Dębica - Synagoga Nowomiejska
: piątek 07 gru 2018, 14:24
W samym sercu Dębicy, przy ulicy Krakowskiej 3, będącej pierzeją wylotową wiodącą z rynku na zachód, znajduje się zachowany do dziś, bardzo ciekawy budynek dawnej żydowskiej synagogi.
Jest to duży, murowany, orientowany obiekt, zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku. Początkowo budowla posiadała cechy stylowe typowe dla baroku, obecnie - po wielu przebudowach i remontach - zostały one zatarte. Konstrukcja czterospadowego dachu wsparta jest na czterech filarach umieszczonych we wnętrzu głównej sali modlitewnej. Wnętrze doświetla dwanaście wąskich i wysokich, łukowato zakończonych okien oraz jedno okrągłe okienko, umieszczone ponad miejscem, gdzie pierwotnie znajdował się Aron ha- kodesz.
Jak podaje Wirtualny Sztetl:
Wystrój synagogi nie zachował się, gdyż w czasie II Wojny Światowej bóżnica została podpalona przez Niemców. Wnętrze spłonęło, ale solidne mury pozostały nietknięte.
Po roku 1945 zorganizowano tu magazyn zboża, a w latach 50. XX wieku, po przeprowadzeniu remontu, do którego użyto materiału z pobliskiej, rozebranej w roku 1954 Synagogi Staromiejskiej, powstała tu hala targowa.
Współczesne losy bóżnicy są zawiłe:
I na taki właśnie zamknięty, ale niezwykle ciekawy obiekt natrafiliśmy przejeżdżając pewnego dnia przez Dębicę.
Okazało się, że spóźniliśmy się o rok - nasze zdjęcia pochodzą z października 2018 roku.
Lokalizacja
Jest to duży, murowany, orientowany obiekt, zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku. Początkowo budowla posiadała cechy stylowe typowe dla baroku, obecnie - po wielu przebudowach i remontach - zostały one zatarte. Konstrukcja czterospadowego dachu wsparta jest na czterech filarach umieszczonych we wnętrzu głównej sali modlitewnej. Wnętrze doświetla dwanaście wąskich i wysokich, łukowato zakończonych okien oraz jedno okrągłe okienko, umieszczone ponad miejscem, gdzie pierwotnie znajdował się Aron ha- kodesz.
Jak podaje Wirtualny Sztetl:
Sala główna umieszczona została od północnego-wschodu i ma kształt prostokąta o wymiarach 16 na 30 metrów. Poprzedzona jest od zachodu węższym przedsionkiem, a od południa otaczają ją przybudówki.
Nad przedsionkiem pierwotnie mieścił się babiniec. Trójnawowa sala modlitw jest obecnie przekryta płaskim stropem (dawniej posiadała sklepienia żaglaste we wszystkich przęsłach).
Pierwotnie na ścianach znajdowały się polichromie. Wnętrze jest obecnie pozbawione jest wszelkich śladów oryginalnego wyposażenia.
Wystrój synagogi nie zachował się, gdyż w czasie II Wojny Światowej bóżnica została podpalona przez Niemców. Wnętrze spłonęło, ale solidne mury pozostały nietknięte.
Po roku 1945 zorganizowano tu magazyn zboża, a w latach 50. XX wieku, po przeprowadzeniu remontu, do którego użyto materiału z pobliskiej, rozebranej w roku 1954 Synagogi Staromiejskiej, powstała tu hala targowa.
Współczesne losy bóżnicy są zawiłe:
W 1994 roku budynek ponownie wyremontowano, z przeznaczeniem na muzeum, którego część miała być poświęcona historii Żydów dębickich. W 1997 roku odzyskała go gmina żydowska w Krakowie, która ponownie przeznaczyła synagogę na galerię handlową. Od października 2017 roku w budynku nie odbywa się handel. Obiekt jest zamknięty.
I na taki właśnie zamknięty, ale niezwykle ciekawy obiekt natrafiliśmy przejeżdżając pewnego dnia przez Dębicę.
Okazało się, że spóźniliśmy się o rok - nasze zdjęcia pochodzą z października 2018 roku.
Lokalizacja