Racibórz - kurhany

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Racibórz - kurhany

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 26 lut 2018, 19:29

W lesie Obora, położonym na wschód od wyspy Ostróg i kanału Ulgi, znajduje się obecnie Arboretum Bramy Morawskiej. Spacer po tym miejscu to prawdziwa przyjemność, zwłaszcza, że wśród drzew można odczuć ducha historii.
Zachowały się tu bowiem trzy skupiska ziemnych kurhanów, będące pozostałością wczesnośredniowiecznego cmentarzyska.
Bardzo dobry opis tych stanowisk archeologicznych znajdziemy na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Pozwolę go sobie zacytować poniżej w całości:

Usytuowanie i opis

Zabytek położony jest na prawym brzegu Odry, na krawędzi wysoczyzny, na terenie parku „Obora”, niecałe 4 km w linii prostej na północny wschód od rynku w Raciborzu. Cmentarzysko składa się z trzech grup kurhanów oddalonych od siebie (od środkowego zespołu) o około 300-500 m. W sumie zarejestrowano 25 kurhanów (grupa I - 13, grupa II - 3, grupa III - 9), średnica ich nasypów wynosiła od 5 do 10 m (przeciętnie około 6 m), a ich wysokości miała do około 1 m (przeciętnie około 0,8 m). Odkryto również pochówki bezpopielnicowe płaskie, a więc pozbawione kopca.

Historia

Wczesnośredniowieczne cmentarzysko z okresu plemiennego datowane jest ramowo na VI-IX w., a więc należy do starszej fazy wczesnego średniowiecza i wiąże się z pierwszymi Słowianami zamieszkującymi Górny Śląsk. Warto dodać, że Słowianie pojawili się na obszarach dzisiejszej południowej Polski dopiero w VI w., przy czym zagęszczenie osadnictwa nastąpiło w VIII w. Kwestia przynależności plemiennej cmentarzyska w Raciborzu Oborze jest otwartym problemem. W oparciu o tak zwanego Geografa Bawarskiego Jerzy Szydłowski stanowisko to wiąże z plemieniem Golęszyców (łac. Golensizi), natomiast Jan Tyszkiewicz uważa, że cmentarzysko było użytkowane przez plemię „Głupiogłowych” (łac. Lupiglaa), ale istnienie i zasięg osadnictwa tego ludu budzi kontrowersje wśród uczonych. Trzeba dodać, że na stanowisku znaleziono również fragmenty ceramiki neolitycznej i wczesnobrązowej.

Stan i wyniki badań

Badania archeologiczne prowadziła w latach 1961, 1964-1969 Elżbieta Dąbrowska. Wykopaliska wykazały, że stosowano wyłącznie ciałopalny obrządek pogrzebowy, a spalone szczątki zmarłych umieszczano w popielnicy-urnie i stawiano na szczycie kopca lub rozpraszano w jego nasypie lub pod nim. Prawdopodobnie kurhany służyły do wielokrotnego składania szczątków zmarłych. Wśród kości ludzkich znajdywano również przepalone kości zwierząt, co dowodzi, że ofiary zwierzęce były elementem pogrzebu i stanowiły wyposażenia zmarłego, a same stworzenia najprawdopodobniej palono razem z ludźmi na stosie. Można dodać, że na terenie Górnego Śląska, konkretnie w województwie opolskim, znaleziono tylko dwa analogiczne stanowiska archeologiczne w miejscowościach Izbicko, powiat strzelecki i Rozumice, powiat głubczycki.

Obiekt jest dostępny przez cały rok. Kurhany są dosyć słabo czytelne w terenie, ich zlokalizowanie jest więc utrudnione, sprawę ułatwia fakt, że dwie z trzech grup kurhanów oznakowano tablicami informacyjnymi. Warto dodać, że na terenie lasu komunalnego w Oborze znajduje się również Arboretum Bramy Morawskiej (ogród botaniczny) oraz mini zoo.

Oprac. Michał Bugaj, OT NID w Katowicach, 12.11.2014 r.

Bibliografia

Dąbrowska E., Wczesnośredniowieczne cmentarzysko kurhanowe w Raciborzu-Oborze w świetle badań z lat 1961, 1963-1964, Sprawozdania Archeologiczne 1968, t. 19, s. 295-304.
Dąbrowska E., Badania wykopaliskowe na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku kurhanowym (grupa II) w Raciborzu-Oborze, Sprawozdania Archeologiczne 1969, t. 21, s. 241-247.
Dąbrowska E., Wczesnośredniowieczne cmentarzysko kurhanowe w Raciborzu-Oborze (grupa I). Badania z lat 1967-1969, Sprawozdania Archeologiczne 1972, t. 24, s. 229-242.
Foltyn E.M., Foltyn E., Ziemie Górnego Śląska od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza, Katowice 2012.
Jaworski K., Wczesne średniowiecze, (w:) E. Tomczak (red.), Archeologia. Górny Śląsk, Katowice 2013, s. 173-175.


