Wadowice - miejsce po synagodze
: wtorek 05 lis 2019, 23:27
W Wadowicach, przy ulicy Gimnazjalnej 10, znajduje się budynek przedszkola, pochodzący z drugiej połowy XX wieku. Wzniesiono go w miejscu dawnej synagogi.
Wadowicka synagoga była bardzo ciekawym obiektem. Lokalna gmina żydowska wybudowała ją za pieniądze z pożyczek (dług spłacano aż do końca I Wojny Światowej) w latach 1885–1889, według projektu inżyniera Karola Korna z Bielska (dziś Bielsko - Biała), bardzo wziętego architekta, który zaprojektował, między innymi, bielską synagogę (także nie przetrwała ona do dziś).
Był to ładny, harmonijnie skomponowany budynek, prezentujący styl który chyba nazwałabym eklektycznym. Całość wzniesiono na planie litery "T", której krótsze ramiona przylegały do ulicy. Dominantę świątyni stanowiła imponująca kopuła, ozdobiona dwiema płytami Dekalogu. Wysokie okna, nawiązujące do gotyku, były zwieńczone półkoliście.
Całość otaczało ażurowe ogrodzenie z murowanymi słupkami.
Wnętrze synagogi prezentowało się równie elegancko i stosunkowo skromnie. Jak podaje Wirtualny Sztetl:
W roku 1937 wadowicką synagogę odwiedził - z okazji koncertu kantora Dawida Kusewickiego - młody Karol Wojtyła.
Niestety, już dwa lata później bożnica została zniszczona. Po wybuchu II Wojny Światowej Niemcy podpalili budynek w październiku 1939 roku. Ruiny zburzono kilka miesięcy późnej, w roku 1940.
Po wojnie wybudowano w tym miejscu wspomniane wyżej przedszkole. Na jego elewacji znajduje się tablica, odsłonięta w roku 1989, poświęcona pamięci żydowskiej społeczności miasta.
Wadowicka synagoga była bardzo ciekawym obiektem. Lokalna gmina żydowska wybudowała ją za pieniądze z pożyczek (dług spłacano aż do końca I Wojny Światowej) w latach 1885–1889, według projektu inżyniera Karola Korna z Bielska (dziś Bielsko - Biała), bardzo wziętego architekta, który zaprojektował, między innymi, bielską synagogę (także nie przetrwała ona do dziś).
Był to ładny, harmonijnie skomponowany budynek, prezentujący styl który chyba nazwałabym eklektycznym. Całość wzniesiono na planie litery "T", której krótsze ramiona przylegały do ulicy. Dominantę świątyni stanowiła imponująca kopuła, ozdobiona dwiema płytami Dekalogu. Wysokie okna, nawiązujące do gotyku, były zwieńczone półkoliście.
Całość otaczało ażurowe ogrodzenie z murowanymi słupkami.
Wnętrze synagogi prezentowało się równie elegancko i stosunkowo skromnie. Jak podaje Wirtualny Sztetl:
Wystrój wnętrza był prosty, bez malowideł naściennych, oprócz sufitu malowanego w gwiazdy. Nad Aron ha-kodesz znajdował się cytat z Biblii. Tuż obok umiejscowiona była bima, wykonana z marmuru i drewna hebanowego. W projekcie synagogi były także przewidziane galeria dla kobiet i miejsce na organy, gdyż budowano ją jako reformowaną. Kiedy jednak okazało się, że do miasta przybywa coraz więcej ortodoksów, porzucono te plany i zamurowano wejście na galerię.
W roku 1937 wadowicką synagogę odwiedził - z okazji koncertu kantora Dawida Kusewickiego - młody Karol Wojtyła.
Niestety, już dwa lata później bożnica została zniszczona. Po wybuchu II Wojny Światowej Niemcy podpalili budynek w październiku 1939 roku. Ruiny zburzono kilka miesięcy późnej, w roku 1940.
Po wojnie wybudowano w tym miejscu wspomniane wyżej przedszkole. Na jego elewacji znajduje się tablica, odsłonięta w roku 1989, poświęcona pamięci żydowskiej społeczności miasta.