Bytom - trylinka z sygnaturami

Moderator: Velder

Posty: 27967
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Bytom - trylinka z sygnaturami

Postautor: Karolina Kot » wtorek 18 cze 2019, 08:04

W Bytomiu, w dzielnicy Bobrek, natknąć się można na ciekawe kostki chodnikowe o typie trylinki. Pierwszy raz widziałam coś takiego, opatrzone sygnaturą.
Sygnatura co prawdę byle jaka, składająca się z cyferek, no ale jest.

Warto w tym miejscu wspomnieć o samej trylince i jej pomysłodawcy, inżynierze Władysławie Trylińskim. Charakterystyczna kostka powstała pod Krzeszowicami, w kamieniołomie we wsi Miełkinia.

Szukając możliwości maksymalnego zużytkowania odstrzeliwanych skał, w Miękini stworzono produkt, znany i stosowany powszechnie po dziś dzień - choć niekoniecznie kojarzony z wsią spod Krzeszowic. Produktem tym jest trylinka, czyli sześciokątna płyta, powstała z zalania odpowiedniej formy masą wodno-cementowo-kamienną.

Wymyślił ją zatrudniony w KMM inżynier nazwiskiem Tryliński - obserwując proces produkcyjny, w którym z pozyskiwanych z kamieniołomu głazów poprzez cięcie uzyskiwano formaki, poddawane następnie ręcznej obróbce, w efekcie której powstawały kostki brukowe, a odpady mielono na tłuczeń, kliniec i grys, zwrócił uwagę na ogromne ilości drobnych, niekiedy pyłowych frakcji, nieprzydatnych już do niczego. Zaproponował wtedy, aby właśnie z nich prokurować masę, dającą się wlewać do form.

Ani Kamieniołomy Miast Małopolskich, ani sam Tryliński, nie zastrzegli praw do pomysłu - choć firma zarabiała nieźle na sprzedaży sześciokątnych płyt, stosowanych zwłaszcza do utwardzania dużych przestrzeni terenowych, wzmacniania skarp, ale wykorzystywanych także jako budulec do wznoszenia obiektów kubaturowych. Świetny pomysł rychło znalazł naśladowców, produkujących trylinki już nie na bazie czerwonego porfiru (nadającego im oryginalną, różową, barwę), ale każdego dostępnego surowca skalnego.

Używane są do dziś - w dwóch rodzajach (zwykła, sześcioboczna, i tzw. infuła, czyli pięcioboczna, przypominająca kształtem nakrycie głowy biskupa) oraz dwóch odmianach: płaskiej, zgodnej z projektem Trylińskiego, a także wklęsłej. Niezmienna jest znormalizowana grubość płytek: 12 cm. Oryginalne formy, wykonane według pomysłu wynalazcy, służyły jeszcze w latach 60. minionego stulecia, kiedy miękiński kamieniołom (noszący nazwę Kopalnia Porfiru "Miękinia") był przedsiębiorstwem państwowym, częścią Kopalni Odkrywkowych Surowców Skalnych w Krzeszowicach.

Waldemar Bałda
Źródło: Wynalazek inżyniera z kamieniołomu w Miękini

Jeśli natraficie gdzieś na kostki trylinki wyglądające jak plasterki salcesonu - z czerwonymi kamykami dodanymi do betonowej masy, możecie śmiało podejrzewać, że są to te oryginalne, przedwojenne, pochodzące z Miękini.
Skąd pochodzą płyty z Bytoma - Bobrka nie mam pojęcia.

Zdjęcia wykonałam w czerwcu 2019 roku.
Załączniki
Trylinka (1).JPG
Trylinka (1).JPG (181.08 KiB) Przejrzano 4089 razy
Trylinka (4).JPG
Trylinka (4).JPG (196.27 KiB) Przejrzano 4089 razy
Trylinka (3).JPG
Trylinka (3).JPG (188.24 KiB) Przejrzano 4089 razy
Trylinka (2).JPG
Trylinka (2).JPG (197.47 KiB) Przejrzano 4089 razy
Trylinka (5).JPG
Trylinka (5).JPG (191.67 KiB) Przejrzano 4089 razy
Władysław Tryliński.jpg
Władysław Tryliński.jpg (22.19 KiB) Przejrzano 4089 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27967
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Bytom - trylinka z sygnaturami

Postautor: Karolina Kot » środa 27 maja 2020, 21:55

O, tak to powinno wyglądać:
Załączniki
Trylikna z kamieniołomu w Miękini (2).JPG
Trylikna z kamieniołomu w Miękini (2).JPG (126.13 KiB) Przejrzano 3522 razy
Trylikna z kamieniołomu w Miękini (1).JPG
Trylikna z kamieniołomu w Miękini (1).JPG (131.01 KiB) Przejrzano 3522 razy
Kraweżnik do kompletu.JPG
Kraweżnik do kompletu.JPG (138.65 KiB) Przejrzano 3522 razy
Trylinka - salceson.JPG
Trylinka - salceson.JPG (139.81 KiB) Przejrzano 3522 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Płyty chodnikowe i betony z sygnaturami producenta”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 8 gości