Pewnego zimowego ranka wybraliśmy się w poszukiwaniu legendarnych, raciborskich kurhanów. Odwiedziliśmy dwa z trzech miejsc, w których można je napotkać.
Pierwsza grupa znajduje się na szczycie wzniesienia w północnej części lasu. Składa się z trzech dobrze czytelnych obiektów oraz kilku mniejszych, zniwelowanych.
Są to najlepiej zachowane i najbardziej czytelne kopce na terenie lasu Obory. Dobrze je widać z alejki spacerowej.
W ich sąsiedztwo najwygodniej dostać się od strony Markowic, z ulicy Klonowej.

Lokalizacja
Stanowisko oznaczone jest malutką tabliczką z kodem do zeskanowania. Co ciekawe - na kurhanach dostrzeżemy wypalone znicze.
Załączniki
Kurhany (1).JPG
Kurhany (1).JPG (141.29 KiB) Przejrzano 6441 razy
Kurhany (5).JPG
Kurhany (5).JPG (127.65 KiB) Przejrzano 6441 razy
Kurhany (4).JPG
Kurhany (4).JPG (128.58 KiB) Przejrzano 6441 razy
Kurhany (3).JPG
Kurhany (3).JPG (133.96 KiB) Przejrzano 6441 razy
Kurhany (2).JPG
Kurhany (2).JPG (142.06 KiB) Przejrzano 6441 razy
Kurhany (6).JPG
Kurhany (6).JPG (134.13 KiB) Przejrzano 6441 razy
Kurhany (7).JPG
Kurhany (7).JPG (136.3 KiB) Przejrzano 6441 razy
Kurhany (9).JPG
Kurhany (9).JPG (149.63 KiB) Przejrzano 6441 razy
Kurhany (8).JPG
Kurhany (8).JPG (142.2 KiB) Przejrzano 6441 razy
Kurhany (10).JPG
Kurhany (10).JPG (78.11 KiB) Przejrzano 6441 razy
Kurhany (12).JPG
Kurhany (12).JPG (79.45 KiB) Przejrzano 6441 razy
Kurhany (11).JPG
Kurhany (11).JPG (137.23 KiB) Przejrzano 6441 razy
Kurhany (13).JPG
Kurhany (13).JPG (130.41 KiB) Przejrzano 6441 razy
Widok LIDAR z Geoportalu.jpg
Widok LIDAR z Geoportalu.jpg (89.37 KiB) Przejrzano 6441 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Racibórz - kurhany

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 26 lut 2018, 19:43

Drugie, największe skupisko kurhanów znajdziemy na wzniesieniu zlokalizowanym na północny wschód od studni na Cieku Paprociowym. Kopczyki ciągną się wąskim łukiem wzdłuż grzbietu. Są liczne, lecz niebyt wysokie, przez co w okresie wegetacyjnym stają się niemal nieczytelne, chociaż tuż obok ich skupiska ustawiono tabliczkę informująca o zabytkowym charakterze tego miejsca, a w sąsiedztwie poprowadzono czerwony szlak turystyczny.

Lokalizacja
Załączniki
Kurhany (1).JPG
Kurhany (1).JPG (140.86 KiB) Przejrzano 6438 razy
Kurhany (4).JPG
Kurhany (4).JPG (146.25 KiB) Przejrzano 6438 razy
Kurhany (3).JPG
Kurhany (3).JPG (130.76 KiB) Przejrzano 6438 razy
Kurhany (2).JPG
Kurhany (2).JPG (136.47 KiB) Przejrzano 6438 razy
Kurhany (6).JPG
Kurhany (6).JPG (150.22 KiB) Przejrzano 6438 razy
Kurhany (5).JPG
Kurhany (5).JPG (151.87 KiB) Przejrzano 6438 razy
Kurhany (9).JPG
Kurhany (9).JPG (106.88 KiB) Przejrzano 6438 razy
Kurhany (8).JPG
Kurhany (8).JPG (131.73 KiB) Przejrzano 6438 razy
Kurhany (7).JPG
Kurhany (7).JPG (126.33 KiB) Przejrzano 6438 razy
Kurhany (10).JPG
Kurhany (10).JPG (142.15 KiB) Przejrzano 6438 razy
Widol LIDAR z Geoportalu.jpg
Widol LIDAR z Geoportalu.jpg (68.36 KiB) Przejrzano 6437 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Racibórz - kurhany

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 26 lut 2018, 20:01

Ponieważ podczas naszej wizyty w Raciborzu, w lutym 2018 roku, panowały mrozy i wiało między drzewami bardzo nieprzyjemnym, wyjącym złowieszczo złem, postanowiliśmy odpuścić sobie ostatnią grupę kurhanów, zlokalizowanych mniej więcej tutaj i ruszyliśmy do centrum miasta, by zagłębić się w tajemnice lokalnej archeologii w cieple muzealnej sali wystawowej.
Było bardzo fajnie, polecamy!

Uwaga, szkielet i naczynia z raciborskiego muzeum, prezentowane poniżej, są jedynie poglądowym zdjęciem ilustracyjnym. Nie pochodzą z lasu Obory i są starsze niż nasze kurhany. ;)
Załączniki
Tymczasem w muzeum (2).JPG
Tymczasem w muzeum (2).JPG (50.83 KiB) Przejrzano 6437 razy
Tymczasem w muzeum (1).JPG
Tymczasem w muzeum (1).JPG (50.24 KiB) Przejrzano 6437 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo śląskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 2 gości