucztujących kłócą się okna świątyni oraz widoczne na ścianach pozostałości cennej polichromii - z pejzażami Jerozolimy i grobem Racheli - pamiątki po modlących się w ciszy i skupieniu Żydach.

Poniżej zamieszczam własne zdjęcia budynku Chewra Thilim, wykonane we wrześniu 2012 r.

Był to czas, gdy renowacją zdewastowanego wnętrza synagogi zainteresowana była działająca w Polsce organizacja judaizmu reformowanego o nazwie „Beit Krakow”.
Prowadzona dziś przez kobietę rabin Tanye Segal Postępowa Społeczność Żydowska starała się wówczas wydzierżawić budynek od Krakowskiej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, w celu utworzenia w nim siedziby tzw „Domu Kraków”. W głównej sali budynku miały odbywać się spotkania edukacyjne, religijne oraz kulturalne /w tym teatralne/ pozwalające poznać młodym ludziom historię i tradycję społeczności żydowskiej. Na piętrze planowano urządzić pokoje gościnne, zaś w obszernych piwnicach /zatopionych wodą z ulicznej kanalizacji/ - restaurację z koszerną kuchnią.

Do realizacji nie doszło ze względu na zaproponowanie przez Gminę horrendalnej ceny za wydzierżawienie gmachu.

Już wtedy cenne polichromie posiadały zniszczenia spowodowane bezmyślnym poprowadzeniem w ścianach instalacji elektrycznej.